Tam 21 bin yıl önce… Hayatımızı kabusa çeviren salgına dair çarpıcı çalışma

Yeni bir araştırmada ise bu virüs ailesinin evrimsel geçmişinin daha detaylı bir haritası çıkarıldı. Kesin bir şekilde ortaya koyulan bu çalışmaya göre ilk koronavirüs salgını tam olarak 21 bin yıl önce gerçekleşti. Oxford Üniversitesinedeki ekip tarafından hazırlanan çalışma, bilim çevresinde büyük yankı buldu. Current Biology dergisinde yayımlanan bu çalışmada Oxford Üniversitesinden Prof Simmonds’ın sözlerine de yer veriliyor: Bu yeni teknikle beraber diğer virüslere çok daha geniş bir şekilde bakabiliriz. Daha derin evrimlerinin zaman çizelgelerini yeniden değerlendirebilir ve hastalığa neden olma yeteneklerini anlamanın anahtarı olan konakçı ilişkileri hakkında bilgi edinebiliriz. Bu yılın bitmesine yaklaşık 3 ay varken, dünya yeni koronavirüs varyantlarıyla mücadele ediyor. Aşılama sayesinde hayatını kaybeden insan sayısında önemli bir düşüş görülse de halen salgının etkileri sürüyor. Dünyanın pek çok ülkesinde karantina önlemlerinde bir gevşeme görülürken, salgının önünü kesmek adına bilim insanları çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda yapılan yeni çalışma, koronavirüslerin tarihini bin yıllar öncesine kadar uzandığını gözler önüne seriyor. Önceki araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre aslında koronavirüs salgınlarının en eskisinin birkaç bin yıl önceye dayandığı düşünülüyordu. Bilim insanlarını şaşkına çeviren çalışmada yeni bir gelişme yaşandı. Yaşanan salgınların ilkinin 21 bin yıl önceye kadar gittiğini öğrenen bilim insanları, bu virüse karşı ‘daha iyi’ bir savunma oluşturmak için çalışmalarını geliştirecek. Koronavirüsler, ağır akut solunum yolu yetmezliği sendromuna neden oluyor. Son yıllarda çok daha bulaşıcı hale geldiğine işaret edilen salgının, 2002 yılında başlayan SARS-CoV-1 ve 2019 yılında tespit edilen SARS-CoV 2’den çok daha farklı hale geldiği vurgulanıyor. Yıllar içinde evrimleşen bu virüsler, söz konusu koronavirüs olduğunda aylar içinde evrimleşti. Yine de bu virüsler bulaştıkları canlılara adapte şekilde kalmalı. Virüslerin mutasyona uğrama hızlarına gözle görülür sınırlamalar getirmesine rağmen yine de evrimleşen virüs, evrilme hızının yavaşlamasıyla tekrar modelleniyor. Bilim insanlarının bulduğu yeni yönteme göreyse koronavirüsün evrimsel geçmişinin tarihi detaylandırılmış oldu. Bu yöntem 21 bin yıl önceki ilk salgını işaret etmesinin yanında bir de çok daha eski dönemlerde ortaya çıkan RNA ve DNA virüslerinin de geçmişine dair yeni bilgiler edinmeyi mümkün kıldı. Öte yandan yeni oluşturulan bu modelleme yöntemiyle beraber Hepatit C virüsü hakkında ortaya veriler çıktı. Virüsün yaklaşık yarım milyon yıl önce ortaya çıkıp 150 bin yıl önce Afrika’dan yayıldığı öğrenildi. Güney ve Güneydoğu Asya ve Orta Afrika'daki insan popülasyonlarına özgü Hepatit C virüsünün farklı versiyonları, bu uzun dönemde ortaya çıkmış olabilir ve bu gözden geçirilmiş zaman çizelgesi, küresel dağılımlarının uzun süredir devam eden bilmecesini çözmeye yardımcı olabilir. Salgının etkileri devam ederken en son verilere göre dünyada 221 milyon 290 bin 70 vaka bulunuyor. Yeni vaka sayısı 202 bin 911 iken, toplam ölüm sayısı da 4 milyon 578 bin 714. Toplamda iyileşen hastaların sayısı 197 milyon 798 bin 184 oldu. Asya vaka sayılarında önemli bir yükselişle bizleri karşılıyor. 71 milyon 250 bin 562 olan toplam vaka sayısını 147 bin 840 yeni vaka sayısı takip ediyor. Toplamda 1 milyon 53 bin 209 kişi hayatını kaybederken, 66 milyon 555 bin 435 kişi iyileşmeyi başardı. Avrupa’da ise durumlar Asya’dan sonra en kötü tabloya sahip. Tabloya göre 55 milyon 901 bin vaka sayısına sahip olan Avrupa’da 1 milyon 180 bin 530 kişi koronavirüs kaynaklı olarak hayatını kaybetti. Kuzey ve Güney Amerika ve ABD ise toplamda 126 milyon 762 bin 388 vaka sayısıyla dikkat çekiyor. Onu Hindistan 32 milyon 988 bin 673 takip ederken, Brezilya, 20 milyon 877 bin 864, Afrika, 7 milyon 968 bin 766, Rusya 7 milyon 12 bin 599 iken Türkiye 13’üncü sırada 6 milyon 478 bin 663 ile toplam vakaya sahip.