ABD ve Türk Silahlı Kuvvetleri

ABD Kızıldeniz’de 8 günde iki F-18 savaş uçağı kaybetti.

Kesin bir rakam söylemek zor ama bir F/A-18 Super Hornet’in maliyeti 60 ila 70 milyon dolar arasında değişiyor.

Ortada ölçülebilen maddi bir kayıp var ama ABD Ordusu’nun yaşadığı özgüven kaybı bu iki uçağın maliyetinden çok daha fazla.

Yaşananı, biraz da Türk Silahlı Kuvvetleri üzerinden anlatmak lazım.

Bu sayede son dönemde sık sık karşımıza çıkan ülkelerin asker, tank, uçak sayısını karşılaştıran grafiklerin anlamsızlığını da fark edebiliriz.

***

8 günde iki F-18 kaybeden Truman Uçak Gemisi Saldırı Grubu, Eylül 2024’te Kızıldeniz’e geldiği günden bu yana çok sayıda sorun yaşadı.

Aralık ayında, USS Gettysburg, Truman’dan havalanan bir F-18’i yanlışlıkla düşürdü.

Uçak gemileri tek başlarına görev yapmazlar, yanlarında, denizaltından ve gelebilecek tehditlere karşı çok sayıda gemi ve denizaltıyla seyrederler.

Güdümlü füze kruvazörü olarak görev yapan yani hava savunması sağlayan USS Gettysburg sadece bir F-18’i düşürmekle kalmadı.

İkinci bir F-18’e de füze ateşledi ama pilot kaçınma manevralarıyla düşmekten kurtuldu.

Aynı görev gücünde dost ateşiyle uçak düşürmek eğitim ve konsantrasyon hatasıyla açıklanabilir.

Buradan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne geçelim:

Bir savaş pilotunun yetişmesi ve deneyim kazanması için milyonlarca dolar para harcanıp, yıllarca bekleniyor.

Günümüzdeki savaş uçaklarının sahip oldukları radar sistemleri ve görüş ötesi füzeler it dalaşlarını sona erdirdi ama kaçınma manevralarının önemi bu olayla bir kez daha ortaya çıktı işte.

FETÖ’nün en büyük zararı verdiği Türk Hava Kuvvetleri, 15 Temmuz kalkışmasından bu yana tüm imkanlarını eski gücüne dönmek için kullanıyor.

Hava Harp Okulu’nun binasıyla ilgili ortaya atılan spekülatif haberden başka bir Hava Kuvvetleri haberi hatırlayan var mı?

Kara Havacılık Komutanlığı’nın helikopter pilotlarının terörle mücadelede neler başardıkları iyi kötü bilinir de o kahraman pilotların nasıl yetiştiğini bugüne kadar neredeyse hiç yazılmadı.

Ben yazayım o zaman, sadece kaza yaptığında niye kullanıyoruz diye sorguladığımız UH tipi helikopterlerle başlıyorlar eğitime o gençler.

Askerlerin eski makine yoktur, bakımsız makine vardır sözünün hayata geçmiş halidir o eğitimler.

Deniz Hava Komutanlığı, terörle mücadelede yıllarca hizmet veren Süper Kobra tipi helikopterleri envanterine aldı, Anadolu’ya inip kalkıyorlar.

Uçakların kanatları ve gövde yapısı uçak için imal edilmiştir, helikopterler uçmaya direnen bir yapıya sahiptir.

Anlatacak çok şey var ama eğitim ve disiplin faktörü ordular açısından personel, uçak, tank sayısından daha önemlidir.

***

Truman uçak gemisi görev grubuna geri döneyim.

Şubat ayında Truman, Süveyş Kanalı yakınlarında Türk bir ticaret gemisiyle çarpıştı.

Yukarıda yazmıştım, uçak gemileri çok değerli ve önemli oldukları için mutlaka görev gücüyle hareket ederler diye.

Buna rağmen bir ticaret gemisinin bir uçak gemisiyle kazara çarpışabilmesi en olmayacak senaryodur zira o gemi kamikaze bir gemi de olabilirdi.

Değeri 4,5 milyar dolar olan bir uçak gemisi inşa etmek, operasyon maliyetine katlanmak ekonomik gücü gösteriyorsa, geçmişte uçak gemisi saldırıya uğramış bir ülkenin, bir başka uçak gemisinin ticari gemiyle çarpışmasına olanak vermesi de insan ve disiplin zafiyetini gösterir.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na dair tersane törenlerinden başka kaç haber okudunuz? Başka bir soru Donanma’nın üssünün Gölcük olması doğru mu, Çanakkale’de büyük bir deniz kazası yaşansa filomuzun ana omurgası Ege’ye çıkamaz hale gelecek diye bir tartışma okudunuz mu?

Bilmek zorunda mıyız diye soranlar çıkacaktır, ordular için en büyük cephane aslında moral değerler ve kamuoyu ilgisidir.

***

Tekrar Truman’a döneyim.

İlk F-18 kaybı, Husilerin attığı bir füzeden kaçınma manevrası sırasında olmuş, hangara çekilmekte olan uçak denize düşmüştü.

Görev grubunda yer alan hava savunma gemileri ki birisi de USS Gettysburg demek ki gelen füzeyi imha edememiş.

Bu kısım çok önemli, Husilerin elindeki füzeler Gazze’dekilerden daha gelişmiş olsalar bile ABD teknolojisinden üst bir teknolojiye sahip değiller.

Ya füze saldırısı uyarı sistemleri düzgün çalışmadı ya da yine bir insan hatası yapıldı.

Türkiye bir ara İngiltere’den Type-23 tipi ikinci el firkateynler alacaktı, hatırladınız mı? Anadolu’nun savunması için çok önemli olan bu firkateynler, bir kısmı siyasete hevesli emekli personel tarafından tartışmaya açıldı.

TF-2000 Projesi ilerliyor ve bittiğinde ihtiyaç karşılanmış olacak ama Türk Silahlı Kuvvetleri’yle ilgili meseleleri siyasetin malzemesi yapmamak gerekir. Kişiler ve kurumlar eleştiriden muaf değiller elbette ama Türkiye’de zaman zaman şirazenin kaydığı da bir gerçek.

Oysa gördük ki, Türk Silahlı Kuvvetleri, mevcut yapısı ve tecrübesiyle, Avrupa Birliği başta olmak üzere güvenlik şemsiyeleri oluşturma çabalarında “mutlaka yanımızda olmalı” denilen bir güç haline geldi.

Gelecek on yıl kesin sonraki on yılda da muhtemelen, orduların çok önem kazandığı bir dönem yaşayacağız.

Buna göre hazırlanmak ve davranmak hepimizin sorumluluğu...