İstanbul'da mutlaka görülmesi gereken tarihi kaleler

Üç büyük imparatorluğa başkentlik yapan İstanbul, tarih boyunca her zaman stratejik anlamda büyük öneme sahip olmuştur. Bunun bir sonucu olarak bugünkü İstanbul'un farklı bölgelerinde çok sayıda kale inşa edilmiştir. Roma, Doğu Roma ve Osmanlılar'ın inşa ettiği bu kaleler günümüze kadar ulaşmıştır. İşte tarihi İstanbul surları dışında kentin farklı bölgelerinde yapılmış ve mutlaka görülmesi gereken kaleler. Yoros Kalesi, Beykoz ilçesi sınırlarında yer alan sekiz asırlık bir kaledir. 1262 yılında yapımı tamamlanan Yoros Kalesi, inşa edildi yer bakımından da oldukça stratejik bir konumda yer alır. Duvarlarında Doğa Roma döneminden kalma yazıtların göze çarptığı kale bir dönem de Cenevizlilerin kontrolünde kalır. İstanbul'un fethine kadar Cenevizlilerin kontrolünde kalması nedeniyle Ceneviz Kalesi olarak anılsa da bu askeri yapı tipik bir Doğu Roma mimarisi özellikleri taşımaktadır. Karadeniz'den gelecek tehlikeler karşısında inşa edilen Yoros Kalesi, İstanbul'a kuzeyden gelebilecek saldırıları önleme konusunda büyük fayda sağlamıştır. Ocaklı Ada Kalesi olarak da anılan Şile Kalesi, İstanbul'un Karadeniz kıyılarında çok sayıdaki kalelerden biridir. Gözetleme kalesi olarak Doğu Roma döneminde inşa edilen Şile Kalesi'nin yapım tarihi tam olarak bilinmemektedir. 1396 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından fethedilen kale bu tarihten sonra Osmanlıların Boğaziçi trafiğini kontrol etme ve bölgeye hakim olabilmelerine büyük imkân sağlamıştır. Zaman içinde yaşanan istila girişimleri nedeniyle kale büyük hasar görmüş ve bir harabeye dönüşmüştür. Geçtiğimiz yıllarda gerçekleştirilen restorasyon da aslına uygun olmadığı gerekçesiyle tepki çekmiştir. Boğaziçi'nin ve hatta İstanbul'un en önemli ve güzel simgelerinden biri olan Rumelihisarı, Fatih Sultan Mehmet'in şehre kazandırdığı bir yapıdır. İstanbul'un fethi hazırlıkları sırasında Anadoluhisarı'nın tam karşısına inşa edilen kale, Doğu Roma'ya Karadeniz'den gelebilecek lojistik destekleri önlemede caydırıcı bir rol üstlendi. Diğer adıyla Boğazkesen Hisarı, 90 gün gibi çok kısa bir sürede tamamlanmıştır. Boğaziçi'nin 600 metre genişliğindeki en dar noktasında inşa edilen bu stratejik kale, İstanbul'un fethinden sonraki dönemde yerleşime açılmış içinde bir mahalle ve cami inşa edilmiştir. İstanbul'daki ilk Osmanlı yapısı olma özelliği taşıyan Anadoluhisarı, Güzelce Hısar olarak da bilinir. Göksu deresinin Boğaziçi'ne döküldüğü yerde bulunan Anadoluhisarı, Yıldırım Beyazıt tarafından 1395 yılında inşa edilmiştir. Yıldırım Beyazıt bu tarihten bir yıl sonra da az önce bahsettiğimiz Şile Kalesi'ne fethetmiştir. Karadeniz'de bulunan Ceneviz kalelerine karşı savunma amacıyla inşa edilen Anadoluhisarı, Boğaziçi'nin en dar noktasında inşa edilmiştir. Bundan 58 yıl sonra Fatih Sultan Mehmet büyük dedesinin inşa ettiği bu kalenin tam karşısına Rumelihisarı'nı inşa edecektir. Günümüzde bölgede bulunan mahalleye de adını veren Anadoluhisarı, İstanbul'un fethinin ardından askeri önemi yitirmiştir. İstanbul'un en yüksek noktasında bulunan Aydos Kalesi, son yıllarda tırmanış yapan doğa tutkunlarının sıklıkla ziyaret ettiği yerlerden biri haline geldi. Birinci derecede arkeolojik sit alanı ilân edilen Aydos Kalesi, Sultanbeyli ilçesi sınırları içerisinde yer alır. Yunanca aetos yani kartal kelimesinden türeyen Aydos Kalesi, 11. yüzyıla kadar uzanan bir geçmişe sahip. Kocaeli yarımadasının büyük bölümünü fetheden Osmanlılara karşı Doğu Roma'nın bir savunma hattı olarak kullandığı Aydos Kalesi Aetos - Pentikion (Pendik) hattının bir uzantısıdır. Orhan Gazi döneminde gerçekleştirilen bir akınla fethedilen kale Fransız yazar Lamartine'in bir hikâyesine de konu olmuştur. Yunan mitolojisinde de bahsi geçen Rumelifeneri bölgesinde bulunan kale, Doğu Roma döneminde de kullanılmış olup sonrasında harabeye dönmüştür. 4. Murat döneminde 17. yüzyılda yeniden inşa edilen kale o tarihten itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Cumhuriyet döneminde de bir süre askeri karakol olarak kullanılan Rumelifeneri Kalesi, Sarıyer ilçesi sınırları içinde, Karadeniz kıyısındaki önemli stratejik noktalardan biridir. Boğaziçi'nin girişinde inşa edilen kale kuzeyden gelebilecek tehlikeleri önleme amacıyla kullanılmıştır. Beykoz ilçesi sınırları içindeki bir diğer önemli kale Riva'da bulunur. Riva Kalesi, arşivlerde Revan Kalesi olarak da geçmektedir. tıpkı Rumelifeneri gibi Yunan mitolojisinde İason'un yaşadığı yerlerden biri olarak bahsi geçen bölgede inşa edilen kale Doğu Roma döneminin kuzeydeki önemli bir savunma hattıydı. Yıldırım Beyazıt komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından 1391 yılında fethedilen kale, stratejik açıdan tıpkı Yoros ve Şile kaleleri gibi büyük öneme sahiptir.