ABD'li uzman: Artçılar devam eder

ABD'li uzman Prof Field, bir iki hafta içinde hissedilir şiddette artçı depremlerin olabileceğini söyledi


ABD'deki üniversitelerin deprem araştırması konusunda kurmuş oldukları ortak konsorsiyum "United States Geological Survey"de görevli sismolog Prof. Edward H. Field, İstanbul'da şiddetli bir deprem beklendiğini söyledi.
Kuzey Anadolu fay hattında meydana gelen 7.4 şiddetindeki depremden sonra bu bölgede şiddetli yer sarsıntılarının devam edeceğini öne süren Field, "Bölgede 7.4 şiddetinde meydana gelen depremden sonra artçı şok depremler sürecektir. Bir iki hafta içinde hissedilebilir şiddetinde artçı bir deprem meydana gelmesi mümkündür" dedi.
ABD'den dün Türkiye'ye gelen Field, Atatürk Havalimanı'nda soruları yanıtlarken, İstanbul'da yüzyıl içinde kesinlikle büyük bir deprem meydana geleceğini iddia etti. Türk halkının İzmit depreminden ders alması ve bu depreme hazırlıklı olması gerektiğini vurgulayan Field şöyle devam etti:
"Bu deprem mutlaka olacak. Yüzyılda bir genelde oluyor ve şu anda o yüzyıl periyodunu geçti. En son 1894'te oldu. Çok büyük bir deprem olacak. Bu depremin şiddetini ve zamanını belirlemek şu an için imkansız. İzmit depremi, bu konuda bir alarm olarak kabul edilmelidir."
Kuzey Anadolu fayında meydana gelen depremin batıya doğru ilerleyip, ilerlemediğinin sorulması üzerine, "Herşey mümkündür, olabilir" yanıtını veren Field, depremde meydana gelen çöküntülerle ilgili olarak da şunları söyledi:
"Mühendislerin üzerindeki suçlamaları, biraz olsun hafifletmek istiyoruz. Yıkılmalar, sadece yapının cinsine bağlı değil, çökmelerde, zeminin ekisi çok büyük. Bunu araştırmaya geldik. Deprem her zeminde aynı yayılıyor ama zemin oluşumunun sarsıntıyı büyütme etkisi var. Alüvyon üzerine bir ev yaparsanız, bu ev kaya zemine göre çok daha büyük hasar görecektir. Bu oluşumları inceleyeceğiz. Tepelere ve vadilere ölçüm cihazları koyarak, depremin zemine göre nasıl değiştiğini saptayacağız."

Denizden bekleniyor

Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Turgut Öztaş, İstanbul'da olası büyük depremin Kuzey Marmara'da deniz içinde beklendiğini bildirdi.
Merkez üssü Kocaeli olan depremin beklenen İstanbul depremi olmadığını söyleyen Öztaş, "Yalova'dan Körfez çıkışına kadar olan kısım kırıldı ve enerjisini büyük oranda boşalttı. Diğer taraf, onun daha batısı, İstanbul'un Körfez çıkışının daha batısında, Kuzey Marmara'da deniz içinde büyük bir deprem beklenebilir" diye konuştu. Kuzey Anadolu fay hattındaki büyük depremlerin yüzyıldan daha yakın zamanda gerçekleştiğini kaydeden Öztaş şöyle konuştu: "Bir zaman vermek doğru değil. Bazı meslekdaşlarımız 10'la 50 yıl arasında bir süreçte bekliyor. Bugünlerde büyük deprem olasılığı, en azından yedi manyetik büyüklüğünde deprem olasılığı yok. Deprem büyüklüğü artıkça tekerrürü giderek seyrekleşir"
Depremle ilgili önlemlerin çok daha önceden alınması gerektiğine belirten Öztaş, "Şimdi koşturmanın bir anlamı yok. Yapılması gerekenler çok daha önceden yapılmalıydı" dedi.

Işıkara: Uyarmıştık

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Depre Araştırma Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Ahmet Işıkara, Türkiye'yi sarsan deprem için 12 yıl önce uyarıda bulundu. Işıkara, 1987'de Nokta dergisine "İstanbul için 7'den daha şiddetli bir deprem olasılığı bugün için yüzde 30 civarında. Bu oran 2000'den başlayarak yüzde 85'e dek yükselecek" dedi.
Nokta'nın araştırmasında, uzmanlar adeta Marmara Bölgesi'ni yerle bir eden depremi yıllar önceden anlattı. Felaket uyarısında bulunan sadece Işıkara değil. Dönemin İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Ertuğrul Tığlay da, uyarıları dikkate almayan yetkilileri "tedbirsizlik", "yanlışlık", "ucuzluk" ile suçladı. Tığlay, araştırmada tehlikenin büyüklüğünü şöyle anlattı:
"İstanbul'u etkileyen depremlerin periyotlarına bakarsak, önümüzdeki yıllar içinde bir deprem olasılığının çok yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Eğer olursa İstanbul dünyayı sarsacak bir felaket yaşayabilir. İstanbul'da hiçbir yapının sağlamlılık raporu yok. Bu korkunç bir şey. Açıkça söylüyorum, muhtemel şiddetli depremin yaratacağı acıların tek sorumlusu devlet olacaktır."
Uzmanlar gibi dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Deprem Araştırmaları Daire Başkanı Oktay Ergünay da, "İstanbul'un dahil olduğu fay hattı belki de önümüzdeki 10 yıl içinde deprem olasılığının en yüksek olduğu alanlardan birisidir" uyarısında bulundu. Ergünay, binaların her yıl biraz daha fazla çatladığına ve çürüdüğüne de dikkat çekti.
Araştırmanın dikkat çekici bir başka yönü ise, Türk - Alman hükümetlerinin 1984'ten itibaren yürüttükleri "Depremlerin önceden bilinmesi ve deprem zararlarının azaltılması" konulu proje. Proje çalışmaları kapsamında Alman bilimadamları Adapazarı'nda 7 şiddetinde deprem beklediklerini açıkladı. 300 milyon marklık proje için Almanlar her yıl iki ay Türkiye'ye gelip çalışmalar yapıyor, sonrasını Türk personel yürütüyordu.