SON DAKİKA Suriye'den çekilen Rus güçlerinin yeni adresi! S-400 paketlendi, uçaklar hazır

Birleşmiş Milletler Salı günü, Başkan Beşar Esad'ın iktidarının çöküşünün ardından 2025'in ilk yarısında yaklaşık bir milyon kişinin Suriye'ye dönmesini beklediğini söyledi.

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Rema Jamous Imseis, Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında, "Önümüzdeki yılın Ocak ve Haziran ayları arasında yaklaşık bir milyon Suriyelinin geri döneceğini umuyoruz" şeklinde konuştu.

Londra merkezli The New Arab internet sitesi Rusya'nın 'bir araya içinde tüm askeri güçlerini Suriye'den çekeceğini" öne sürdü. Rusya'nın hali hazırda muharip askeri güçlerinin yüzde 10'unu çektiğini yazan The New Arab, haberini Al Araby Al Jadeed kanalına dayandırdı.

Al Araby TV'ye konuşan Suriye'deki Rus askeri operasyonlar departmanına yakın kaynaklar "Rusya'nın son iki günde Suriye'deki muharip askeri güçlerinin yüzde 10'unu Suriye'den Rusya'ya çektiği, iki uçağın Hmeimim üssünden Rusya'ya günlük olarak ikişer veya üçer kişilik gruplar halinde askeri teçhizat taşıdığını" belirtti.

Habere göre Suriye'de yerel bir savaş gözlemcisi olan ve Gözlemevi 80 olarak da bilinen ve askeri operasyon departmanıyla birlikte çalışan Abu Amin Gözlemevi'nden alınan bilgilere göre, Ruslar'a ait Hmeimim hava üssü, Jableh bölgesi, Tartus ve Kamışlı havaalanındaki Rus askeri güçleri, en fazla bir aylık süre içinde sırayla geri çekilecek.

Geçtiğimiz hafta, Rus güçleri iki askeri konvoy aracılığıyla Kuneytra kırsalındaki yedi gözlem noktasından ve işgal altındaki Suriye Golan Tepeleri sınırlarından çekilmişti.

Başka bir konvoy, Humus'un doğu kırsalındaki T4 askeri havaalanından çekilirken, askeri teçhizatın bir kısmı Haseke vilayetinin kuzeydoğu kırsalındaki Kamışlı havaalanından çekildiği belirtildi.

22 UÇAKTAN 7 UÇAĞA DÜŞTÜ

Al-Araby daha önce Hmeimim Hava Üssü'nde yaklaşık 22 savaş uçağı olduğunu, Kamışlı Havaalanı'nda ise yedi uçak bulunduğunu bildirmişti.

Suriye askeri ve Batılı istihbarat kaynaklarına göre Rusya'nın Suriye'de Suriye sinyal istasyonlarıyla birlikte işletilen dinleme noktaları da bulunuyuor. 1971'den kalma Tartus askeri tesisi Rusya'nın Esad'a yardım için iç savaşa müdahil olduğu 2017 yılında Moskova'ya 49 yıllığına kiraya verildi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, Suriye'deki Hmeimim hava üssünden özel bir Rus hava kuvvetleri uçuşunda Şam'daki bazı Rus diplomatik personelinin yanı sıra Belarus ve Kuzey Koreli diplomatların tahliye edildiğini söyledi.

'LİBYA'YA UÇTU' İDDİASI

Cuma günü çekilen ve AFP tarafından yayınlanan uydu görüntüleri, dünyanın en büyük kargo uçaklarından en az iki Antonov AN-124'ün Hmeimim üssünde burun konileri açık bir şekilde yük almaya hazırlandığını gösteriyordu.

Tesisin dışında görevli bir Suriye güvenlik görevlisi, Cumartesi günü en az bir kargo uçağının Libya'ya uçtuğunu söyledi.

CNN DE LİBYA'YI İŞARET ETTİ

Öte yandan CNN International'ın ABD'li yetkililer ile bir istihbarat kaynağına dayandırdığı haberinde, Rusya'nın Hmeimim hava ve Tartus deniz üslerinden çekilmenin gündemde olduğu belirtildi.

Tartus'un jeopolitik önemini vurgulayan yetkililer, Libya'da bir liman olmaksızın Suriye'den çıkılmasının Rusları zor durumda bırakabileceğini savundu.

Yetkililer, böyle bir durumda Rusların, "NATO'nun güney kanadında güçlerini yansıtacak bir Akdeniz limanı olmadan kalacağını" ileri sürdü.

Rus güçleri ile Rusya'ya ait askeri teçhizatların, Suriye'den büyük ölçekte çekilmeye başlandığını ancak bunun kalıcılığının sorgulandığını aktaran yetkililer, Rus güçlerinin, Doğu Akdeniz ülkesi Suriye'den, Kuzey Afrika ülkesi Libya'ya deniz kuvvetlerini taşımaya başladığını kaydetti.

Jean-Francois Guillaume (solda). Fotoğraf: AFP

AFP'nin haberine göre, Fransız bir heyet Salı günü ülkenin Şam büyükelçiliğine ulaştı. Bu, Esad'ın devrilmesinden bu yana Fransa'dan gelen diplomatların ilk ziyareti anlamına geliyor.

Fransa'nın Suriye Özel Temsilcisi Jean-Francois Guillaume, 17 Aralık 2024'te ajans tarafından başkentteki Fransız Büyükelçiliği binasının girişinde dururken görüntülendi.

Elçi, Fransa'nın geçiş sürecinde 'Suriyelilerin yanında' duracağını söyledi.

ALMANYA'DAN DA AÇIKLAMA 

Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Alman diplomatların, Salı günü Şam'da Suriye'nin yeni İslamcı liderleriyle görüşmelerde bulunacağını söyledi.

Bakanlık, görüşmelerin "Suriye'de kapsayıcı bir geçiş süreci ve azınlıkların korunması" ile "Şam'da diplomatik varlık olasılıkları" üzerine odaklanacağını söyledi.

İNGİLİZ HEYET DÜN GİTMİŞTİ

İngiliz diplomatların Pazartesi günü Suriye'nin başkenti Şam'da Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera (Muhammed Golani) ile bir araya geldiği bildirilmişti.

HTŞ'nin sosyal medya hesaplarından paylaşılan fotoğraflarda, İngiltere'nin Suriye Özel Temsilcisi Ann Snow'un da HTŞ lideriyle görüşen heyette olduğu görülüyorduy.

HTŞ'den yapılan açıklamada, İngiliz diplomatlarla yapılan görüşmede "son gelişmelerin ele alındığı" söylendi.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, önceki gün yaptığı açıklamada İngiliz hükümetinin Suriye'de Esad yönetimini deviren Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) adlı isyancı grupla "diplomatik temas" halinde olduğunu söylemişti.

İsmail Bekayi. Fotoğraf: AA (Arşiv)

İran dışişleri bakanlığı Salı günü ülkenin Suriye'deki büyükelçiliğinin 'gerekli koşullar oluştuğunda' açılacağını söyledi.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi, "Şam'daki büyükelçiliğin yeniden açılması hazırlıklar gerektiriyor, bunların en önemlisi de büyükelçiliğin ve personelinin güvenliğini ve emniyetini sağlamaktır" dedi ve bu amaçla yürütülen çalışmaların "gerekli koşullar sağlandığı anda" sürdürüleceğini ekledi.

CNN International'ın geçen haftadan bu yana konuşulan o röportajı sonunda yayın organının kendisi tarafından yayınlandı. CNN'in haberine göre rejim hapishanesinden çıktığı öne sürülen 'sahte mahkum' aslında Esad'ın istihbarat ajanıydı ve askeri üniformalı fotoğrafla CNN görüntüleri arasında 'yüzde 99 yüz eşleşmesi' sağlandı.

CNN International aynı zamanda 'sahte mahkumun' kimliğini de ortaya çıkardı. Pazartesi günü CNN tarafından elde edilen bir görüntü, adamın gerçek kimliğini de ortaya çıkardı. Habere göre sahte mahkumun gerçek kimliğinin Esad rejiminin Hava Kuvvetleri İstihbarat Müdürlüğü'nde görevli Selam Muhammed Salama isimli bir teğmen olduğu ortaya çıktı.

Fotoğraf: AFP

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ekiplerinin devrik lider Beşar Esad'in işkence merkezi Sednaya Hapishanesi'nde mahsur kaldığı düşünülen kişiler için arama tarama ve kurtarma faaliyetleri sürüyor. Çalışmalarda dört köpekli arama timi, duvar arkası görüntüleme cihazı, yer radarı ve sismik akustik dinleme cihazlarıyla çalışma yapacaklarını dile getiren

Fotoğraf: AFP

Suriye'deki Hmeimim ve Tartus'taki Rus üslerindeki hareketlilik ABD gündeminde. Hava üssünde ise yüklenmeye hazır yeni uçaklar görüntülendi.

Dün asıl adı Ahmet el Şara olan HTŞ lideri Ebu Muhammed Golani'nin açıklamasını yayınlayan AFP, açıklananın devrik lider Esad'ın yaydığı açıklamadan hemen sonra gelmesine dikkat çekti.

"Golani'nin yorumları Esad'ın Rusya'ya kaçtıktan sonra ilk kez sessizliğini bozup Moskova'nın isteği üzerine bir askeri üsten tahliye edildiğini iddia etmesinden kısa bir süre sonra geldi" ifadelerini kullanan ajans, Esad'ın "Suriye'den ayrılışım planlı değildi ve bazıları iddia ettiği gibi çatışmaların son saatlerinde gerçekleşmedi," iddiasına yer verdi.

Esad dün eski Suriye yönetimine ait bir Telegram hesabından kendisine atfedilen açıklamada muhaliflerin Şam'ı ele geçirmesiyle birlikte "muharip operasyonları denetlemek" amacıyla Lazkiye'de Rusya'ya ait Hmeymim Hava Üssü'ne gittiğini, Suriye ordusunun mevzilerini terk ettiğine tanık olduğunu öne sürdü.

Ancak ajansın haberine göre "Ancak beş eski yetkili, AFP'ye Esad'ın muhalif güçlerin Şam'ı ele geçirmesinden saatler önce Suriye'den ayrıldığını söyledi" notu düştü.

ESAD'IN ZAMAN ÇİZELGESİ

BBC'nin haberine göre de Esad, Suriye şehirleri ve vilayetleri 12 gün içinde Hayat Tahrir el-Şam (HTS) liderliğindeki muhaliflerin eline geçtiğinde hiçbir yerde görünmüyordu. Esad'ın kamuoyu önünde son görünüşü 1 Aralık'ta İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'nin Şam ziyareti sırasında olmuştu.

Ancak, muhaliflerin Şam'ı kuşatması sırasında başbakanının bile onunla iletişime geçememesi nedeniyle ülkeden kaçtığı yönünde spekülasyonlar arttı.

9 Aralık'ta Rus medyası, resmi bir onay olmasa da kendisine orada sığınma hakkı verildiğini duyurdu. Hemen ertesi gün ise Kremlin TASS'ın haberini doğruladı ve Esad'ı sığınma hakkının onayını Putin'in 'insani gerekçelerle' verdiğini bildirdi.

Golani Şam'daki Emevi Camii'nde. Fotoğraf: AFP

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ı deviren Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) grubunun lideri Ebu Muhammed el Golani, AFP'nin aktardığına göre savaştan zarar görmüş ülkedeki muhalif grupların dağıtılacağını ve savaşçılarının düzenli ordu birliklerine katılacağını söylüyor.

Gerçek adı Ahmet el Şara olan Golani "Gruplar dağıtılacak ve savaşçılar savunma bakanlığı saflarına katılmak üzere eğitilecek ve hepsi yasaya tabi olacak" dedi.

AFP'nin haberine göre Golani, ülke içindeki azınlıklara ve yurtdışındaki hükümetlere, ülkenin geçici liderlerinin tüm Suriyelileri ve devlet kurumlarını koruyacağına dair güvence vermeye çalıştı.

Pazartesi günü Dürzi topluluğunun üyeleriyle bir araya gelen Golani, tüm muhalif grupların "dağıtılacağını ve savaşçıların savunma bakanlığı saflarına katılmak üzere eğitileceğini" söyledi. Grubun Telegram kanalındaki paylaşımlara göre, "Hepsi yasaya tabi olacak" diye ekledi.

'SURİYE BİRLEŞİK KALMALI'

Golani ayrıca "sosyal adaleti" sağlamak için ülkedeki devlet ile tüm dinler arasında bir "sosyal sözleşme" yapılması gerektiğini söyledi.

Golani, İngiliz heyetiyle yaptığı toplantıda Londra ile "ilişkileri yeniden kurmanın öneminden" bahsetti ve "yerinden edilmiş Suriyelilerin... ülkelerine dönebilmeleri için Suriye'ye uygulanan tüm yaptırımların sona erdirilmesinin önemini" vurguladı.

Ayrıca, çok etnikli ve çok dinli ülkede birliğe ihtiyaç olduğunu vurguladı.

"Suriye birleşik kalmalı" dedi. "Sosyal adaleti garanti altına almak için devlet ve tüm dinler arasında bir sosyal sözleşme olmalı".

İNGİLİZ HEYET İLE GÖRÜŞME: YAPTIRIMLAR

Pazartesi günü İngiliz diplomatlardan oluşan bir heyetle görüşen golani, grubun Telegram kanalına göre "Suriye'ye uygulanan tüm yaptırımların sona erdirilmesi ve böylece Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönebilmesi" gerektiğini vurguladı.

Yabancı hükümetler Suriye'nin yeni geçici yöneticileriyle ihtiyatlı ilişkiler kurmaya başladı.

YABANCI ÜLKELERİN İLETİŞİM

Türkiye ve Katar Şam'daki büyükelçilikleri yeniden açarken, ABD ve İngiliz yetkililer Suriyeli yetkililerle iletişim başlattı.

Ve AB'nin en üst düzey diplomatı görüşmeler için Pazartesi günü Şam'a geldi.

AB dış politika şefi Kaja Kallas Brüksel'de yaptığı açıklamada, Rusya ve İran'ın "Suriye'nin geleceğinde yeri olmaması gerektiği" uyarısında bulunarak, seyahat hakkında "Boşluk bırakamayız" dedi.

Ancak yaptırımların kaldırılması ve HTS'nin AB kara listesinden çıkarılmasının "yeni liderlikten olumlu adımlar gördüğümüzde, sözlere değil, gerçek adımlara ve eylemlere" bağlı olacağını söyledi.

-