İnmemiş testis kısırlığa neden olur mu?

İnmemiş testis genitoüriner sistemin en sık karşılaşılan doğumsal anomalisidir. Zamanında doğanlarda %3-6 görülürken bu oran 1 yaşında %1-2 ye düşer. Bu çocukların %25 inde her iki testiste inmemiştir ve %20 sinde testis hiç ele gelmemektedir.

Her ne kadar doğumsal olsa da 5-8 yaş civarında %3-4 oranında sonradan yukarı çıkmış “ascending” testis ya da yanlış tanı almış hastalarla da karşılaşılmaktadır. Ailesel yatkınlık mevcuttur, inmemiş¸ testisin kardeşte olması 3,5 kat, babada olması 2,3 kat, ikizde olması 10,1 kat bu riski artırmaktadır.

Testis skrotumda olması gereken yerde değil ise doğumsal ve genetik nedenler yanında testis yüksek ısıya maruz kaldığında sperm üretimi azalır, sperm üreten hücreler zaman içinde özellik değiştirebilir ve kontrolsüz büyüyen hücreler halini alabilir (kanser), spermin olgunlaştığı yer (Epididim) anatomik olarak bozuk olabilir, erkeklik hormonu salgılayan hücreler bu görevlerini yeterince yapamayabilirler.

İnmemiş testis kısırlık yapar mı?

•Her ikisi inmemiş ve geç ameliyat olmuş hastaların sadece %20 si normal iken, erken zamanda ameliyat olan iki taraflı inmemiş testislerde normal olma olasılığı % 75 e kadar çıkar.
•Tek taraflı İnmemiş testislerde uygun zamanda ameliyat edilirlerse kısırlık oranı normal popülasyon ile aynıdır.

İnmemiş testiste 6 aydan sonra testiste volüm kaybı, 1 yaş sonrası hücrelerde istenmeyen değişiklikler olmaya başlar. Diğer önemli olabilecek komplikasyonlar fıtık ve testis torsiyonudur.

İnmemiş testisin tanısı fizik muayene ile koyulur

•Testis kendiliğinden olarak torbanın üst yarısına iniyor ama daha aşağıya indirilemiyorsa veya testis torbanın üst yarısına kadar indirilebiliyor ama orada duramayıp yukarı kaçıyorsa buna inmemiş testis denir.
•Testis torbaya indirilebiliyor ve torbanın üst veya alt yarısında yerini koruyorsa buna retraktil testis denir. Retraktil testislerin %10-50’si yanlışlıkla inmemiş testis tanısı alır. Genelde ameliyata ihtiyaç yoktur ve yıllık takip önerilir. Ancak 3 yılda %32 si inmemiş testis haline gelip cerrahiye ihtiyaç duyabilir. Retraktil testisin iniş olasılığı yaş ilerledikçe azalır. Bunun için yıllık takip önemlidir.

İnmemiş testisin tedavisinde amaç;

•Kısırlık olasılığını azaltmak
•Testis Kanseri riskini azaltmak
•Testiste oluşabilecek bir kitlenin elle tespit edilmesine olanak sağlayacak bir yere testisi yerleştirmek
•Beraberin de olan fıtığı onarmak
•Testis Torsiyonu riskini azaltmaktır.
Ameliyat yaşı 6-12 ay arasında olmalıdır.
• Diğer tedavi yöntemi Hormon tedavisidir. Hormon tedavisi yenidoğanlarda, daha önce başarısız operasyon geçirenlerde, ektopik testis durumlarında, inguinal cerrahi geçirmişlerde, Prune-belly Sendromu olanlarda, endokrinolojik olarak normal puberte sonrası yas¸ grubunda verilmemelidir.
•Başarı % 11 civarındadır ve uzun dönemde testis sağlığı için zararlı olduğuna dair tartışmalar sürmektedir.

Üroloji & Çocuk Ürolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cem Akbal