SON DAKİKA | Ve ateşkes sağlandı! Trump dünyaya ilan etti: İsrail ve Hamas anlaştı

ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, İsrail ile Hamas arasında Gazze'de ateşkes konusunda anlaşmanın sağlandığını açıkladı. Trump, Truth Social adlı sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, taraflar arasında anlaşmanın sağlandığını duyurdu. Donald Trump, açıklamasında, "Orta Doğu'da esirler konusunda (Gazze'de ateşkes) anlaşma sağlandı. Kısa sürede serbest kalacaklar. Teşekkürler." ifadesini kullandı.

Filistin Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'ne 467 gündür sürdürdüğü saldırılara ilişkin bilgi verildi. İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısının 46 bin 707'ye, yaralı sayısının da 110 bin 265'e yükseldiği belirtildi.

Hamas, İsrail ordusunun Gazze'de kent merkezlerinden çekilmesini içeren haritayı aldıktan sonra anlaşma taslağına olumlu yanıt verdi.

AA'ya konuşan Filistinli bir kaynak, İsrail ordusunun Gazze'de şehir merkezlerinden çekilmesine ilişkin haritaların, Hamas'a teslim edilmesinin ardından Hareket'ten cevap geldiğini belirtti.

Hamas'ın taslak anlaşmaya olumlu yanıt verdiği kaydedildi.

İSRAİL GÜVENLİK KABİNESİNİN TOPLANMASI BEKLENİYOR

İsrail devlet televizyonu KAN'ın haberinde de İsrail daraltılmış "güvenlik kabinesi" ve hükümetinin; ateşkes ve esir takası anlaşmasının görüşüleceği toplantı için hazırlıklar yaptığı, bazı bakanların programlarını iptal ettiği bildirildi.

İsrail güvenlik kabinesi ve hükümetin Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasını oylamak için bugün toplanacağı ifade edildi.

Haberde, Hamas yönetiminin de anlaşmaya olumlu yanıt verdiği ve anlaşmanın bugün imzalanarak duyurulmasının beklendiği aktarıldı.

KAN'a konuşan Filistinli kaynağa göre de ateşkes görüşmelerinde ilerleme sağlandı, tüm noktalar üzerinde anlaşmaya varılarak sorunlar çözüldü.

Filistinli kaynak, anlaşmanın yarın açıklanmasının beklendiğini ve duyurulmasının ardından ateşkesin 24-48 saat içinde başlamasının beklendiğini dile getirdi.

İsrailli bir yetkili Hamas'ın Gazze ateşkes anlaşmasını kabul ettiğini söyledi. İsrail basını da Gazze ateşkes anlaşmasına önümüzdeki saatlerde ulaşılmasının beklendiğini öne sürdü. Ancak İsrail Başbakanlık Ofisi'nden yapılan açıklamada ise, Hamas'ın henüz ateşkes teklifine yanıt vermediği belirtildi.

Filistinli bir kaynağın Çarşamba günü Londra merkezli Katar yayın organı Al Araby Al Jadeed'e verdiği bilgiye göre İsrail Başbakanı Binjamin Netanyahu, ateşkes anlaşmasının son aşamasında serbest bırakılması planlanan 33 kişilik rehine listesine askerlerin de eklenmesini talep etti.

Habere göre, bilgiyi ileten Filistinli kaynak bu girişimi "anlaşmayı hileyle bozma ve engelleme girişimi" olarak nitelendirdi. Kaynak ayrıca, ateşkese ilişkin anlaşmanın başarıldığına dair duyurunun, uygulanmasına yönelik mekanizmalar konusunda da anlaşma sağlanana kadar ertelendiğini iddia etti.

SON METİNDE FİKİR AYRILIĞI

Salı günü, konuya yakın bir kaynak The Jerusalem Post'a anlaşmanın son aşamalarında olduğunu ancak son metinde fikir ayrılığı nedeniyle duyurunun günün erken saatlerinde ertelendiğini söylemişti. Gecikmenin İsrail işgal ordusunun haritada çekileceği noktalar konusunda 'fikrini değiştirmesi' olarak verilmişti.

Ateşkes için mücadele son hızıyla sürerken İsrail ordusunun son 24 saatte Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde gerçekleştirdiği 6 katliamda, 62 kişinin hayatını kaybettiği ve 253 kişinin yaralandığı kaydedildi. Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre İsrail'in 467 gündür saldırılarını sürdürdüğü Gazze Şeridi'nde can kaybının 46 bin 707'ye, yaralı sayısının 110 bin 265'e yükseldiği bildirildi.

Times of Israel'in haberine göre Katar'daki müzakerelerde bulunan Arap yetkililer "Trump'ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff, Netanyahu'yu bir toplantıda Biden'ın tüm yıl yaptığından daha fazla ikna ettiğini" söyledi.

Habere göre "Kudüs'teki gergin toplantı müzakerelere ivme kazandırdı. İsrail ve Hamas, iki gün sonra rehine anlaşmasına prensipte onay verdi, taraflar şu anda uygulama detaylarını sonlandırıyor."

Trump ve Witkoff geçen hafta birlikte açıklama yapmıştı. AP

DOHA'DAN KUDÜS'E UÇTU

Başbakan Binyamin Netanyahu ile yeni Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff arasında hafta sonu gerçekleşen gergin toplantıya gelince, Witkoff'un Trump'ın 20 Ocak'taki göreve başlama töreninden önce bir anlaşma sağlanması amacıyla aracılarla müzakerelere katılmak için Doha'ya gideceğini geçen hafta Trump açıklamıştı. Times of Israel'in haberine göre Cumartesi günü Witkoff, Netanyahu ile Kudüs'teki başbakanlık ofisinde bir toplantı yapmak üzere Katar'dan İsrail'e uçtu.

İsrail basınına adlarının açıklanmaması şartıyla konuşan Arap yetkililere göre Witkoff, anlaşma için gerekli önemli tavizleri kabul etmesi konusunda Netanyahu'ya çağrıda bulundu.

Arap yetkililer de ateşkesle ilgili "Henüz sonlandırılmayan ana konulardan biri, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin Gazze Şeridi'nden çekilmesinin tam parametreleri. Aracılar hala İsrail'den bunu gösteren bir harita bekliyor" dedi. Jerusalem Post gazetesi de imzalardaki pürüzün şu an için İsrail'in haritaya ve çekileceği bölgelere itirazı olduğunu yazmış, bu pürüzler olmasa ateşkes metninin dün bile imzalanabileceğini söylemişti.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, AFP'nin haberine göre Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Gazze'de yakın zamanda gerçekleşmesi beklenen ateşkesin ardından uluslararası toplumun İsrail'e baskı yapmaya devam etmesi gerektiğini söyledi.

Mustafa, Oslo'daki bir konferansta yaptığı konuşmada, "Bahsettiğimiz ateşkes ... öncelikle uluslararası baskılar sayesinde gerçekleşiyor. Bu yüzden baskı işe yarıyor" derken ekledi: "İsrail'e neyin doğru neyin yanlış olduğu gösterilmeli ve Filistinliler için barış ve devletleşme konusunda veto yetkisi artık kabul edilip hoş görülmemeli."

Filistin Başbakanı ayrıca Filistin'in tanınması konusunda da baskının artması gerektiğini kaydetti.

Gazze'deki bir rehine ve ateşkes anlaşması, tamamlanma aşamasına gelirken, açıklamanın yapılması an meselesi olarak bekleniyor. Ancak anlaşmanın son metni üzerindeki anlaşmazlıklar nedeniyle Salı günü boyunca bu açıklama ertelendi. The Jerusalem Post'un haberine göre imzanın ertelenmesinin nedeni işgal ordusunun Gazze'de çekileceği yerleri kabul etmesi.

Müzakereciler Salı günü Katar'da bir araya gelerek anlaşmanın son detaylarını netleştirmeye çalıştılar. Aracıların ve tarafların hepsi, anlaşmanın her zamankinden daha yakın olduğunu ifade etti. The Jerusalem Post'un haberine göre yabancı kaynakların aksini belirttiği iddialara rağmen, Başbakan Benjamin Netanyahu rehine ailelerine Hamas'ın nihai yanıtını henüz iletmediğini söyledi.

TASLAK METİN HANGİ BÖLGELERİ İÇERİYOR?

Hamas'ın anlaşmayı onaylamasını engelleyen konulardan biri, anlaşma kapsamında İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Gazze Şeridi'nden çekilmesini ayrıntılandıran haritalarla ilgili. AP'nın dün yayınladığı taslak metin, 42 günlük aşama boyunca, İsrail güçleri yerleşim merkezlerinden çekilmesini, Filistinliler kuzey Gazze'deki evlerine dönmeye başlamasını içeriyordu.

Taslak metne göre anlaşma ayrıca, ilk aşama boyunca Gazze’nin Mısır sınırındaki Filadelfi Koridoru üzerindeki kontrolünü elinde tutmasına izin veriyor. Hamas başlangıçta İsrail’in buradan çekilmesini talep etmişti. Ancak İsrail, Gazze'nin kuzeyine dönen Filistinlileri silah açısından kontrol edebilmek için bir mekanizma aradığı Netzarim Koridoru'ndan çekilmeyi kabul edecek.

REHİNE AİLELERİ DE İSYANDA 

İsrail'de rehinelerin aileleri ateşkesin henüz sağlanaması nedeniyle dün gece Kudüs ve Tel Aviv'de sokakları doldurup İsrail Başbakanı Binjamin Netanyahu'nun yüzü kanlı fotoğrafının olduğu dövizlerle yürüdü. 

Aileler ve savaşın son bulmasını isteyenler "Bu saçma savaşa artık bir son verin" dedi. 

Fotoğraf: AFP, Tarih: 14 Ocak 2024

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi'nin kuzey ve orta kesimlerine düzenlediği saldırılarda 13 kişi hayatını kaybetti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA'ya göre, İsrail savaş uçakları, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze kentinin Yermuk semtinde yerinden edilen Filistinlilerin sığındığı Farabi Okulunu bombaladı. Saldırıda 7 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.

NUSEYRAT MÜLTECİ KAMPINI DA VURDULAR

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan Nusayrat Mülteci Kampı'nın güneyini vurdu. Saldırıda 6 kişi hayatını kaybettiği, 7 kişi yaralandı.

Associated Press (AP) haber ajansı ateşkes için önerilen anlaşma metnini bir kopyasını ele geçirdi ve ajans bir Mısırlı bir de Hamas yetkilisinin kopyanın doğruluğunu onayladığı söyledi. AP dün planın İsrail Kabinesi'ne nihai onay için sunulması gerekeceğini bildirmişti.

Üç aşamalı anlaşma, kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve yaralı siviller dahil olmak üzere 33 rehinenin altı haftalık bir süreçte kademeli olarak serbest bırakılmasıyla başlayacak. Buna karşılık, İsrail tarafından hapsedilen yüzlerce Filistinli kadın ve çocuğun serbest bırakılması planlanıyor.

HER BİRİ İÇİN 50 FİLİSTİNLİ MAHKUM

33 rehine arasında, her biri 50 Filistinli mahkum karşılığında serbest bırakılacak olan beş kadın İsrailli asker bulunuyor. Bu Filistinliler arasında müebbet hapis cezası almış 30 Hamas üyesi deyer alacak. İlk aşamanın sonunda, tüm sivil esirler (sağ ya da ölü) serbest bırakılmış olacak. İlk, 42 günlük aşama boyunca, İsrail güçleri yerleşim merkezlerinden çekilecek, Filistinliler kuzey Gazze'deki evlerine dönmeye başlayacak ve günde yaklaşık 600 kamyon insani yardım bölgeye girecek.İkinci aşamanın detayları, ilk aşama sırasında müzakere edilmek zorunda.

Bu detaylar çözülmesi zor konular arasında yer alıyor. Anlaşma, yazılı bir ateşkes garantisi içermiyor ve bu, ilk aşamanın sona ermesinin ardından İsrail'in askeri kampanyasına devam etme olasılığını açık bırakıyor.

Anlaşma, İsrail’in ilk aşama boyunca Gazze’nin Mısır sınırındaki Filadelfi Koridoru üzerindeki kontrolünü elinde tutmasına izin veriyor. Hamas başlangıçta İsrail’in buradan çekilmesini talep etmişti. Ancak İsrail, AP'nin elindeki metne göre Gazze'nin kuzeyine dönen Filistinlileri silah açısından kontrol edebilmek için bir mekanizma aradığı Netzarim Koridoru'ndan çekilmeyi kabul edecek. 

NOT: AP'nin ele geçirdiğini söylediği taslak metnin asıl hali henüz taraflar tarafından onaylanmadı. Onay için kritik görüşmeler sürüyor. 

Ateşkes için kilit noktaya gelinirken İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Salı gecesi yaptığı açıklamada, IDF ve istihbarat servisi Şin Bet'in ortak operasyonunda bir İsrail hava kuvvetleri uçağının Cenin bölgesini vurduğunu duyurdu.

Gazze’de savaşın başlamasından 15 ay sonra, üç aşamalı bir ateşkes konusunda İsrail ve Hamas’ın anlaşmaya oldukça yakın olduğu gözüküyor. Katar’ın başkenti Doha’daki görüşmelerde nihai taslağa ulaşıldı ve bu belge taraflara sunuldu. Taraflardan yapılan açıklamalarda da anlaşmanın oldukça yakın olduğu ifade ediliyor. İsrail basını, ülkenin Hamas’ın elindeki rehinelerin bir kısmının serbest kalmasını sağlayacak ve savaşı sonlandıracak bir ateşkes anlaşması konusunda müzakerelerin “ileri aşamalarında” olduğunu duyurdu. İsrail hükümeti kaynaklarına dayandırılan haberlere göre, arabulucu ülkeler Katar ve Mısır ile ABD tarafından koordine edilen Doha’daki görüşmelerde ilerleme kaydedildiği ancak “anlaşmanın kesinleşmediği” aktarıldı. Suriye’de Esad rejiminin sona ermesi ve Lübnan’da yapılan ateşkesin Hamas üzerinde daha fazla baskıya yol açtığını belirten yetkililer, göreve başlamaya hazırlanan ABD Başkanı Donald Trump’ın baskı ve tehditlerinin de Hamas’ı masaya oturtmaya yardımcı olduğunu kaydetti.

TRUMP'TAN ULTİMATOM

Nitekim ABD’de 20 Ocak'ta göreve başlamaya hazırlanan Donald Trump, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına hafta sonuna kadar varılabileceğini belirterek, "Bir el sıkışma olduğunu ve bunu hafta sonuna kadar bitireceklerini anlıyorum” dedi. Trump, “Bunu yapmazlarsa orada çok fazla sorun olacak, daha önce hiç görmedikleri kadar çok sorun" ifadelerini kullandı.

'BİRLİKTE ÇALIŞTILAR'

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari ise "Söyleyebileceğimiz tek şey, ateşkese geçmişte hiç olmadığımız kadar yakınız. Son aşamada olduğumuza inanıyoruz" dedi. El-Ensari, "Bir duyuru yapılana kadar şu anda olup bitenler konusunda fazla heyecanlanmamalıyız. Ancak kesinlikle umutluyuz" dedi. Büyük sorunların çözüldüğünü belirten El-Ensari, bu kez ateşkes anlaşmasının daha muhtemel olmasının sebebi olarak ABD Başkanı Biden yönetimi ve 20 Ocak’ta koltuğu devralacak Donald Trump yönetiminin son görüşmelere tam dahil olmasını ve bir anlaşmaya varılmasını sağlamak için "birlikte" çalışmalarını gösterdi.

Filistin yanlısı bir protestocu, Salı günü Washington'daki Atlantik Konseyi'nde ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in yaptığı konuşmayı bölerek, "Mirasınız soykırım olacak" diye bağırdı.

Protestocu, dışarı çıkartılmadan önce "Sen sonsuza dek soykırım sekreteri (bakanı) Kanlı Blinken olarak bilineceksin. Ellerinde yüz binlerce masum insanın kanı var! Unutmayacağız, yazıklar olsun sana," dedi.

Blinken ise "Görüşlerine saygı duyuyorum," derken "Lütfen benimkileri paylaşmama izin ver" diye ekledi.

Protestocu uzaklaştırıldıktan sonra Blinken, 7 Ekim'den bu yana Orta Doğu'ya yaptığı bir düzineden fazla seyahate odaklanarak konuşmasına devam etmeye çalıştı, ikinci bir protestocu ayağa kalktı ve "Kahverengi saçlı çocukları, binlerce ve binlerce ve binlercesini nasıl öldürüyorsunuz? Amerikan yasalarını nasıl çiğniyorsunuz? Tüm bunları nasıl yapıyorsunuz ve burada oturup bu medeni insanlara ne yaptığınızı söylüyorsunuz?" diye bağırdı.

"Öldür, öldür, öldür ve öldür... sen acımasız bir savaş suçlususun. Bir yıldır evinin önünde oturuyoruz. Sende hiç merhamet yok. Sen bir canavarsın" dedikten sonra ağlamaya başlayan ikinci protestocu da dışarı çıkartıldı.