04.03.2021 - 17:20 | Son Güncellenme:
Saraybosna şehri çoğunluk ile Bosna Hersek Federasyon’unun topraklarında ve bir kısmı da Sırp Cumhuriyetindeki vadi üzerine kurulmuş olan bir şehirdir. Avrupa’da bulunan tarihi olarak en ilginç şehirlerden biridir. Şehrin kültür çeşitliliği bir harmoni oluşturuş olsa da belirli dönemlerde medeniyetlerin çatışmasına neden olmuştur. Tüm bunlara karşın hoşgörü ve barışın umut ışığı olarak görülen bir şehirdir. Çok büyük bir şehir olmayan Saraybosna’da dini çeşitlilikte net bir şekilde hissedilebilmektedir. Farklı birçok ibadethane bir arada bulunmaktadır.1992 ile 1995 seneleri arasında yapılan Yugoslavya Savaşı nedeni ile çok fazla yıpranmıştır. Şehrin fiziksel olarak hasarının çoğunluğu bugün onarılmış ve modern bir şehir haline gelmiştir. Saraybosna camileri, kiliseleri müzeleri ve çarşıları ile ünlü olan bir şehirdir. Doğu ve Batının sentezinin en iyi halinin görülebileceği bir şehirdir. Küçük bir şehir olmasına rağmen görülmesi gereken her bir yer değerlidir. Başçarşı, Gazi Hüsrev Yadigar Camisi, Ferhad Paşa Camisi, Bosna Hersek Tarihi Müzesi, Bosna Hersek Ulusal Müzesi, Latin Köprüsü, Kutsal Kalp Katedrali ve Svrzo’nun Evi gibi görülmesi gereken en önemli yerler bulunmaktadır. Her bir ziyaret noktası mimari ve dokusu ile en dikkat çeken yerlerdir.
İslam ve Osmanlı etkisi ile Saraybosna’da inşa edilmiş birçok cami bulunmaktadır. Bu cami ise Saraybosna şehrinin en önemli olan camilerinden biridir. Osmanlı mimarisi açısından en göze hitap eden eserlerden biridir. Gazi Hüsrev Bey’in yaptırmış olduğu bu cami Mimar Sinan 1531 senesinde inşa etmiştir. Aynı camiden Gazi Hüsrev Bey Suriye’de Halep şehri veya Türkiye’nin Bilecik şehirlerine de inşa ettirmiştir. Bu cami Bosna Hersek’teki en büyük olan tarihi camidir. Osmanlı yapılarından en seçkin olanıdır.
Hem Saraybosna’nın hem de Bosna Hersek’in en gözde turistik yeri olarak ön plandadır. Saraybosna’nın eski olan bir çarşısı, şehrin kültürel ve tarihi merkezi olan Başçarşı 15. Yüzyılda İsa Bey İsakoviç tarafından şehrin inşası sırasında kurulmuştur. Saraybosna’nın merkezi olarak görülen Başçarşı Osmanlı’nın tipik olan şehircilik anlayışını ortaya koymaktadır. Oldukça hareketli bir yer olan Başçarşı görülmeden Saraybosna’dan gidilmemelidir.
Bosna Hersek’teki savaşlar sırasında yaşanan zorlukların anlatılmış olduğu çok sayıda yapıdan sadece bir tanesidir. Umut Tüneli ve Spasa Tüneli olarak da adlandırılmaktadır. 1993 yılının mart ve haziran ayları arasında Bosna Savaşı’nda inşa edilmiş olan yer altı tünelidir. Bu tünel ile insanlara yardım, gıda ve şehre cephane ulaştırılması gibi çeşitli işler için kullanılmıştır. Aynı zamanda şehirden bazı insanların çıkarılması içinde kullanılmıştır.
Hem Bosna Hersek’te hem de Saraybosna’da bulunan en donanımlı müzeler arasında bulunmaktadır. Saraybosna’da 1888 senesinde kurulmuş olan bu tarihi yapı savaş sırasında çok büyük zarar görmüştür. Günümüzde tekrar restore edilerek kullanılan bu müze pazartesi günleri kapalıdır. Hafta içi diğer günler ve hafta sonu ziyaretçilere kapılarını açmaktadır. Hem tarih hem de doğa ile ilgili çok sayıda eser sergilenmektedir.
Saraybosna’da müze olarak kullanılan birkaç evden birisidir. Osmanlı döneminde kurulmuş olan Svrzo Evi Saraybosna’da bulunan kültürel ve tarihi yapılardan biri olarak ilgiyi üzerine çekmektedir. Osmanlı döneminde inşa edilmiş olan bu evde hizmetliler, kadınlar ve erkekler için farklı odalar ayrılmıştır. Ev günümüze kadar en iyi şekilde korunmuştur.
Savaşın gerçekleştiği yıllarda dahi kapanmamış olan bu müze 2012 senesinde maddi yetersizlikler nedeni ile kapatılmıştır. Yeniden açılabilmesi için çok sayıda sivil toplum kuruluşu, din görevlisi ve diplomat başlatılmış olan kampanyalara destek vermiştir. Bosna Hersek’in tarihine ait olan çok sayıda eseri barındırmaktadır. Tekrar ziyaretçilere açılmıştır.
Orta Çağda Bosnalı olan Ferhad Bey kent merkezine bu camiyi inşa ettirmiştir. Cami Osmanlı mimarisini taşımaktadır. 1579 senesinde Mimar Sinan’ın bir öğrencisine inşa ettirmiştir. Savaşta çok zarar gören cami restore edilerek kullanıma açılmıştır.
Saraybosna’da bulunan en büyük katedraldir. Kilisenin önünde dikdörtgen bir çerçeve içinde ara ara kırmızıya boyanmış alan bulunmaktadır ve bu alan Savaşın Gülleri olarak tanımlanmaktadır. Bu alanda çok sayıda insan hava saldırılarından hayatlarını kaybetmiştir.
Saraybosna’da buluna Miljacka Nehrinden geçen kemere benzeyen şekilde olan bir köprüdür. Dört kemer, üç adet güçlü sütuna sahiptir. Sadece yaya kullanımına açık olan bu köprü oldukça önemli bir tarihi yapıdır.
İpek satabilmek için 1551 senesinde kurulmuş olan bu çarşı günümüzde hala alışveriş için kullanılmaktadır. Dükkânların yanında tarih müzesi de bulunmaktadır.