Plak Dükkânları Günü’nün ardından

Geçen 20 Nisan, “Record Store Day” olarak bilinen Dünya Plak Dükkânları Günü’ydü. Dünyanın her yerinde özellikle bağımsız müzik mağazaları bu özel gün için aylar öncesinden hazırlanmaya başlıyor. Şirketler özel plaklar basıyor, sanatçılar albüm tanıtımlarını, yayın tarihlerini bu tarihlere denk getiriyor. Pek çok büyük isim sınırlı sayıda plağa basılan single’lar, demo ya da canlı kayıtlar yayınlıyor. Sizin anlayacağınız, her nisan (ve her kasım) müzik camiasının üzerine titrediği bu özel gün, müzik sektörünü canlandırıyor 

2007’den bu yana düzenlenen Record Store Day’in amacı aslında ayakta durmakta zorlanan bağımsız müzik mağazalarını desteklemek. Büyük sermayenin dışında kalan müzik esnafını korumak. Ancak bugün bütün sektör topyekûn işin içinde. Türkiye’de 1970’li yıllarda her köşe başında bulunan müzik mağazaları, korsan müzik ve ardından stream platfromlarının etkisiyle yok olmuştu. Son 10-15 yıldır plağa ve genel anlamda fiziksel formatlara ilginin artmasıyla bu alanın bizde de canlandığını söyleyebiliriz. 

Rekor satış

Plak özelinde başlayan Record Store Day zamanla CD ve kaset de dahil bütün fiziksel formatların sunulduğu bir pazara dönüştü. Pek çok mağazada muhtelif konser kayıtları, belgeseller, müzik videoları DVD formatında satışa sunuluyor. Bu açıdan bakıldığında “merch” adı verilen, grup ve sanatçılara ait tişört ve çeşitli aksesuarlar yanında fiziksel formatların dinlenmesini mümkün kılan teknolojik arka planın da geri geldiğini söyleyebiliriz. Pikaplar, kasetçalarlar, CD çalarlar, walkman’ler, DiscMan’ler artık her yerde satılıyor, yeniden üretilmeye başlanıyor. Yani Record Store Day altın zamanlarını yaşıyor. Buna ek olarak bu yıl rekor kırıldı. Sebebi, Taylor Swift’in yeni albümü “The Tortured Poets Department”. Bu çok satan albüm geçen ay yayınlanınca plak satışları patladı. Gelen bilgilere göre o hafta 1994’ten bu yana en çok plan satılan hafta olmuş. 306 bin 791 adet plak satışı kayıtlara geçmiş. Bunu 37 bin 356’sı plak formatında single albüm. 

Bahsettiğim satış rakamının sadece bağımsız mağazaları kapsadığını hatırlatayım. Bağımsız Müzik Dükkânları toplam plak satışının yüzde 37’sini oluşturuyor. Yani toplamda plak satışı bunun neredeyse üç katına denk geliyor. Kesin olan şu; fiziksel satışlardaki artış tam gaz devam ediyor. 

Bir CEO kaç müzisyen eder?

Müzik sektöründe sanatçıların gelir piramidinin en altında olduğunu söylemiş miydim? Muhtemelen. Geçenlerde müzik sektörünün en büyük şirketi, mevcut müziğin yüzde 30’undan fazlasını kontrol eden Universal’ın CEO’su Lucian Grainge şirketten aldığı ücretle gündeme geldi. Şirket, İngiliz yöneticiye maaş artı bonus sitemiyle beş yıl için 139 milyon euro teklif etti. Türk lirası olarak hesaplamak bile istemiyorum kim bilir kaç sıfırı olur ortaya çıkacak rakamın. Ancak UMG’nin çalıştığı bağımsız danışmanlık firması hissedarlara bu ücreti reddetmeleri gerektiğini bildirmiş. Tutar fahiş bulunmuş.

UMG, TikTok ile uzun süre anlaşamadı, sonunda geçen hafta bir ara yol bulundu. Neydi derdi müzakereyi UMG adına yürüten CEO Grainge’in? “Müziklerimize çok az para ödüyorsunuz.” Stream platformlarından para kazanan müzisyen sayısı o kadar az ki. Spotify’ın rakamlarına göre dünya çapında yılda 10 bin dolar (9 bin 200 euro) ve üzeri kazanan müzisyen sayısı 57 bin. Her gün 10 bin yeni şarkı yüklenen yüz binlerce sanatçı olan bir dünyadan söz ediyoruz. Buna karşılık tek bir CEO 139 milyon euro maaş alabiliyor (beş yıllık ücret). Başka sorum yok hâkim bey.