Come to Turkey

Türkiye son yıllarda ekonomisini de derinden etkileyen bir dizi olumsuzluklar yaşıyor ve bunları atlatmak için yoğun çaba harcıyor. Yurtdışı ve yurtiçi kaynaklı problemli hava, iş dünyasında yatırım hevesinin azalmasına yol açmış durumda. Yaşananlardan en çok etkilenenlerin başında da turizm sektörü geliyor. Turistlerin ‘Türkiye’ ilgisinin azalması sektörü derinden yaralamış durumda. Bu noktada, Türkiye algısının hep olumsuzluklarla yan yana gelmesi oldukça üzücü. Dış dünyada “Güvenli Türkiye” algısının yeniden gündeme oturması hepimizin ortak dileği. Bu algının oluşması için etkili isimlerden gelen etkili dokunuşların önemi büyük.

Beşiktaş’ın dünyaca ünlü yıldızı Pepe’nin “Türkiye anlatıldığı gibi değil, buraya gelin” söylemi, dünyayı peşinden koşturan çılgın milyarder Elon Musk’ın geçen haftaki Ankara ziyareti tam da istediğimiz gibi, son günlerde yaşanan iki etkili dokunuş...

Tüm bunları düşünerek, lüks otelciliğin efsane markası “Four Seasons”ın kurucusu ve CEO’su 85 yaşındaki Isadore Sharp’ın karşısında masadaki yerimi alıyorum. Sohbetin sonunda eşinin tercihi olduğunu söyleyeceği taşlı kravatı ve sade takım elbisesiyle İstanbul’un belki de en güzel manzaralı odasında bizleri karşılayan nam-ı diğer “Issy”, Türkiye için net mesaj veriyor:

“Gerçeği asla gizlemeyin. Türkiye’yi olduğu gibi anlatın. Dünyanın herhangi bir yerinde her an olumsuz bir şeyle karşılaşabiliriz ama Four Seasons olarak gücümüz ve tecrübemiz büyüme konusunda bizi korkutmuyor, geleceğe iyimserlikle bakıyoruz.”

ABD’nin 11 Eylül’ü yaşadıktan sonra işleri bırakmadığını örnek gösteren Sharp, Türkiye’nin de gelecek hedeflerinden kopmaması gerektiğini belirtiyor.

‘Mesut Bey’e bakın’

“İnsanların buraya gelmesini teşvik etmek için şunu söylemeliyim” diyen Sharp, “Türkiye’ye yatırımcıları çekmek için şu an Mesut Bey’in (Four Seasons’ın Türkiye’deki yatırımcısı Mesut Toprak) yaptığı yatırımdan daha güzel bir örnek bulamayız. Bu dönemde bu kadar büyük bir yatırımın (1 milyar dolarlık Four Seasons Bodrum) yapılıyor olması başlı başına bir gösterge. İki gündür İstanbul’dayım ve ciddi hareketlilik gözlemledim. Belki de konuşması gereken ‘Evet bakın burası hayatın devam ettiği, akışın devam ettiği, yatırımların sürdüğü bir bölge. Siz de gelin, gözlerinizle görün’ demek” şeklinde konuşuyor.

Başarı çok hızlı geldi

25 yıl önce Türkiye’ye geldiklerini, ardından Sultanahmet Four Seasons’ı açtıklarını hatırlatan Sharp, şöyle devam ediyor:

“O dönemki yatırımcımızla (Çukurova Grubu) konuştuklarımız salt ekonomik veriler ve yatırım üzerine değildi. O dönemki yatırımcımız Four Seasons’ın Türkiye’nin imajına katacağı katma değere odaklanıyordu ve “Acaba Türkiye’nin yurtdışındaki algısını nasıl yükseltebiliriz?” gibi bir önceliği vardı. Ardından otelimizi açar açmaz çok hızlı başarıya ulaştık. Sultanahmet’te işlerin iyi gitmesi, Boğaz’ın açılmasını sağladı. Bu iki yatırım bize göre Türkiye’nin imajına olumlu katkı yaptı. Tabii Four Seasons’ın imajına da çok fazla değer kattı.”

Gözaltındaki ‘Prens’ Four Seasons’a ortak

Suudi Arabistan’da gözaltına alınanlar arasında Bodrum aşığı Prens Al-Waleed bin Talal da var. 18 milyar dolarlık kişisel serveti ile dünyanın 45’inci zengini olan Suudi milyarderin yatırımları arasında Four Seasons da yer alıyor.

Yaşananları yorumlayan Isadore Sharp, “Şu anda Suudi Arabistan’da neler oluyor tam olarak bilemiyoruz. Yaşananlar herkes için sürpriz oldu. Ama şunu söyleyebilirim bu durum işlerimizle değil, ortaklarla ilgili. Kesinlikle işlerimizi etkilemiyor.”

Gates’i Prens getirmiş

Grubun yüzde 95 hissesi iki ünlü yatırımcının elinde. Prens Al-Waleed ile Microsoft’un patronu Bill Gates. 2007’de Sharp elindeki hisseleri satmış ancak bir şartla. Şirketin kontrolü kendisinde olmak kaydıyla...

Bu satışı, “Bana bir şey olması durumunda ailem farklı bir yola gitmek zorunda kalabilirdi, şirketi satmak zorunda kalabilirlerdi” ifadeleriyle yorumlayan Sharp, “O dönem çok şanslıydım. Çünkü Prens Al-Waleed ile iyi dosttuk. Kime devretmek istediğimi seçebilme lüksüm oldu. Sohbet sırasında Bill Gates’in arkadaşı olduğundan bahsetti ve “Ben bunu onunla da paylaşayım” dedi. Ardından satış imzası atıldı. Anlaşmamızın hükümlerinden bir tanesi ise benden kalacak yüzde 5 hisse idi. Hisselerim küçük olsa da şirketin DNA‘sını korumam için CEO’luk ve yönetim hakları bende kalacaktı, kaldı” ifadelerini kullandı.

Kanada’da göçmendi ‘İngilizce’ bilmiyordu

İsrail’den Kanada’ya giden göçmen bir ailenin çocuğu olan Isadore Sharp, Toronto’da yaşamaya başladığında İngilizce bilmiyordu.

Babasının yaptığı gecekonduda yaşayan Sharp, mimarlık eğitim aldı ardından çalışmaya başladı.

İşe, 1960’da Toronto’nun salaş gece kulüplerinin bulunduğu sokakta açtığı motelle başladı.

Şimdilerde 45 ülkede 100’ü aşkın oteli, toplam 45 bin çalışanı var. Yıllık geliri 4 milyar doları buluyor.

Four Seasons’ın yüzde 47.5’i Bill Gates’in, bir diğer yüzde 47.5 hisse Suudi Arabistan Prensi Al-Waleed bin Talal’ın.

Sadece yüzde 5 hisse Sharp’ın ancak CEO’luk koltuğu onun ve tüm yönetim haklarını elinde bulunduruyor.

2007’de hisse satışı yapıldığında şirketin piyasa değeri 3.7 milyar dolar olarak hesaplanmıştı.

86 yaşındaki Sharp grubu büyütmek için tam zamanlı mesai harcıyor. Eşi Rosalie, 62 yaşında.

‘Airbnb bize rakip değil’

Otel işinin duayen ismi Isadore Sharp, “Rakibiniz hala Ritz, Marriott mu, yoksa Airbnmb mi?” sorusunu, “Ritz, Marriott dünyadaki en önemli rakiplerimizden biri. Airbnb’yi ise bir rakip olarak değerlendiremeyiz. Turizm sektörüne yeni bir deneyim kazandıran her şey değerlidir. Airbnb de bunlardan biri. Ama şu anda bizim değil 2, 3 ve 4 yıldızlı, tamamen fiyat odaklı deneyim sunan işletmelerin rakibi, Airnbnb. Ama elbette sektöre deneyim sağlaması açısından önemli” diye yanıtlıyor.

Rahmi Koç’la Miami projesi iyi satıyor

Four Seasons’ın Bodrum ve İstanbul’daki (Etiler) yatırımlarına da değinen Isadore Sharp, rezidans işinin büyüdüğünü belirterek, “Markalı bir konuta Four Seasons logosu koyduğunuzda yüzde 25-50’si arasında ekstra değer yarattığını görüyoruz. Otel ve rezidansa çok önem veriyoruz” dedi. Grubun inşaatı devam eden veya projesi başlayacak 50 yeni oteli var, bunların yüzde 70’inde rezidans bulunuyor.
Bu örneklerden biri de Miami’de Rahmi Koç’un da yatırımcıları arasında bulunduğu yatırım. Sharp, projeyle ilgili şunları söyledi: “Miami’de otel ve rezidans projesinin birlikte çok başarılı bir örneği ortaya çıktı. Four Seasons Surf Club’ta rezidans satışları oldukça iyi gidiyor.” Sharp, Miami’de yaşanan son kasırgada oteli zora sokan herhangi bir boyutta maddi zarar olmadığını da ifade etti.