McDonald’s Rusya’daki 850 restoranını süresiz olarak kapattı. Starbucks kapattı. Coca Cola operasyonlarını durdurdu. (*) Philip Morris yatırım yapmayacağım demiş. Spotify hizmet vermiyor. En son dün Pink Floyd bile 1987’den sonraki, yani içinde Roger Water bulunmayan bütün kataloğunu Rusya’dan çektiğini açıkladı. (**)
Diğer gruplar Pink Floyd’u izler mi bilemem. Ama plağı olanlar istediği gibi dinler. Parasını verip almışsın, David Gilmour da gelse elinden alamaz. İşte eski usul müzik-dinleyici ilişkisi budur. Müziği satın alırsın, senin olur, torunlarına bırakırsın. Diğer türlü, dünyanın haline göre elinde telefonunla kalakalırsın.
Ruslar kötü beslenmekten, kahveden, sigaradan kurtuluyor. Yabancı müzik desen, o da yok. Bütün büyük şirketler boykota katıldı ve operasyonlarını durdurdu. Live Nation ben artık o ülkede konser düzenlemem dedi. Universal, Sony, Warner açıklamalar yaptı ve aynı şekilde Rusya’daki operasyonlarını durdurdu.
Şu anda evde sardalya konservesi yanında votka içerek Rus müzikleri dinlemek mümkün. Her şey yerli ve milli. Dünyanın herhangi bir çağındaki herhangi bir totaliter/otoriter yönetimin en çok isteyeceği şeyler bunlar. İçine kapandıkça kapan, kültürünü kapa, dış dünyayla bağını kes. Kontrol ettiğin haberlerle toplumu istediğin gibi yönlendir.
Boykotun insanları bilinçlendireceği, ülkelerinin içinde bulunduğu durum karşısında harekete geçireceği sanılıyor olmalı. Bu teorinin yanlış olduğu, toplumların zor şartlarda “ders alıp” dize gelmek yerine, birbirlerine daha çok sokulduğu, safları sıklaştırdığı yani boykotun ters teptiği biliniyor.
Bakalım şu an yaşanan boykot yarışı nasıl sona erecek? Bu arada Rusya’da McDonald’s’ın 850 mağazası süresiz yok ama Burger King’in 800 mağazası hâlâ var. Coca Cola operasyonu durdurdu ama Rusya’da daha büyük ve eski olan Pepsi hâlâ var.
Sizin anlayacağınız, boykot işi sanıldığından karmaşık. Moskova’da McDonalds’ın açıldığı gün 30 bin kişi kuyrukta beklemiş. Bugün bu tip mağazaların, modern hayatın vazgeçilmezi olarak gördüğümüz hizmetlerin olup olmamasının önemi nedir, etkileri neler olur hep birlikte göreceğiz ilerleyen günlerde.
(*) Boykot yapan şirketler çalışanlarına maaşlarını ödemeye devam ettiklerini açıkladılar.
(**) Roger Waters siyasetle, özellikle Filistin meselesiyle çok ilgili, Filistin’in yanında İsrail devletine tavır alan bir sanatçı. Ama ne kadar kızarsa kızsın, konser vermeyi reddettiği ve diğer sanatçıları da konser boykotuna davet ettiği İsrail’de bile şarkılarını yasaklamayı aklına getirmemişti. Hatırlatma ve güncelleme yapalım. Waters’ın öncülük ettiği İsrail’e kültürel boykot hareketi (Musicians for Palestine) en son 2021’de 600 sanatçı tarafından imzalanan bir bildiri/çağrı yapmıştı. Bu 600 isim arasında Julian Casablancas’tan Rage Against the Machine’e, Thurston Moore’dan Godspeed you! Black Emperor’a irili ufaklı önemli isimler yer almıştı.
