Geçen hafta Guardian’ın pazar gazetesi The Observer’da dikkatimi çekti. Aslında bir süredir devam eden bir durum bu. Google kâğıt baskı gazetelere kocaman ilanlar veriyor. Açılıştaki çift sayfa ilan gözden kaçacak gibi değil. “Seni ilgilendiren haberleri Google’da bul” denmekte ilanda. İşi habercilik olan ve kâğıda basılan günlük bir gazeteye en iyi haberleri bizim arama motoruyla bulursun ilanı vermek hiç alakasız değil tam da yeri. Ama neden Google böyle bir şey yapsın? Varlığıyla gazeteleri ve bütün yayıncılığı zor durumda bırakan teknoloji şirketlerinden biri değil mi Google? Neden buna ihtiyacı var?
İşin ilginci, ilan veren teknoloji şirketi sadece Google da değil. Gazetenin en arka sayfasında Facebook’un çatı şirketi Meta’nın ilanı var. The Observer’ın pazar dergisi The Observer Magazine’in arka kapağında da Apple Music. Çello çalan bir kadın fotoğrafı ve altında uygulamayı indirin yazılı basit bir reklam. Bunlar tesadüf mü?
Neden Apple ve Google ürünlerini tanıtabilecekleri onlarca, yüzlerce mecra ve yol varken, kişiye özel reklamlarla en başta telefonlar üzerinden insanların burnunun dibine, beynine, kulağına, gözüne dahi girebilecekken gazetelere, dergilere ilan veriyorlar?
Bir defa bu durumdan bağımsız bir şekilde şu gerçeğin altını çizelim. Araştırmalara göre, insanlar kâğıda basılı bir şeyi daha rahat okuyor. Yani bir metin ya da reklamın okunmasını istiyorsanız mecranız basılı olmalı.
İkincisi, insanlar basılı mecraları dijital mecralardan daha güvenilir buluyor. 2023 itibarıyla da durum değişmiş değil. Herkes her türlü teknolojiyi kullanıyor ama güvenilirlik başka bir konu. Evet, dijital mecralar, sosyal medya, kişiye özel reklamlar bunlar şahane ve hedefi bulan, sonuç aldığınız, her şeyden önemlisi sonuçları rakamsal olarak anbean raporlayabildiğiniz yöntemler. Ama kâğıdın hâlâ avantajları var.
Buna bir diğer örnek ve belki destekleyici bir argüman, kitap yayıncılığındaki durum. Kindle ve türevleri,
muhtelif dijital formatlar
basılı kitapları yenemedi. Çünkü konu okumaksa bunu kâğıt üzerinde yapıyoruz biz. Ama mesela audio book büyük aşamalar kaydediyor. İnsanlar kitapları yürürken, spor yaparken, arabalarında ya da seyahatlerde dinlemeyi sevdi. Çocuk yayıncılığı özellikle audio alanında inanılmaz gelişti. Küçük yaştaki çocukları ekranlardan uzak tutmanın ve aynı anda başka bir şeyle de uğraşmalarını sağlamanın neredeyse tek yolu
onlara audio kitaplar dinletmek.
Bayılıyorlar. Denemediyseniz derhal bu topa girin.
Gelelim İngiltere’deki duruma. Bir süre önce Google, Kanada, Avustralya ve AB’de açılan davalara maruz kaldı. Aynı şekilde büyük dijital mecraların,
19 kadar isim toplamda, haber sitelerinin linklerine yer vermesinin yarattığı haksız kazanç ve bu durumun etkileri tartışıldı. 2021’den bu yana haberciler teknoloji devlerinin sayfalarında yer alan haber linklerinin haksız rekabete neden olduğunu anlatmaya çalışıyor. Bu linklerin kaldırılması, engellenmesi ya da farklı bir çözüm söz konusu olabilir ileride.
Varlığıyla irili ufaklı bütün yayıncıları tehdit eden ve öldüren Google başta dijital mecraları kontrol eden büyük şirketlerin kendilerine bir çekidüzen verme aşamasında belki de ilk durak bu reklamlar.
Uzmanıyla tartışıp devam edeceğim bu konuya.
