2025’te enflasyon 4 sebepten düşecek

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz ve 6 bakan gündemi değerlendirdiği toplantıdan sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bakan Şimşek önümüzdeki yıl enflasyonun; para politikası, bütçe açığının yüzde 5’ten 3’e inmesi, fiyat hassasiyeti ve yapısal reformlar olmak üzere 4 sebepten düşeceğini söyledi.

Bakan Kacır hazır giyim, tekstil, deri, ayakkabı, mobilya sektörlerinde çalışan başına 2 bin 500 liraya kadar KOSGEB desteği sunacaklarını belirtirken, Tarım ve Enerji bakanlıklarının Suriye’nin yeniden inşası için harekete geçtikleri Ticaret Bakanlığı’nın da sınır kapılarında hazırlık yaptığı ifade edildi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat’tan oluşan ekonomi yönetimi Yeni Gap Eylem Planı ve Ekonomik Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantılarının ardından Şanlıurfa’da aralarında Milliyet’in de olduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Şimşek, 2025 yılında enflasyonun düşmeye devam edeceğini söyledi ve gerekçelerini açıkladı. Şimşek, “Merkez Bankası’nın 2025 hedefini ciddi bir şekilde dikkate alacağız” dedi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Bakanlar Suriye’nin yeniden inşa sürecine destek çalışmaları konusunda da bilgi verdiler. Yılmaz, “Suriye’nin yeniden inşa sürecinde yine en yakın komşu olarak Türkiye’nin şüphesiz çok daha fazla katkısı olacaktır ve Türkiye’ye buradan katkılar oluşacaktır. Bölgesel olarak da Güneydoğu daha fazla etkilenecektir” derken, Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı da şartlar oluştuğunda bir Tarım Ataşesi atamak konusunda çalışıldığını belirtti.

Suriye’de yeni dönem, yapısal reformlar, asgari ücret, yeni imalat sanayi destekleri ve fahiş fiyat temel başlıkları altında bakanların değerlendirmeleri özetle şunlar oldu:

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek: 2025’de enflasyon 4 sebepten düşmeye devam edecek. Birincisi, para politikası gecikmeli etkide bulunuyor. Para politikasının dezenflasyonist sürece katkı vermesi bundan sonraki süreçte de devam edecek, gecikmeli etki 18 ay boyunca söz konusu olacak. İkincisi, bütçe açığını yüzde 5’ten yüzde 3’e düşürmeyi hedefliyoruz. Bütçe açığındaki azalmanın dezenflasyonist etkisi de çok net bir şekilde görülecek. Üçüncüsü, yönetilen yönlendirilen fiyatlar konusunda maksimum hassasiyeti gösteriyoruz. 2024’de doğal gaz, elektrik fiyat artışları Merkez Bankası’nın orijinal hedefine paralel gitti, 2025’te de benzer yaklaşım içinde olacağız. Akaryakıt ve tütün ürünlerinin ÖTV’si konusunda enflasyon hedefini tehlikeye atmayacak bir yaklaşım içerisinde olacağız. Belki akaryakıtta sınırlama anlamında bir değerlendirmeye gidebiliriz. Enerji fiyat ayarlamaları çok kritik. Yönetilen yönlendirilen fiyatlarda Merkez Bankası’nın 2025 hedefini ciddi bir şekilde dikkate alacağız.

Yapısal reformlar

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Önceliğimiz gıda arzını artırmak. O nedenle Tarım Bakanlığımızın sulama, toplulaştırma, gıda lojistiği, gıda ihtisas bölgelerinin kurulması gibi hususlarda çok güçlü bir şekilde destek vermeye devam edeceğiz. Bütçede gıda arzını önceliklendireceğiz, bu arz yönlü dezenflasyon için önemli bir adım. İkinci olarak, sosyal konut çünkü kiralar önemli. Enerjide dönüşüm çok kritik, çünkü cari açık üzerinden dolaylı olarak dezenflasyonu destekleyecek. Yani hem gıda arzı, hem enerji arzı, hem sosyal konut arzı etkili olacak. Ama en kritik alanlardan bir tanesi tabi ki tekelleşmeye sektörel veya ürün bazında izin verilmemesi. Burada en kritik konu, bütün ürünlerde, sektörlerde piyasaya girişin-çıkışın kolaylaştırılması.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar: (Süper izin düzenlemesi) Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımızın başkanlığında bir toplantıya da ihtiyaç var. İlk çeyrekte Meclis gündemine getireceğiz.

KKM

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek: Piyasaları bozmadan çıkış süreci devam edecek. 30-35 milyar dolar aralığına inmiş durumda. KKM’yi daha da az cazip hale getirecek adımları atmaya devam edeceğiz.

İmalat sektörüne yönelik yeni paket

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır: Hazır giyim, tekstil, deri, ayakkabı, mobilya sektörlerinde halihazırda 1 milyon 200 binden fazla kişi istihdam ediliyor. Bu sektörler 37 milyar dolara yakın ihracat yaparak sanayileşme sürecinde bugünlere getiren sektörler. Bu sektörlerin rekabet gücünü ve üretimini korumayı hedefliyoruz. Bunun için de çalışan başına 2 bin 500 liraya kadar KOSGEB eliyle destek sunacağız. Çok yalın bir program olacak. Ana unsur, 2024 yılının son aylarındaki istihdam seviyesini KOBİ’lerimizin koruması. Bu taahhüdü yerine getiren KOBİ’lerimize bu 5 sektörde aylık ödemeler yaparak 2 bin 500 liraya kadar her bir çalışan için destek vereceğiz. Markalaşma, tasarım, ar-ge kabiliyetleri gelişirken bir yandan da bu sektörlerde istihdamı korumaya katkı sunacak. Ocak 2025’te başlayacak. Ocak’ta istihdamı korumuşsa Şubat’ta destek ödemesini KOBİ’lerimiz alacak.

Asgari ücret

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Sayın Cumhurbaşkanımız, ihmal edilemeyecek düzeyde bir sapma gerçekleşirse bu tür konular her zaman değerlendirilebilir dedi. Biz elbette ki bir sapma beklemiyoruz. 2025’de çok daha güçlü bir şekilde dezenflasyon sürecini devam ettireceğiz. Enflasyonun düştüğü bir ortamda insanımızın satın alma gücü yükselecek. Önemli olan satın alma gücüdür. Kalıcı sosyal refahın özü budur. Gönül ister ki daha fazla olsun. Hep altını çiziyoruz bu asgari ücret. Bunun üstünü verebilecek sektörlerin, zaten yapmaları gerekir diye inanıyoruz.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan: Satın alma gücünü ve refahı kalıcı hale getirmemiz çok önemli. OVP kapsamında hedeflerimizle uyumlu bir politika izleyeceğiz. Zaten dezenflasyon sürecine de girmiş bulunmaktayız. (Emekli aylıkları konusunda) Enflasyon oranları belli olduktan sonra Ocak ayında yine Cumhurbaşkanlığında Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda en düşük emekli aylığının da arttırılması noktasında da bir çalışma içerisinde bulunabileceğimizi ifade etmek isterim.

Suriye’de yeni dönem

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Suriye’nin yeniden inşa sürecinde yine en yakın komşu olarak Türkiye’nin şüphesiz çok daha fazla katkısı olacaktır ve Türkiye’ye buradan katkılar oluşacaktır. Bölgesel olarak da Güneydoğu daha fazla etkilenecektir. Suriyelilerin Türkiye’de yaşayıp Türkçe’yi öğrenmeleri, buralarda geliştirdikleri ilişkiler yeni dönemde bir köprü vazifesi de görecektir. Suriye’deki yaptırımlar, daha çok Batılı ülkelerin önceki rejime yönelik ortaya koyduğu yaptırımlar. Şu anda yeni bir durum var, bunu mutlaka yeniden değerlendireceklerdir. Önümüzdeki süreçlerde bunlar aşama-aşama gündeme gelecektir. Suriye’de, eski dönemin kalıplarıyla, kavramlarıyla bakılması doğru değil.

Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı: İki gün önce, Suriye’ye giden heyetimiz döndü. Şartlar olgunlaştığında tarım ateşesi atama konusunda da hazırlığımız var. İlk tespitlerimize göre tarımsal altyapıda 2/3 oranında hasar oluştuğuna dair bir gözlem var. Bunun saha tespitleriyle de teyit edilmesi gerek. Özellikle savaş dönemi boyunca makine ve ekipman yenilemesi olmadığı için bu konuda geriler.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar: Ekibimiz dün (cumartesi) itibarıyla Şam’a ulaştı, çalışmalarına devam ediyor. Suriye’nin ve Lübnan’ın ihtiyaç duyduğu elektriğin iletim şebekesindeki durumu gördükten sonra ilk etapta Türkiye’den ihraç etmek suretiyle karşılanabilir. Heyetimizin içerisinde petrol ve doğal gazla ilgili yapılabilecekleri görmek üzere bir temsilci grubumuz da var.

Ticaret Bakanı Bolat: Gümrüklerimizi yenileme ve geliştirmeyle başladık. Ceylanpınar Gümrük Müdürlüğümüzü birkaç ay önce genişletip yeniledik. Akçakale Gümrük Müdürlüğümüzü de genişletme çalışmalarımız hızlandı. 2007’de imzalanmış ve yarım kalmış bir serbest ticaret anlaşmamız vardı. Yeni yönetim idareyi tamamıyla devraldıklarından sonra ele alacağız. Bizim bakış açımız, serbest ticaret anlaşmasının devam etmesi.

İran’daki enerji krizi Türkiye’yi etkiler mi?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar: İran’da enerji krizi gündemde, özellikle elektrik ve doğal gazda da benzer şekilde. Şu an itibarıyla mevcuttaki yükümlülüğünü İran tam olarak yerine getiremiyor. Doğal gaz sözleşmemizdekinin yaklaşık yüzde 60 - 50’si civarında bir akış var Türkiye’ye. Şu anda herhangi bir sıkıntı öngörmüyoruz, gerekli tedbirlerimizi almış durumdayız. Ama İran’da kriz maalesef derinleşerek devam ediyor.

Fahiş fiyat

Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı: Fahiş fiyat olarak nitelendirdiğimiz artışların hiçbiri arzla alakalı değil. Sanki maliyetlerin tamamı işçilik ücreti. Bundan vazgeçilmesi gerekir. Tespit ettiklerimize gerekli yaptırımı yapıyoruz. İnanıyorum bu davranış bozukluğu bir süre sonra bitecek. En son kırmızı etle alakalı herhangi bir artış yokken sanki olacakmış gibi algı oluşturmaya çalışıldı. Yarım gün sürdü. Ama bunu denemekten vazgeçmeyecekler. Biz de gereğini iki bakanlık olarak yapacağız.

Ticaret Bakanı Bolat: Özelikle tekelci uygulamalar ya da fahiş fiyat için tamahkarca eylemler, uygulamalar içinde olanlara karşı kanunların bizlere, bakanlıklara verdiği bütün yetkileri sonuna kadar kullanmakta kararlıyız. Enflasyon gelecek yıl bu zamanlarda yüzde 25’lere, yüzde 20’li rakamlara düştüğünde bu konuları daha az konuşuyor olacağız. Üreticiyle tüketicinin makul şekilde alış veriş yapacağı bir süreçte bunlar geride kalacak. İşçilik ücretindeki artış oranını sanki bütün maliyetin artış oranı gibi yansıtarak fiyatı aynı oranda artırmaya çalışmak fahiş fiyat artışıdır. İlgili bakanlıklar olarak piyasaların üzerindeyiz, piyasalarımızdan elimizi asla çekmiyoruz.