Virüslerin sebep olduğu grip hastalığı, üst solunum yollarının yanı sıra mideyi de tutabilir ancak klinik belirtileri çok farklıdır.
Grip hastalığı denince aklımıza hep burun akıntısı, hapşırma nöbetleri, yüksek ateş, baş, boğaz ağrısı gibi belirtiler gelir. Virüslerin sebep olduğu bu hastalık farklı türleriyle üst solunum yollarının yanı sıra mideyi de tutabilir. Virüsün bulaşması, üşütme, bağışıklığın düşmesi gibi benzer sebeplerle ortaya çıkmasına rağmen klinik belirtileri çok farklıdır. Başka hastalıklarla karışma ihtimali de aynı şekilde fazladır.
Tıpta genel adıyla “gastroenterit” olarak geçen bu hastalık beş yaşın altında erken çocukluk döneminde en sık rotavirüsler sebebiyle olur. Çocukların büyük kısmı beş yaşına kadar bu hastalığa yakalanır. Önceden hastalığı geçirmiş olmak kısmi bağışıklık sağlar. Hastalık tekrar edebilir ancak bu bağışıklık sayesinde daha hafif geçer. Ayrıca rotavirüslere karşı bebeklik çağında birkaç tekrarı olacak şekilde aşı ile de bağışıklık sağlanabilir. Benzer hastalık sebebi olan diğer virüsler norovirüslerdir. Kişiden kişiye çok kolay bulaşır ve virüs bulaştığı yerde birkaç güne kadar hayatta kalabilir. Tüm dünyada erişkin ve çocuklarda görülen ishallerin önemli bir kısmından sorumludur. Hastalık bütün yıl boyunca görülebilir ve her yaştan kişiyi etkileyebilir.
Bulaşması
Çok bulaşıcı olan rotavirüs, bu virüsü taşıyan kişinin dışkısı ile yayılır. Bulaşma insandan insana temas ile veya virüsün bulaştığı eşya, giysi ve gereçlerden ağız yoluyla sindirim kanalına girmesiyle gerçekleşir. Rotavirüsler dış ortama dayanıklıdır, 70 derece üzerindeki ısıda ölürler. Norovirüs de benzer şekilde bulaşır. Hasta kişinin dışkı ve kusmuğuna bulaşmış nesnelere dokunduktan sonra ya da doğrudan temas sonrasında yıkanmayan ellerin ağıza götürülmesi, virüse bulaşmış yiyecekler ya da su tüketildiğinde bulaşma gerçekleşir. Hastalık deniz, göl, havuza girildiğinde, şebeke suyuna virüs karıştığında, restoranlarda, askeri birliklerde, gemilerde, kamplarda, hastane, bakım evi, okul, yuva gibi kalabalık ve toplu yaşam yerlerinde salgına yol açacak şekilde karşımıza çıkabilir. Virüsün ısı ve klorlamaya nispeten dirençli olması su ve gıdayla bulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle içme suyu, havuz suları, göl suları, buz küpleri, midye, istiridye gibi kabuklu deniz hayvanları, salatalar, dondurma, soğuk yiyecekler, taze sebze ve meyveler ile bulaşma ihtimali yüksektir. Virüsün dışkıyla atılımı yaklaşık olarak 3 hafta devam etmekte olup ilk 1-2 günde en üst düzeydedir.
Belirtileri
Rotavirüs enfeksiyonunun belirtileri, virüse maruz kalındıktan sonraki 2 gün içinde başlar. Kendiliğinden geçen sulu ishal şeklinde ortaya çıkabildiği gibi 39 dereceye çıkan ateş ve kusmanın görüldüğü ve ciddi sıvı kaybı, mineral dengesizliği yaratan ağır ishal şeklinde de olabilir. Norovirüslerin belirtileri ilk 3 gün içinde başlar. Hastaların çoğunda ilk olarak bulantının eşlik ettiği, ani başlayan karın ağrısı görülür. Genel olarak ishal ve kusma beraber bulunur. Hastada günde 4-8 kez, kansız, mukussuz dışkılama görülür. Hafif ateş olabilir.
Korunma ve tedavi
Yukarıda bahsettiğim gibi bulaşma yollarına dikkat ederek, hijyen ve temizlik kurallarına uyarak hastalıktan korunma sağlanır. Karın bölgesini ve ayakları üşütmemek, sağlıklı yaşam ve beslenmeye dikkat ederek bağışıklığı yüksek tutmak da aynı şekilde değer taşır. Rotavirüslere karşı aşı vardır. Norovirüslerin değişik antijenik tipleri olması ve bağışıklığın yalnızca 14 gün sürmesi nedeniyle henüz geliştirilmiş bir aşısı yoktur.Tedavide en çok dikkat edilecek husus gerekirse serum desteği ile sıvı elektrolit kaybını karşılamaktır. Teşhisin doğru konularak semptomatik tedavi uygulanması ishal, kusma çok aşırıysa ve ağızdan destek sağlanamıyorsa hastaneye yatırılarak tedavi önerilir.
