Sık görülen bir aritmi: Atriyal fibrilasyon

Geçtiğimiz hafta sonu Monako’da bir aritmi kongresine davetliydim. Bu kongre oldukça spesifik bir konu olan aritmiyle ilgili dünya çapında ün yapmış ritmologların bir araya geldiği ve Monako Prensi’nin himayelerinde yapılan bir toplantı. Uzun yıllardır bu kongreyi düzenleyen Monakolu hocamın sayesinde her sene davetli olarak katılıyorum. Gelin beraber kongrede konuşulan konulardan biri olan atriyal fibrilasyona bir göz atalım.

Atriyal fibrilasyon (AF) nedir?

Atrial fibrilasyon (AF), kalbin üst odacıklarının (atriyumların) düzensiz ve genellikle çok hızlı atmasına neden olan yaygın bir ritim bozukluğudur. Normalde kalp, elektrik sinyalleri sayesinde düzenli ve senkronize bir şekilde atar. Ancak AF’de bu elektriksel sinyaller düzensizleşir, atriyumlar titreşir (fibrilasyon yapar) ve kalp ritmi düzensiz hale gelir. Bu durum, kanın kalpte birikmesine ve pıhtı oluşmasına yol açabilir.

Sebepleri

Kesin nedeni her zaman bilinmese de bazı hastalıklar ve durumlar riski artırır:

1. Kalp hastalıkları

- Koroner arter hastalığı

- Kalp yetmezliği

- Kapak hastalıkları (özellikle mitral kapak hastalıkları)

- Doğuştan kalp hastalıkları

2. Yüksek tansiyon (Hipertansiyon)

Kalbin atriyumlarında baskıya neden olarak ritim bozukluğunu tetikleyebilir.

3. Tiroid hastalıkları (Hipertiroidi)

4. Diyabet ve obezite

5. Alkol ve kafein tüketimi

6. KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı)

7. Uyku apnesi

8. Stres ve yoğun egzersiz

Komplikasyonları nelerdir?

AF’nin en büyük tehlikesi, kalpte pıhtı oluşmasına ve bunun beyine giderek felç (inme) riskini artırmasına yol açmasıdır. İnme (Felç): Kalpte oluşan pıhtı beyine giderse inme meydana gelebilir.

- Kalp yetmezliği: Kalp sürekli düzensiz ve hızlı çalışırsa zamanla yorulabilir.

- Kronik yorgunluk ve halsizlik: Kalbin verimli çalışmaması nedeniyle yeterince oksijenli kan pompalanamaz.

-  Diğer kalp ritim bozuklukları: AF, daha ciddi ritim bozukluklarına zemin hazırlayabilir.

Güncel tedavi yöntemleri

Tedavi, AF’nin şiddetine, süresine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.

-  İlaç tedavisi

Kan sulandırıcılar (Antikoagülanlar): Pıhtı oluşumunu engeller.

- Ritim düzenleyici ve kalp hızını düşüren ilaçlar

- Kardiyoversiyon (Şok tedavisi)

Eğer ilaç tedavisi yeterli olmazsa, hastaya elektrik şoku verilerek kalp ritmi düzeltilmeye çalışılır.

- Kateter ablasyonu (Yakma veya dondurma tedavisi)

AF’ye neden olan elektriksel sinyallerin çıktığı noktalar özel bir kateterle yakılır veya dondurulur. Bu yöntem, ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda oldukça etkilidir.

Yaşam tarzı değişiklikleri

- Düzenli ve dengeli beslenme (Akdeniz diyeti önerilir)

- Sigara ve alkolden uzak durma

- Fazla kilolardan kurtulma

- Düzenli uyku ve uyku apnesi tedavisi

- Stres yönetimi (yoga, meditasyon, nefes egzersizleri)

Atrial fibrilasyon tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Ancak erken teşhis ve doğru tedavi ile kontrol altına alınabilir. En yeni tedaviler arasında kateter ablasyonu, yeni nesil kan sulandırıcı ilaçlar ve akıllı kalp pilleri ön plana çıkmaktadır. Düzenli doktor kontrolleri ve sağlıklı bir yaşam tarzı, AF ile yaşamayı kolaylaştırabilir.