Esad’ın devrilmesiyle Suriye’deki 40 yıllık yatırımlarını, kazanımlarını 13 günde kaybeden İran’ın kimyası bozuldu... Uzun süredir kendilerini bölgede, Suriye’de her şeyden haberdar, her şeyi kontrol eden bir güç olarak lanse eden İran,1979 Devrimi’nden bu yana belki en zor günlerini yaşıyor. Suriye üzerindeki siyasi, ekonomik hegomonyası sonlandı, sahadaki milisleri çıktı, çok güvendiği vekil güçleri üzerindeki etkisi sarsıldı.. Dolayısıyla Suriye’deki gelişmelere bakışı, büyük bir yenilgiye uğramış olmanın yarattığı öfke, şaşkınlık ve hayal kırıklığı ile şekilleniyor... Hazımsızlıktan kaynaklı karışıklık yaratmak, kaosu tetiklemek, körüklemek için şuursuz çıkışlar yapıyor... Hem de en üst düzeyden ve pervasızca. Mesela İran dini lideri Hamaney ne dedi? “Suriyeli gençlerin kaybedecek hiçbir şeyi yok; okullar, evler, sokaklar, hayatlar güvensiz. Yeni süreci, güvensizliği tasarlayanlar ve uygulayanlara karşı kararlı bir şekilde durmaları gerekiyor ve onları da yenecekler.” Bu ne demek? Yeni yönetime karşı resmen isyan kışkırtması... Tam bir şuursuzluk hali. Yoksa normal bir düşünce, akıl olsa şu anda Suriye gençliğinin önünde kendi geleceklerini inşa etme, kendi kaderlerini tayin etme adına bir fırsat olduğunu görüp, öyle söylemesi gerekir.
Belli ki görmek istemiyor, “ben bildiğimi yaparım”a, yani kışkırtıcılığa, kaosu körüklemeye devam niyetinde...
İran Dışişleri Bakanı Erakçi’nin sözleri de bu şuursuzluğu daha da tırmandıran, tehditkar bir boyutta. O da diyor ki:
“Suriye’de zafer kazandığına inananlar sabırlı olmalıdır zira gelecekte pek çok gelişme yaşanacak...”
Biz çökmedik, hâlâ bir şeyler yapabiliriz, ortalığı karıştırabiliriz mesajı açıkçası... Nitekim eski türbe yakma görüntüleriyle kurgulanan provokasyon sonucu Suriye’de yaşanan gerilim, kargaşa da ortada...
Evet İran “bizim alakamız yok” dedi, diyor ama olsa da var demeyeceği malum zaten...
★ ★ ★
Kaldı ki normal şartlarda aslında ne demesi lazım İran’ın? “Biz de Suriye’nin geleceğinin iyi olmasını ve yeni Suriye yönetimiyle dostça, sağlıklı ilişkiler geliştirmek, yeni bir sayfa açmak istiyoruz.” Bu bağlamda da İran Dışişleri Bakanı’nın üstü kapalı tehditkar açıklamalar, parmak sallamalar yerine diplomatik temaslarla niyetlerinin samimiliğini ortaya koyması, ülkelerarasındaki gerilimi yumuşatması ve buna inandırması gerekir... Ama şu açık; Tahran, Suriye üzerinden elini çekmek istemiyor, vekil güçlerinin silahları bırakmasından yana değil. Her ne kadar ilk başlarda Suriye’nin toprak bütünlüğünü önceleyen akılcı açıklamalar yapsa da kafa hâlâ şeytanlıkta... Hem de bölünme, parçalanma tehdidinin doğrudan kendi topraklarını da hedefe koymasına rağmen... Üstelik İran’ın yaptırımlardan kaynaklı enerji kısıtlamaları, yoksulluk nedeniyle toplumdaki fay hatları ve etnik damarları oldukça hareketli, kırılganlık olasılığı hayli yüksek... Günde 10 saati bulan elektrik kesintileri nedeniyle okullar tatil, ülke tarımı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya... Toplumdaki kaynama, memnuniyetsizlik, rejime olan öfke, tepki had safhada... Hem siyasi hem ekonomik anlamda.. Yani hem dışarıdan manipülasyonlarla hem de içerden provokatif gelişmelerle İran’da bir iç karışıklık, kaos patlak verebilir.. Ki bu anlamda Türkiye, “Bak senin toprak bütünlüğünde gözler var” diyerek, topraklarını parçalama niyetinde olanlara karşı güvenebileceğin tek ülke Türkiye, Yeni Suriye yönetimiyle de barış, terör örgütü PKK/YPG’yle ilişkilerinden, kirli oyunlarından vazgeç, İsrail’in yayılma planı ve özellikle senin coğrafyanı hedef alacak bölünmenin önüne geç uyarısında bulunuyor...
Tabii İran gerçekten samimiyse...
★ ★ ★
“Yok değilim” diyorsa da İran’a denilecek tek şey kalıyor aslında:
Fesadı, fitneyi sağı, solu kışkırtmayı, Suriye gençlerinin kafasını karıştırmayı bırak; sen kendi haline yan, bak...
★ ★ ★
2025’in gerçekten “yeni bir yıl” olması, iyilik odaklı hayallerin gerçeğe dönüşmesi dilekleriyle mutlu yıllar...
Özay Şendir
2025, Milliyet ve gazeteler…
30 Aralık 2024
Abdullah Karakuş
Turizmde çeşitlilik ve 9 bin yıllık kaplıca
30 Aralık 2024
Hakkı Öcal
2025 Nükleer Afet Yılı olabilir
30 Aralık 2024
Eren Aka
Yılbaşında 55 bin polis sokaklarda olacak! İstanbul’da karargâh taksim...
30 Aralık 2024
R.Hakan Kırkoğlu
2025 size ne getirecek? Saka | Cesur ve yetenekli olacaksınız
30 Aralık 2024