İsrail ordusu zor durumda

Vahap YAZAROĞLU-Kudüs


Hem iç hemde dış siyasi ve sosyal dinamikleri güvenlik stratejileri üzerine kurulu olan İsrail'in askeri yapısı, savunmaya yönelik bütçe kesintileri nedeniyle eski vurucu ve etkin muharebe yeteneğini kaybediyor.
Göreve geçen ay başlayan eski genelkurmay başkanı, Başbakan Ehud Barak'ın savunma harcamalarında 2 milyar dolara yakın kesintiye gidilmesini öngören kararı Ortadoğu'nun en güclü ve modern ordusunun 2000'li yıllardaki savunma yeteneğine büyük darbe vuracağı belirtiliyor.
Tel Aviv'de görüştüğümüz Savunma Bakanlığı Finansman Dairesi başkanı ve bakan danışmanı Tuğ general Motti Besser, konuyla ilgili Milliyet'e yaptığı açıklamada, İsrail'in, etrafı kendilerini yok etmek için fırsat kollayan ezeli düşmanlarla çevrili bir ülke olduğunu ve bu ülkelere karşı caydırıcı gücünü koruyabilmesi için İsrail'in sürekli ordusunu modernize ederek yeni savunma yatırımları yapması gerektiğini söyledi.
Besser, oysa işbaşına gelen hükümetlerin bunun tam tersini yaparak her yıl savunma harcamalarından yüzde 5'e yakın kesintiye gittiğini belirtti.
Bir zamanlar yaklaşık 75 milyar dolar olan toplam ülke bütçesinin yüzde 50'sini alarak aslan payını kapan İsrail ordusu bugün yıllık 7,5 milyar dolar ile yetinmek zorunda.
1974'lü yıllarda savunmaya ayrılan para GSMH'ın yüzde 34'ünü oluştururken bugün bu oranın yüzde 7'ye indiğini söyleyen Tuğ General Besser, "Artık askerlerinin dahi maaşını ödeyememe tehlikesi ile karşı karşıya kalan İsrail ordusu, tarihinin en kötü mali krizini yaşıyor" dedi.
Savunma Bakanlığı bu yıl toplam bütçeden yüzde 16,5 oranında pay alırken, 2000 yılı için 1,5 milyar dolar civarında yapılması öngörülen kesintiyle bu oran yüzde 15'e indiriliyor.
Motti Besser, ordunun bütçe açığının her yıl büyüyerek dev boyutlara ulaştığını belirterek, "bu durum 2000'li yıllarda ülkenin savunma stratejileri konusunda tehlike çanlarının çalmasına yol açıyor"dedi.
Ordunun parasızlık içinde kıvrandığını belirten Besser, bu yüzden çok sayıda subay ve uzman askerin işine son verildiğini, ordudaki bazı birliklerin lav edildiğini ve daha önceden planlanan askeri tatbikatlarında yapılanmadığını söyledi.
Tek bir F-16'nın bir saatlik eğitim uçuşunun orduya maliyetinin 20 bin dolar olduğunu belirten Besser, kesintilerin profesyönel asker yetiştirme çalışmalarına da büyük darbe vurduğunu söyledi.
ABD'nin İsrail'e yaptığı 2 milyar dolarlık yardımın ise son yirmi yılda enflasyon nedeniyle eriyerek 724 milyon dolarlık gerçek satın alma gücüne indiğini vurgulayan Besser, İsrail, 2000'li yıllarda her şeyi ile yenilenmiş modern bir ordu yerine araç ve gereçleri kullanılmaz hale gelmiş savunma yetenekleri budanmış hantal bir orduyla karşılaşacağını belirtti.
İsrail savunma Bakanlığı Mali işler Bölümü başkanı ve bakan danışmanı Tuğ General Motti Beser, İsrail Türkiye'nin F-4 Fantom savaş uçaklarını modernize ederken kendi savaş uçaklarını yenileyecek para bulamıyor" dedi.
Türkiye'nin ise ordusunun ise son yıllarda tüm araç ve gereçlerini yenileyerek 2000'li yıllara hazırladığını belirten Besser, "Türk Silahlı Kuvvetleri son 5 yılda bölgenin en büyük ve modern caydırıcı gücü haline geldi" dedi.