50 yıllık devin isyanı

Türkiye’de yaşanan gerginliklerden ve piyasadaki oynaklıktan en çok etkilenen sektörlerin başında hiç şüphesiz “perakende” geliyor. Bırakın bombaların patlamasını, karın yağmurun yağdığı, morallerin düşük olduğu bir gün bile mağazalarda alışveriş bıçak gibi kesiliyor.

2016’da kur hareketliliğinin getirdiği zararlar, mağaza kapatmaları ve azalan işlerden etkilenen sektörde 2017 için olumlu göstergeler bulunuyor. Masamın üzerindeki Deloitte raporu Türkiye’deki AVM hareketliliğini açıkça ortaya koyuyor.

Son 10 yılda AVM sayısı 3 katına çıkarak 2016’da 379’a ulaştı. Sektör dalgalı geçen geçen yıl bile 11 AVM artı yazdı. İnşaatı süren 74 AVM de 2019’da bitecek. 2 yıl içinde Türkiye’de AVM sayısı 450’yi bulacak.

Yasayla TL alınır mı?

Perakendecilerin en önemli sorunu, hiç şüphesiz yükselen kurlar. Bu cephede de olumlu göstergeler var. Kurda yaşanan dalgalanma karşısında kiralar TL bazına çekilirken, indirimler yapıldı. 379 AVM’nin 118’i kiraları TL bazında alma kararı aldı. Sürecin bu eğilimle devam etmesi bekleniyor.

Perakendeciler, AVM’lerdeki Türk yatırımcıların oldukça duyarlı davrandığını, yabancı ortaklı AVM’lerin bu işe yanaşmadığını söylüyor. En azından kredi borcunu kapatmış AVM’lerin TL’ye dönmesi için hükümetten bir beklentileri var.

Dört ana başlıkta, bu ortamda Türk perakendecisine öneri niteliğinde yapılan paylaşımı da aktaralım.

1. Artık mağaza açma kadar mağaza kapatmayı da öğrenmemiz gerekiyor.

2. İç pazarın cazibesine kapılan yurtdışına ağırlık vermeyen perakendeciler artık dışarıya bakmalı.

3. Online satışları artırmak için dijital kanalda çalışmalar hızlanmalı. Gelecek internette.

4. Geliri ve kârlılığı kontrol etmek indirimleri etkin yönetmek hiç olmadığı kadar önem kazandı.

‘Bankalarda itibarımız sıfır...’

Yaşananlar bunlar. Peki perakendeci ne diyor? İddialı markalara yön veren üç isimle buluşmamızda beni en çok etkileyen an, konu yüksek faize gelince, Abdullah Kiğılı’dan dinlediklerim oluyor. Aynen aktarıyorum!..

“Perakendeciler olarak bankalar nezdinde kredibiletimiz sıfır. 50 yıldır bu sektördeyim, bir banka gibi 67 vilayette mağaza açmışım, binlerce çalışan istihdam ediyorum ama benim şirketimin (Kiğılı A.Ş.) bankalar nezdinde bir değeri yok, sadece “Abdullah Kiğılı” olarak değeri var. Evi, arsası, arazisi ipotek edilen bir Abdullah Kiğılı bankalar için değerli.”

Abdullah Kiğılı’nın verdiği bu örnekle kendi sıkıntısını anlatmak istemediği ortada.

Kiğılı, perakende piyasasını yüksek faizin kötü sıkıştırdığını, buna bir de açılmayan kredi kanalları eklendiğinde sektörün nakit noktasında ciddi sorun yaşadığını belirtiyor. Genel soruna işaret etmek için, kendi şirketinin itibarından da olsa etkili bir örnek vermek istiyor.

Umarız bu hikaye kötü sonla bitmez, “kredi” ve “faiz” işleri söylenilen noktadan bir an önce makul yöne doğru döner.

Aslında perakendecilerin de bankacıların da dediği gibi: Hepimiz aynı gemideyiz!

Milliyet Gazetesi’nin Ekonomi Müdürü Şükrü Andaç’ın ev sahipliğinde, ekonomi yazarlarımız Güngör Uras ve Servet Yıldırım’ın katılımıyla düzenlenen “Milliyet Business Club” buluşmalarının ikincisi İstanbul’daki “Four Seasons Hotel Bosphorus”ta yapıldı. “Perakende ve hazır giyim” temalı düzenlenen yuvarlak masa toplantısında, sektörün önde gelen üç ismi geçen yılı değerlendirdi, 2017 planlarını anlattı. Kiğılı’nın Başkanı Abdullah Kiğılı, LC Waikiki’nin Başkanı Vahap Küçük ve İpekyol’un Başkanı Yalçın Ayaydın’la gerçekleştirilen Boğaz’daki sohbetten yansımalar şöyle oldu...

Kiğılı’nın Türkiye genelinde 225, yurtdışında ise 25 mağazası var. 2017’de 5’i yurtiçinde 5 mağaza da yurtdışında açmayı planlıyor. 2 bin çalışanı var.

Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı

‘Yabancı’ değişti

Hazır giyimde artık yurtdışındaki alıcıların ayağına gidiyoruz. Yabancılar alım için gönderdikleri adamları için sigorta şirketlerinden ‘olur’ alamıyor. Güvenlik bebiyle. Bavulla, çantayla koleksiyon tanıtıp, sipariş alıyoruz.

Yüksek faizden en çok etkilenen bizim sektör. Bankalar nezdinde kredibiletimiz sıfır. 100 firmadan 90’ının bankalarda hesapları donuk. 50 yıldır bu sektördeyim bir banka gibi 67 vilayette mağaza açmışım, binlerce çalışan istihdam ediyorum ama benim şirketimin bankalar nezdinde bir değeri yok, Abdullah Kiğılı olarak değeri var. Evi, arsası, arazisi ipotek edilen bir Abdullah Kiğılı bankalar için değerli.

447’si Türkiye’de, 291’i yurtdışında toplam 738 mağazası bulunuyor. Yeni yılda 120’si dışarıda olmak üzere 150 mağaza açacak. Çalışan sayısı 30 bin.

LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük

Afrika’ya dikkat

Çin 10 yıldır Afrika’yı keşfetti. Tekstilde üretiminin önemli bölümünü bu ülkelere kaydırdı. Orta Afrika daha ucuz işgücüyle önümüzdeki dönemde Türkiye için ciddi tehdit konumunda.

İşimizin %35’i ihracat, döviz riskimizi şirket olarak bertaraf ettik. Ama birçok marka için durum zor.

Döviz belirsizliği nakit akımını etkiliyor. Diğerini (faiz) öngörebiliyorsunuz ama doları yönetirken panik olabiliyorsun.

Perakendede mağaza açarken, elinde çıkış planın da hazır olmalı. Biz biraz duygusalız. Mağazalarımızla sevgili olmamamız gerekiyor. Mağaza kapatmayı öğrenmeliyiz.

İpekyol, yurtiçinde toplam 205, yurtdışında ise 18 mağazasıyla faaliyet gösteriyor. 2017 yılında içeride 25, dışarıda 20 mağaza açılışı planlıyor. Şirketin toplam çalışan sayısı 1.900 kişi.

İpekyol Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ayaydın

‘Keyif’ satıyoruz?

Bizim peynir ekmek gibi satılan bir ürünümüz yok, keyif satıyoruz. Olaylar işlerimizi etkiliyor. Ama hiçbiri Reina olayı gibi kötü etkilemedi.

Şirketimin yüzde 50’sini yabancı ortağa sattım, çok mutluyum. En azından riskimi böldüm. Sattığımda 40 mağazam vardı şimdi 220. Ben ortağımdan perakendeyi öğrendim.

AVM yatırımını döviz kredisiyle yapanlar içerisinde, en azından borcu bitenlerin kiralarının TL’ye dönmesi konusunda adım atılmalı. Yasayla böyle bir düzenleme yapılabilir.

Türk perakendeciler olarak mutlak suretle online satışa hızlı bir şekilde yatırım yapmalıyız.