Dünyada yaklaşık 1.5 milyon onaylanmış Kovid-19 hastası ve buna bağlı 92.000’den fazla ölüm Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirilmiştir. Virüsün yayılması İspanya, İtalya, Almanya ve Fransa gibi Avrupa’nın çok etkilenen bazı ülkelerinde bir yavaşlama gösterse de özelikle Afrika kıtasında ve 3. dünya ülkelerinde endişe verici bir ivmeyle artmaktadır.
Bu salgının sonlandırılmasında hepimize görev düşse de özellikle sağlık çalışanları asıl yükü taşıyanlardır. Öyle ki bazı ülkelerde sağlık çalışanlarının yüzde 10’undan fazlasının görev başında enfekte olduğu bilinmektedir. Birçok sağlık çalışanı, uzun mesai saatleri ve nöbetlerde çok sayıda koronavirüslü hastanın tedavisiyle ilgilenmektedir. Sağlık çalışanlarının virüs bulaşması riskini görev bilinciyle, insan ve millet sevgisiyle aldığı bir gerçektir. Onlar ülkemizin fedakâr evlatları ve bizim isimsiz kahramanlarımızdır. Bu sebeple, ailelerinden dahi fedakârlık ederek hastalık riskine rağmen bize hizmet eden tüm sağlık çalışanlarına minnettar olmalıyız.
Hem kendi sağlığımız hem de sevdiklerimizin sağlığı için sosyal mesafe ve temizlik kurallarına uymayı unutmayalım.
Dişlerinizi fırçalamayı unutmayın
Doğru ve düzenli diş fırçalama, dişlerimizin ve dişetimizin sağlığını korumada en önemli adımdır. Biri sabah ve biri mutlaka yatmadan önce olmak üzere günde iki defa doğru bir fırçayla fırçalamanız gerekir. Fırçalama yaparken fırça tüm diş yüzeylerine temas etmelidir. Ağız temizliğinde dil temizliği de diş fırçalamak kadar önemlidir.
1. Dişlerinizin yanağa ve damağa bakan yüzeylerinin temizliği için, diş fırçanızı diş ile dişetinizin birleştiği çizgiye 45 derecelik bir açıyla yaklaştırın.
2. Fırçanızı diş etinizden çiğneyen kenara doğru hareket ettirerek, kısa ve yumuşak fırça dokunuşlarıyla diş ve diş etlerinizi fırçalayın.
3. Çiğneme yapan diş yüzeylerini ileri geri hareketlerle fırçalayabiliriz.
4. Tüm diş yüzeylerini fırçaladığınızdan ve en arkadaki dişlere ulaştığınızdan emin olun.
Dişlerimizi fırçalarken dişlerimizin yanağa bakan, çiğneyen ve ağız boşluğuna bakan yüzeylerini temizleyebiliriz. Ancak dişlerimizin aralarını ve birbirlerine bakan yüzeylerini temizleme şansımız yoktur. Bu alanları diş ipiyle ve arayüz fırçalarıyla temizleyebiliriz.
Diş ipi kullanımı
Diş fırçalarının ulaşamadığı diş arası yüzeylere ulaşmanızı sağladığı için dişlerde çok görülen arayüz çürüklerini, nefes kokusunu ve dişeti hastalıklarını önlemede önemli bir rol oynar. Kullanımı şu şekildedir:
1. Yaklaşık 50-60 cm uzunluğunda diş ipini koparıp daha sonra her iki elimizin orta parmaklarına, aralarında 5 cm boşluk kalacak şekilde fazla sıkı olmamak koşuluyla diş ipini dolayın.
2. Baş veya işaret parmaklarınızla diş ipini gerginleştirerek, yavaşça dişlerinizin arasına geçirin. Bu işlemde sert davranmayarak diş ipini koparmamaya ve dişetlerini zedelememeye dikkat edin.
3. Diş ipini diş aralarında aşağıya ve yukarıya doğru yavaşça gezdirin. Diş eti çizgisinin altını da diş etine zarar vermeden yavaş hareketlerle temizleyin. Her bir diş arasında diş ipinden yeni bir bölüm kullanın.
Arayüz fırçaları
Dişleriniz arasında geniş boşluklar, ağzınızda ortodontik teller veya köprüler varsa bu alanlar arayüz fırçalarıyla mutlaka temizlenmelidir. Bu diş fırçası konik veya silindir şeklindeki çok küçük fırça başına ve ince kıllara sahiptir. Çoğu modelde kıllar eskidiği zaman sadece fırça başlığını değiştirmeniz yeterlidir. Amacına ve diş etinizin hassasiyetine göre şeklini ve yumuşaklığını tercih etmeliyiz.
Onam formunu okuyun!
Hastalar önerilen tedaviyi kabul edip etmemeye karar vermeden önce, tedavilerin olası riskleri ve yan etkileri hakkında sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilmelidirler. Onam formları bu riskleri bilerek muayene ve tedaviyi kabul ettiğinizi onaylamanız için size imzalattırılmaktadır. Çünkü tedaviyi sağlamak için yapılacak her türlü işlem hasta izni ve onayına tabidir. Bu evrak hukuki bir evraktır. Tamamen okuyup anlamadan imzalamamalısınız. Bu formu imzalamadan önce tüm düşüncelerinizi yakınlarınızla tartışmalı ve aklınızdaki bütün soruları doktorunuza sormalısınız. Tedaviniz hakkında aklınız net olmalıdır. Ayrıca bu formlarda tedaviyi yapacak hekime genel sağlık durumunuzu, geçirdiğiniz hastalıkları ve ameliyatları, gördüğünüz tedavileri ve sürekli kullandığınız ilaçları tam ve doğru olarak bildirdiğinizi ifade edersiniz. Reşit olmayan hastalarda ise hastanın velisinin veya kanuni temsilcisinin onam formunu “Okudum, anladım” yazarak, ismini yazması ve imzalaması gerekir.
Aydınlatılmış onam formunun anlamını bilmeniz önemlidir: Hastanın durumunu, uygulanacak ameliyatı veya tedaviyi, işlemden beklenen faydaları, işlemin uygulanmaması durumunda hastanın karşılaşabileceği sorunları, işlemlerin alternatiflerini, işlemlerin olası yan etkilerini, risklerini ve komplikasyonlarını, işlemin tahmini süresini ve sonrasında yapılması ve dikkat edilmesi gerekenleri anlatır.