Silaha 2 yılda 2 katrilyon

Uluslararası arası Strateji Araştırmalar Enstitüsü raporuna göre Türkiye 1997 ve '98 yıllarında 11.4 milyar dolarlık silah alıyor

MERKEZİ Londra'da bulunan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) Raporu'nda, Türkiye'nin, 1997'de 4.6 milyar dolara (610 trilyon TL) kadar indirdiği savunma harcamalarını, 1998'de tahminen 6.8 milyar dolara (1 katrilyon 223 trilyon TL) çıkaracağı bildirildi.
Rapora göre, 1984-1997 yılları arasında silahlanma harcamalarına hız veren Türkiye, söz konusu tarihler arasında, en çok ABD'den alım yaptı. Türkiye'nin
1994-1996 yılları arasında Fransa'dan yaptığı alımlara dikkat çekilen raporda, ülkenin 1996 yılında İsrail'e 54 adet F-4 savaş uçağı ısmarladığı ancak sözkonusu uçakların teslimlerinin 2002 yılında yapılacağı belirtildi.
Raporda, Türkiye'nin bu yıl İspanya'dan 9 adet CN-235 uçağı istediğine dikkat çekildi. ABD'den yine bu yıl 4 adet SH-60 tipi helikopter isteyen Türkiye'nin, bunları da 2000 yılında teslim alacağı rapordaki bilgiler arasında yer aldı. Raporda, Türkiye'nin asker sayısı 639 bin olarak verilirken, yaşları 41'e kadar olan ve acil durumda çağırılmak üzere "rezerv" tutulanların sayısı da 378 bin olarak belirtildi.

Yunanistan, 1995'te 5.1 milyar dolar, 1996'de 5.9 milyar dolar olan savunma yatırımlarını, 1997'de 3.7 milyar dolara kadar indirdi. Rapora göre, halen 162 bin 300 askeri bulunan Yunanistan da, Türkiye gibi en çok ABD'den silah alımı yapıyor. Bu yıl son olarak İsrail'e 40 adet F-4 Fantom uçağı ısmarlayan Yunanistan, yine bu yıl ABD'den satın aldığı 40 f-16 savaş uçağının 5'ini, geçen Haziran ayında teslim aldı.
Kıbrıs Rum Yönetimi'nin de savunma yatırımlarında düşüş göze çarpıyor. 1995'de 368 milyon dolar, 1996'da 429 milyon dolar ve 1997'de 259 milyon dolarlık silah alımı yapan Kıbrıs Rum Yönetimi'nin, 1998 alımlarına ilişkin tahmin de, Enstitü raporunda yer almıyor.
Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Rusya'dan 1997 yılı içinde istediği füzelerin teslim tarihi olarak 1998 yılı gösterilirken, söz konusu füzelerin sayılarına ise değinilmiyor. Rum Yönetimi'nin, bu yıl Rusya'dan aldığı 41 tank ile Yunanistan'dan aldığı 52 tankın teslimini de beklediği belirtiliyor.

IISS Raporuna göre, Türkiye'nin komşularından ve dünyanın en büyük silah üreticilerinden biri olan Rusya, rakamlara bakıldığında, savunma yatırımlarını "rölantide tutuyor" görüntüsü veriyor. 1995 yılında 82 milyar dolar, 1996 yılında 71 milyar dolar, 1997'de 31 milyar dolarlık savunma yatırımı yapan Rusya'nın 1998 yılı için yapacağı yatırımın ise bir önceki yıla oranla sadece 1 milyar dolar artacağı tahmin ediliyor.
1998'de 32 milyar dolarlık yatırım yapması beklenen Rusya'nın savunma harcamalarıyla ilgili olarak rubledeki dalgalanmanın yanıltıcı etkisine de raporda dikkat çekiliyor. Raporda Rusya'nın silahlanma yatırımlarına ayırdığı paranın, toplam bütçenin yüzde 7'si gibi göründüğü, ancak bu rakamın esasen yüzde 45'lerde olduğu öne sürülüyor.
Bölgenin aynı zamanda en büyük ordusunun da sahibi olan Rusya'nın asker sayısı 1 milyon 240 bin olarak görünürken, 20 milyon da rezervi bulunduğu ifade ediliyor.

IISS raporunda, Suriye'nin savunma yatırımları da yıllar içinde büyük farklılık göstermiyor. 1995'te 1.7 milyar dolar, 1996'da 1.6 milyar dolar görünen Suriye'nin silahlanma harcamaları 1997 yılında da 1.7 milyar dolar olarak gerçekleşti. 320 bin askeri bulunan Suriye'nin 1998 yatırım tahmini ve silah alımlarına ilişkin ayrıntılar ise raporda yer almadı.

İran'ın da son yıllarda önemli bir alım yapmadığının göze çarptığı raporda, ülkenin savunma harcamaları 1995'te 2.5 milyar dolar, 1996'da 3.4 milyar dolar, 1997'de ise 4.7 milyar dolar olarak belirtiliyor. İran ordusu, 518 bin askeri ile bölgenin diğer büyük ordularından biri konumunda bulunuyor.

Cezayir Hükümeti'nin ise 5 yıldır ülkeyi kasıp kavuran aşırı dinci terörle mücadele için, son yıllarda askeri harcamalarını büyük ölçüde artırdığı bildirildi. IISS raporuna göre, Cezayir'de kamu harcamalarının en az yüzde 17'si, 1992'den beri 100 bin kişinin öldürüldüğü sivil savaş nedeniyle "güvenliğe" ayrılıyor. Yalnızca savunma bütçesi ele alındığında, son yıllarda bu bütçedeki artışın büyük boyutlara ulaştığı belirtilen raporda, 1994 sonunda 1,4 milyar dolar olan savunma bütçesinin, 1996'da 1,7 milyar dolara, bu yıl da 1,9 milyara yükseldiği ifade edildi. Uzmanlar, savunma bütçesinin tümüyle iç savaşa ayrıldığını, Batı Sahra konusunda Fas ile olan uyuşmazlık dışında, Cezayir'in dış düşmanı bulunmadığını belirttiler.
Cezayir'de asker sayısının da 2 bin artarak 124 bine çıktığı ulusal güvenlik güçlerinin 4 bin, jandarma sayısının da 1000 kişi artırıldığı, bunun da bütçeye büyük bir yük getirdiği belirtildi. Raporda, kent ve köylerde görevli yerel milislerin de yaklaşık 100 bine çıkarıldığı ifade edildi.