Mehmet Tez

Algoritma senin alışkanlıklarına göre sana müzik öneriyor. Peki yapay zekâ ne yapıyor? Herkesin alışkanlığını alıyor, eviriyor çeviriyor, düşünüyor, taşınıyor, sana arzu ettiğin müziği öneriyor. Bu kadar basit mi? Biraz detay lazım galiba.

Geçen aylarda hem Spotify hem YouTube Music tarafından yeni yapay zekâ ürünleri lanse edildi. Spotify AI DJ’i, YouTube Music ise yapay zekâyla çalışan yeni radyosunu kullanıma sunuyor. Her iki ürün de deneme aşamasında. Yani dinleyiciler bu ürünleri mükemmelleştirecek diye bekleniyor. Deneme aşaması budur. Daha doğrusu teknoloji ürünleri böyledir. Kullanıcı hem ürünün parasını verir hem de parasını verdiği ürünü geliştirmek için bedavaya çalıştırılır. Önce ‘dogfood’ aşaması. Sonra bu.

Spotify sadece ABD ve Kanada’da bu uygulamayı kullanıma açtı. İlk yorumlardan anlaşılan kullanıcıların kafası karışık. Kimi bayıldı kimi nefret etti. Teknik olarak önceki algoritmik önerilerden ne farkı var diye soruluyor. Farkı, Spotify’ın

“Bugün buradan herkese net bir mesaj yolluyoruz. Cildinizin rengi ya da inancınız, evimiz kabul ettiğimiz bu ülkeyi yönetmeye engel değildir.”

İskoçya’nın yeni başbakanı Humza Yousaf, yemin töreninde sarf etti bu cümleyi. Tarihte ilk kez, İskoçya’nın Müslüman bir başbakanı var. İskoçya, bir Müslüman tarafından yönetilen tek Batı ülkesi aynı zamanda an itibarıyla. Aynı mesajı İngiltere de dolaylı yoldan vermişti bir süre önce. İngiltere hükümetinin başında, Westminster’da, bir Hindu, Rishi Sunak bulunuyor.

Humza Haroon Yousaf, Glasgow’da doğdu. Ailesi 1960’larda Pakistan’dan göçmüştü. Dedesi, Singer fabrikasında işçiydi. Babası okudu ve muhasebeci oldu.

Ailesi Pakistan’dan Kenya’ya, oradan İskoçya’ya göçmüş. Humza, Grammar School mezunu. Bizdeki Anadolu lisesi gibi. Sınavla giriliyor. Bir kişi “grammar” okulu mezunuysa bu onun hakkında şunu gösterir: Ailesi özel okulun masraflarını karşılayacak kadar zengin değildir. Ancak çocuk çok

Geçenlerde Tufnell Park’ta yürürken Charles Dance yanımdan geçti. Göz göze gelince kafasıyla selam verdi ve yanımdan geçip az ilerideki kafelerden birine girdi. 76 yaşındaki bu uzun boylu, yapılı adamı dizilerde hep önemli, otoriter, heybetli şahsiyetleri oynarken gördük. Böyle mütevazı bir günlük kıyafet içinde görmek ilginç geldi.

Charles Dance

Onu en çok Game of Thrones’daki baba, Lord Tywin Lannister rolüyle tanıdık ama aslında biraz incelerseniz Dance’in hep İngiliz aristokrat rolleri oynadığını göreceksiniz. Sevdiğim pek çok dizi ve filmde karşıma çıkan bir yüz onunki. The Crown’da Lord Mountbatten, Gosford Park’ta Lord Stockbridge, King’s Man’de Lord Kitchener… Ne zaman bir lord, general, duke rolü olsa Charles Dance işbaşına çağrılıyor İngiltere’de.

“Rabbit Hole” isimli yeni casus dizisinde rol aldığından kendisiyle hafta sonu bir röportaj yapılmış The Guardian’da. Şunu öğrendim; Dance, yüzü ve fiziksel özellikleri itibarıyla hep

Mor ve ötesi önceki gün Lon-dra’daydı. Şarkılar depremzedeler için söylendi. Jubilee Line’ın doğu ucuna doğru son duraklardan North Greenwich’te inip yeryüzüne çıktığınızda (ve hemen geriye dönüp yürümeye başladığınızda) karşınızda O2 konser ve eğlence kompleksi çıkacak. İrili ufaklı salonların bulunduğu, yeme içme mekânlarının konser kitlesine gel gel yaparcasına ışıl ışıl parladığı bu canlı müzik AVM’si (sanırım bu en doğru tanım) günümüz müzik endüstrisinin de geldiği noktanın bir boyutunu gösteriyor: Ye, iç, konser izle (ama mutlaka ye ve iç, tüket). Hatta istersen modern konutlardaki 1+1’lerde, 2+1’lerde otur. İhtiyacın olan her şeyi bir arada sunduk. Konserin alışveriş kültürüne eklemlenmesinde son nokta. Belediye toplu taşımayı da halletti neredeyse konser salonunun içine çıkıyorsun daha ne istiyorsun?

Bunları bir ara daha detaylı anlatırım bugün konumuz bu değil. Ben O2’nun içinde yaklaşık 1000 kişilik Indigo at The O2 adlı salona mor ve

Soho’nun en canlı sokaklarından Dean Street, bir dönem Karl Marx’a da ev sahipliği yapmış. Das Kapital’in bir bölümünün burada yazıldığı biliniyor. Bu daracık sokaktaki dar girişli apartmanın üçüncü katında mütevazı iki odadan söz ediyoruz.

Ev dediğimiz bu. Zaten Londra’nın merkezinde bu durum değişmiş de değil. 1800’lerin sonunda da 2023’te de Londra’da standart ev demek 60 metrekarelik iki oda demek.

Londra’daki eski eşya ve antika satıcılarını dolaşınca insan resmen minyatür denebilecek sandalye, masa ve koltuklarla karşılaşır. Bunun nedeni işte bu daracık yerlere sığışmak. Türkiye’mizdeki ferüferahlık burada yok. İngiliz yaşam tarzının nasıl ve neden evlerde değil de pub’larda yoğunlaştığını, Londralıların neden hep dışarıda yemek yediğini, eşi dostuyla kafede, pub’da, restoranda buluştuğunu da açıklıyor bu gerçek. Evler çok küçük, girip yatmalık. Oturmaya gitmelik değil. Marx işte bu ortamda Das Kapital’i yazmış bu sokakta. Bugün gündüzleri ellerinde telefonlar, evinin duvarındaki

İstanbul’da 14 Mayıs seçimlerinde yaklaşık 11 milyon seçmen oy kullanacak. Türkiye’nin en büyük ili ve seçim çevresi. Ankara’da 3.9 milyon, İzmir’de 3.5 milyon seçmen var yine yaklaşık olarak, 2019 rakamlarına göre. Ardından bir küsur milyon seçmenli büyük şehirlerimiz geliyor.

Yurt dışında ise oy kullanacak seçmen sayısı 3 milyonun birkaç yüz bin üzerinde olarak tahmin edilebilir. 2018 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde YSK Başkanı yurt dışında kayıtlı seçmenin sayısını 3 milyon 47 bin 323 olarak vermiş. Aynı yıl yine yurt dışında 1 milyon 571 bin 73 yeni seçmenin ilk kez oy kullandığını da eklemiş. Yurt dışı, Türkiye’nin en büyük dördüncü, belki de bugün artık üçüncü seçim çevresi.

Böyle sırf, düz matematikle bakıldığında dahi seçim sonuçlarına etki edeceği açık yurt dışındaki seçmenin. Üstelik YSK Başkanı’nın bu rakamı açıkladığı 2018 yılından bu yana 5 yılda giderek büyüyen bir

‘Bu yazın albümü’ her sene bu zamanlarda çıkar. Yaz albümünün çıktığını nasıl anlarız? Yaz temalı olacak. Kapağı mümkünse yazlık olacak. Çok aşırı neşeli olmayacak. Aksine en hareketli şarkıda bile hüzün barındıracak. Tek şarkıyla yükselmeyecek bu albüm, içinde en az üç-dört iyi şarkı olacak ve bunların en az iki tanesi yaz hüznü, yaz aşkları temalı olacak. Şarkılar arasında ritim ile tür geçişleri ve çeşitliliği olacak. Genellikle büyük bir pop yıldızı tarafından yayınlanmış olacak. Alternatif isimler, yeni sanatçılar da yaz albümleri ve hit’leri yayınlar ve başarılı olurlar, tabii ki bunu bilmiyor değilim. İlgili listelere girerler ona itiraz yok. Ama ‘bu yazın albümü’ dediğimiz şeyin, tamamen zaman içinde oluşan resmî olmayan ve elbette tartışmaya açık tarifine göre, büyük bir star tarafından yayınlanmış olması gerekir. 1980’lerden bugüne Michael Jackson, Madonna’dan günümüze doğru The Weeknd’e, Calvin

Bir süredir İngiliz medyasında Arnavutluk’la ilgili haberler dikkatimi çekiyor. Haber toplama ve arşivleme konusunda kendimce saplantılı olduğumdan bunları biriktirmişim bir köşede. Geçen gün karşıma yeni bir Arnavutluk haberi çıkınca artık bundan bahsetmenin zamanın geldi belki de diye düşündüm.

İngilizler çok seyahat eden bir millet. Bunun pek çok nedeni var. Yerli turizm çok zor burada, çünkü fiyatlar aşırı pahalı. Tesisler eski ve bakımsız. Hizmet sektörü cidden yok gibi bir şey. Üçüncü sınıf pansiyona bir hafta sonu ödenecek parayla İbiza’da bir hafta tatil yaparsınız. Yunanistan’da iki, Türkiye’de üç hafta gezersiniz. E bu durumda kimse İngiltere’yi dolaşmıyor. Kasabasına köyüne en yakın havaalanından hop İbiza’ya, Marakeş’e, Mikonos’a, olmadı Alanya’a…

İki yaz önce Kovid dolayısıyla kimse yurt dışına çıkamadığından ülke turizmi yerliye dönmüştü. Gazeteler “Ne güzel kıyılarımız, çayır-çimenimiz var (hakikaten