Halkın içinden bir isimdi...

Vatikan, bir süredir sağlık sorunları yaşayan Papa Françesko’nun 88 yaşında hayatını kaybettiğini duyurdu. Kardinal Farrell canlı yayında yaptığı açıklamada, Papa’nın yerel saate 07.35’te Casa Santa Marta konutunda hayatını kaybettiğini ifade etti. Kardinal Farrell, Papa için “Tüm hayatını Rab’be ve kiliseye hizmete adadı. Bize İncil’in değerlerini sadakatle, cesaretle ve evrensel sevgiyle, özellikle de en yoksul ve en dışlanmış kesimlerin lehine yaşamayı öğretti” ifadelerini kullandı. Katoliklerin ruhani lideri, 14 Şubat’ta “akut solunum yetmezliği” teşhisiyle kaldırıldığı başkent Roma’daki Gemelli Hastanesi’nden 23 Mart’ta taburcu edilmişti. Doktorlar, Papa’nın tamamen iyileşmesinin çok uzun zaman alacağını ve Vatikan’da 2 ay daha dinlenmesi gerektiğini açıklamıştı. Vatikan’dan yapılan açıklamada ise Papa’nın felç ve sonrasında geri dönüşü olmayan kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybettiği söylendi.

Son mesajı ‘barış’tı

Papa Françesko, son olarak önceki gün Vatikan’da önce ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile görüşmüş, daha sonra da Aziz Petrus Meydanı’nda düzenlenen Paskalya Ayininin son bölümüne katılmış ve burada aracıyla gezerek halkı selamlamıştı. Papa Son hitabında, Gazze ile ilgili mesajlar verdi ve bölgede “acınası bir insani durum” yaşandığını ifade etti, rehinelerin serbest bırakılması çağrısı yaptı. Ukrayna için de mesaj verdi ve tüm tarafların barış çabalarını sürdürmelerini istedi.

Cenazesi bile sade

Papa Françesko, geleneksel cenaze törenlerine kıyasla sade bir tören tercih ettiğini bildirmişti. 3 katlı tabut yerine sade bir ahşap tabut seçen Papa ayrıca bedeninin Aziz Petrus Bazilikası’nda katafalk olarak bilinen platforma konularak sergilenmesini de istemedi. Ruhani lider, Vatikan’daki Aziz Petrus Bazilikası’na değil, her dış gezisinden önce ve sonra Roma’da gidip özel olarak dua ettiği Santa Maria Maggiore Bazilikası’na defnedilecek. Papa Françesko, bir asırdan uzun süredir Vatikan dışında gömülen ilk Papa olacak.

Vatikan’a değişimi getirdi

Katolik aleminin 266’ncı Papası olarak Mart 2013’te selefi Papa 16. Benediktus’un tarihi istifası sonrasında seçilen Papa Françesko, 12 yıldan fazla görev yaptı. Françesko, 1000 yılı aşkın süredir Vatikan’ın başına Avrupa dışından seçilen ilk lider, ilk Latin Amerikalıydı. İtalya’nın fakirliği seçmesiyle ünlü azizi Françesko’nun adını alan ilk papa da oydu. Papalık Sarayı yerine bir misafirhanede kalmayı seçti, şaşalı kıyafetler, araçlar, aksesuarlardan uzak durdu. Alçakgönüllü duruşu, yoksullara verdiği önem ve Katolik Kilisesi’ni çağın ruhuna uygun şekilde dönüştürme çabalarıyla anımsanacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan taziye

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hayatını kaybeden Katoliklerin ruhani lideri Papa Françesko için taziye mesajı yayınladı. Erdoğan, “Katolik dünyasının ruhani lideri, Vatikan Devlet Başkanı Papa Fransuva’nın vefatını üzüntüyle öğrendim. Saygıdeğer bir devlet adamı olan Papa Fransuva, aynı zamanda farklı inanç grupları arasında diyaloğa önem veren, özellikle Filistin meselesi ve Gazze’deki soykırım başta olmak üzere insani trajediler karşısında inisiyatif alan bir ruhani liderdi. Müteveffanın ailesine, Vatikan Devleti’ne ve Katolik dünyasına şahsım ve milletim adına taziyelerimi iletiyor, başsağlığı diliyorum” ifadelerini kullandı.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise, “Barıştan ve adaletten yana bir duruş gösteren Papa Fransuva’nın ailesine, tüm Katolik dünyasına ve Vatikan Devleti’ne başsağlığı diliyorum” dedi.

İznik’e gelecekti...

Papa’nın hayatını kaybetmesi, Bursa’nın İznik ilçesinde üzüntüye sebep oldu. Papa Hristiyanlık tarihinde önemli bir yeri olan Birinci İznik Konsili’nin 1700. yıl dönümünü kutlamak için Mayıs’ta Türkiye’ye geleceğini duyurmuştu. İznik ilçesine gelmesi beklenen Papa’nın ölümü sonrası, esnaf farklı noktalarda lokma döktürdü.

Trump yönetiminin adımlarından rahatsızdı

ABD’de aşırı muhafazakar Katolik görüşleri savunan ve attıkları adımları dini referanslarla desteklemeye çalışan Trump yönetimi Papa Françesko’yu rahatsız ediyordu. Göç meselesinin yanı sıra, eşcinsellik, boşanma gibi konulardaki ılımlı yaklaşımı ve kapitalizm eleştirileri Papa Françesko’yu, muhafazakar Katolik kanadın hedefi haline getirmişti. 35 yaşında vaftiz olan ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in göç karşıtı politikaları Katolik referanslarla açıklaması Papa tarafından tepkiyle karşılanmıştı. Papa, “insan onuruna değil kuvvete dayalı olarak inşa edilen işlerin kötü biteceği” uyarısında bulunmuş ve Vance’i ‘azarlamıştı’. Nitekim ABD yönetimi buna yanıt olarak Vatikan’a büyükelçi olarak Papa’yı sert biçimde eleştiren Brian Burch’ü seçmişti. Bu Papa’ya karşı bir provokasyon olarak algılanmıştı. Papa Françesko’nun son uluslararası görüşmesini Vance ile yapması bir başka ilginç tesadüf oldu.

Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump, Papa Francis’in vefatı üzerine ABD’de defin günü gün batımına kadar bayrakların yarıya indirilmesi talimatını verdi. Başkan Trump ve eşi Melania Trump’ın ise Papa Francis’in Roma’daki cenaze törenine katılacağı öğrenildi.

Süreç nasıl?

Papa’nın ölümü sonrası ‘sede vacante’ (boş makam) döneminde Vatikan’ın idari işlerini Camerlengo (baş mabeyinci) Kardinal ABD’li Kevin Farrell yürütecek. Yeni Papa seçimi, mevcut Katolik kardinaller arasından oy verme hakkına sahip, 136 kardinal tarafından yapılacak. Dünya çapındaki tüm kardinaller Roma’ya çağırılacak ve 15-20 gün içinde papa seçimi (konklav) başlayacak. Kardinaller Sistine Şapeli’ne kilitlenerek oy vermeye başlayacak. Seçim için seçici kardinallerin üçte ikisinin oyu gerekiyor. Ancak ilk 34 oylama sonrası hala bir Papa seçilememişse son turda en fazla oyu alan iki aday arasında oylama yapılıyor. Bacadan çıkan siyah duman, oylamanın sonuçsuz olduğu, beyaz dumansa, papanın seçildiği anlamına geliyor.

Yeni Papa kim olabilir?

Françesco sonrası dönemle ilgili söylentiler son yıllarda sıklaşsa da seçim sonuçlarında çok sayıda faktör etkili olacak. Oy hakkı olan kardinallerin yüzde 80’i Francesco tarafından seçilen isimler ve birçoğu “küresel güneyden” gelen, Trump yönetimine uzak görüşteki din adamları. Bununla birlikte Vatikan’ın maddi desteğe ihtiyacı nedeniyle ABD yönetimiyle arayı daha da açması zor gözüküyor.

Kardinaller arasından 8 isim yeni Papa olmak için öne çıkıyor:

* PİETRO PAROLİN: ‘Süreklilik adayı’ olarak değerlendiriliyor.

* PETER ERDO: Muhafazakar çizgisiyle tanınıyor.

* LUİS ANTONİO TAGLE: Asya’dan çıkacak ilk Papa olabilir.

* PETER TURKSON: İlk siyahi Papa olabilir

* JOSE TOLENTİNO DE MENDONCA: Gençliği ve modern yöntemleriyle tanınıyor.

* MATTEO ZUPPİ: Ukrayna barış elçisi olarak görevlendirilmişti.

* MARİO GRECH: Eşcinsel çiftlere karşı ılımlı.

* ROBERT SARAH: İslami köktendinciliğe karşı sert tutumlu.