Didem Özel Tümer

24 Ocak 2022 tarihli yazımın başlığı "Millet İttifakı'nın testi sürüyor"du. Sonu ise şöyle bitiyordu; "Daha çok barajın yüzde 10'dan 7'ye indirilmesi açısından tartışılan kanun değişikliğinde muhalefet partileri, iktidar kanadının ittifakların yapısını etkileyecek bir sürpriz yapabileceği ihtimaline karşı temkinli. Bu nedenle de düzenleme son halini almadan, ittifaklara da son şekli vermenin mümkün olmadığı belirtiyor. Bu da yeni ittifak tablosunu, Cumhur İttifakı'na bağlı kılıyor."

Öyle de oldu. Bir AK Partili yetkilinin ifadesiyle, "son dönemdeki en önemli siyasi hamle yapıldı". Cumhur İttifakı'nın seçim yasasında yapılmasını sağladığı değişiklik ile yüzde biri çok değerli kılan "küçük partiler", eski önemlerini yitirdiler. Yeni düzenleme hem ittifaklar içindeki "büyük partilere" yarıyor, hem de ortak listeye zorluyor. İttifak oluşturacak partilerin, güçlü oldukları il ve seçim bölgelerini dikkate alarak "rasyonel bir ince hesap" yapması gerekiyor.

Dolayısıyla bu durum bazı siyasetçilere göre,

Son dönemde tüm dikkat Rusya-Ukrayna savaşı ve onun ortaya çıkardığı yeni sorunlarda. Dünya'nın geri kalanında olup bitenler gölgede kaldı. Mesela Lübnan. 2019'dan bu yana derin ekonomik kriz içinde olduğu bilinen ülkede son olarak Merkez Bankası'nın iflası tartışması yaşandı. Ülkenin Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakerelerini yürüten heyetin başındaki isim, Başbakan Yardımcısı Saadeh Al-Shami söyledi bunu. Gerçi sonra Merkez Bankası Başkanı Riad Salameh bu teşhisi yalanladı ve Al-Shami de sözlerinin yanlış anlaşıldığına ilişkin açıklama yaptı. Salameh'nin sözlerine ne kadar itibar edilebilir, muamma. Çünkü hakkında hem Lübnan'da hem de yurtdışında kara para aklama ve mal varlığına dair şüpheler nedeniyle bir dizi soruşturma var. Üstüne üstlük ülkedeki çöküntü bariz şekilde ortada.

Kökü bir türlü kazınamayan çöp dağları sokaklarda tekrar yükselmiş durumda. Elektrik günde bir-iki saat anca verilebiliyor. Çünkü bu işleri yapan firmalara uzun süredir

AK Parti ve MHP'nin, seçim barajının yüzde 10'dan yüzde 7'ye düşürülmesine ve "artık" oyların değerlendirilmesinden vazgeçilmesine ilişkin teklifi çokça tartışıldıktan sonra Meclis'te kabul edildi. Teklif açıklanır açıklanmaz ise muhalefet partilerinde harıl harıl mevcut oy oranları üzerinden simülasyon çalışmaları başladı. CHP'nin Anayasa Mahkemesi'ne yapmaya hazırlandığı itiraz sonucu değiştirmez ise, ittifakları / partileri, aday listelerinin Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) teslim edilişine kadarki süreçte, bir elde kalem - kağıt, öbür tarafta anket sonuçları, seçim bölgelerinin milletvekili sayıları ve güç dengeleri üzerinden, ince mi ince hesaplar silsilesi bekliyor. Teklif Meclis'te görüşüldüğü sıralarda Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) internet sitesinde yayınlanan, Prof. Dr. Yetkin Çınar ve Prof. Dr. Türkmen Göksel'in hazırladığı politika notu da bunu ortaya koyuyor.

Çalışmada da belirtildiği gibi, bir ittifakın bir seçim bölgesinde ortak

Bu yazı, geçen haftaki “Azerbaycan ve Türkiye’den ortak enerji mesajı: Avrupa’ya Kardeş Gaz” başlıklı haberimin devamı niteliğinde. Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2022’nin “Enerji Güvenliğinde Karmaşa” oturumunda, Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Shahbazov ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar’ın, iki ülkenin, Avrupa’nın gaz ihtiyacını, halen yüzde 50 kapasitesi kullanılan Güney Gaz Koridoru’nun kalan kısmının da devreye alınarak karşılanabileceği mesajı verdiklerini yazmıştım. Bakan Yardımcısı Bayraktar sözlerinin devamında, Türkiye’nin, Türkmenistan, Irak ve İsrail gibi ülkelerdeki enerji kaynaklarının gelmesini sağlayabileceği ve buradan da Avrupa’ya tedarik ve satışını mümkün kılabileceği vurgusu vardı.

Trafiğe bir de böyle bakalım...

Şimdi 9 Mart’tan bu yana Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşme trafiğine bir bakalım. Ama ondan önce, ABD’nin, Türkiye ve KKTC’yi dışarıda bırakarak, İsrail-Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin 2020 Ocak ayında

Ana teması Diplomasiyi Yeniden Kurgulamak olan Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2022'nin hemen her etkinliğinde ve ayaküstü sohbetlerin çoğunda, konunun dönüp dolaşıp geldiği yer Rusya - Ukrayna savaşı ve bunun sonuçlarıydı. Savaşın ve alınan yaptırım kararlarının sadece iki ülke değil, tüm dünya için yüksek maliyetli sonuçlar üreteceği konusunda fikir birliği vardı. Yerli ve yabancı diplomatlarla yapılan sohbetlerde dikkat çeken ortak yorum ise "Putin onurlu bir çıkış arıyor" ifadesiydi. Deneyimli bir büyükelçi, "Kimsenin kazanmadığı ama kimsenin de kaybetmediği" şeklinde okunacak çıkış formülüne ihtiyaç olduğunu söyledi. Ancak bunun ne zaman ve nasıl olacağına ilişkin bir öngörüde bulunana en azından ben rastlamadım.

O formül bulunana kadar ise bir çok ülke için ortada bir 'acil olarak çaresine bakılması gerekenler' listesi var. Listenin üst sıralarını örneğin Avrupa açısından enerji güvenliği oluşturuyor. Türkiye'deki enerji fiyatlarının yüksekliğinden şikayetçiyiz

Ukrayna ve Rusya’nın Antalya’da görüşmeyi kabul etmelerinin Türkiye’nin izlediği ilkesel politikanın teyidi olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Hiçbir sonuç çıkmasa bile güven artırıcı adım olacak” dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, tüm dünyanın gözünü çevirdiği Antalya Diplomasi Forumu (ADF) marjında gerçekleşecek Türkiye-Rusya-Ukrayna Dışişleri Bakanları üçlü toplantısından önce Milliyet'in sorularını yanıtladı. Çavuşoğlu, "Bu görüşmeyi bizden bağımsız olarak kabul etmeleri bile, her iki tarafın da üst düzeyde bu ciddi sorunu konuşmaya hazır olduğunun göstergesidir. Bu aslında ciddi bir güven artırıcı adım. Biz tabii ki bu ve sonraki toplantılardan ateşkese ve kalıcı bir barışa giden neticelerin alınmasını arzu ederiz" dedi. Çavuşoğlu, dünyadaki her üç dışişleri bakanından birinin katılacağı ADF'nin kalıpların ve konuşma notlarının dışına çıkılmasını teşvik ettiğini belirterek, ezberleri bozduğunu söyledi.

- Bu yılki Antalya Diplomasi Forumu’nun

Bir önceki pazartesi yazısında Putin Rusya'sının 'yeni - yayılmacılığı'nı anlamak için kitap önerisinde bulunmuştum. Bu pazartesi yazısında ise "Yayılan Rusya değil, NATO, AB ve bunların da azmettiricisi ABD" diyen, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyasi Tarih Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erel Tellal ile uzun sohbetimden bazı notları aktaracağım.

Tellal, 2008'de Gürcistan'da ve 2000’ler süresince Ukrayna'da batının "kıştırtmasıyla" aynı filmin sürekli tekrar ettiğini savunuyor. Gürcistan'ın eski cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'nin de "ABD'nin gelip yardım edeceği" hatasına düştüğünü belirten Tellal, hem Ukrayna'nın hem de Gürcistan'ın, ne AB'ye ne de NATO'ya üye olamayacağı görüşünde:

"Kim alır Gürcistan’ı. Toprak bütünlüğü yok, hiçbir zaman olmadı. Abhazya ve Güney Osetya hiçbir zaman Gürcistan’ın denetiminde olmadı. Gürcistan diye bir devlet var mı? Var. Devlet başkanı var mı? Var. Ama Abhazya’da ve Güney Osetya’da hiçbir zaman egemen olmadı(...)

Tarihi, masası, oturma düzeni, imza sırası çokça tartışılan ama içeriğine dair sınırlı bilgi olan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni'nin sunumu ve imza töreni karma bir kongreyi andırıyordu. Kalabalığı, televizyon yayın platformları, salondaki renkli ışık düzeni, müziği, altı partinin eski ve mevcut siyasetçilerinin yüzlerindeki sevinç ve bedenlerinden yansıyan enerji ile... Kongrelerde çokça bayrak, flama, slogan olur burada tek eksik belki oydu. Bayrakların yerine, ceketlerin yakalarına iliştirilmiş parti rozetleri vardı sadece. Bir yakada kır at, ötesinde altı ok, bir diğerinde çınar yaprağı.

Sunum platformuna yansıtılmış davetiye örneğinin üzerindeki parti amblemlerini saymazsanız, platformdaki Atatürk ve Türk bayrağı fotoğraflarından başka salonda hiçbir partiyi öne çıkaran ya da geride bırakan bir görsel yoktu. Belli ki etkinliğin tüm hazırlığını üstlenen komite bu konuda azami dikkat sarfetmişti. Liderlerin salona girişinde, oturma düzenlerinde, video mesajlarında, sahneye çıkışlarında da hep