Köylere biyogaz

Doğalgazın ulaşmadığı köyler için mini biyogaz reaktörleri üretileceğini belirten Enerji Bakanı Dönmez, “Hayvansal atık bu yeni cihaza konulacak ve herkes kendi gazını üretecek” diye konuştu

BAKÜ

Enerji denildiğinde gerek “ekonomi” gerekse “stratejik” açıdan bu gücü kullanma noktasında son yıllarda önemli adımlar atan Türkiye ve Azerbaycan ikilisi, önceki gün Bakü’de düzenlenen Güney Gaz Koridoru Danışma Kurulu 5. Bakanlar Toplantısı’nda bu iddiasını ortaya koyan bir buluşmaya imza attı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ekonomideki kalkınma ve bölgede güçlü oyuncu olmak adına Türkiye ile işbirliğinin mesajını verirken, toplantıya katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de uluslararası arenada etkili oyuncu olmak için uygulanacak yeni yöntemlerden bahsetti.

Bakan Dönmez, çoğunluğunu Avrupalı bakanların oluşturduğu toplantılar sonrasında dönüş yolunda bir grup ekonomi gazetecisinin sorularını yanıtladı.

“Geçen yıl 140 bin kilometre doğalgaz dağıtım hattı yapıldı” diyen Dönmez, “Bir önceki sene de aşağı yukarı aynı rakamı yaptık, şöyle söyleyeyim: Dünyanın Ekvator’dan çevresi 40 bin kilometre. 3.5 defa tur atmışız 1 yılda sokak-sokak, cadde-cadde dünyanın etrafını. Böylece geçen yıl ülkemizde 3 il merkezi olmak üzere toplamda 79 yerleşim yerine doğalgaz arzı sağladık. Avrupa’da bu tip rakamlar yok” ifadesini kullanıyor.

Türkiye nüfusunun yüzde 62’sinin doğalgaz kullandığını, nüfusun yüzde 70’ine de erişim sağlandığını anlatan Dönmez, ekonomik olarak doğalgaz götürülmesinde zorluk yaşanan köylerle ilgili olarak “mini biyogaz reaktörü” projesini başlatacaklarını söylüyor.

“Şimdi tabii köyler bile doğalgaz istemeye başladı” diye konuşan Dönmez, projenin detaylarını şöyle anlatıyor:

“Kırsalda mini biyogaz reaktörleri için çalışıyoruz, yani kendi gazını kendi üretecek bir Ar-Ge çalışmasını başlattık. Hayvansal atıklardan, yani diyelim ki ahırında 3-5 hayvan var, atığını o cihaza koyacak ve gazını üretecek. Pişirme, sıcak su ve ısıtmada kullanacak. Bir aya kadar da ilk tanıtımını yapabiliriz.”

Uygun fiyata, vadeli

Köylerde elektrik, su var, telefon çekiyor, yol var ama ısıtma sorunu klasik odun-kömürle yapılıyor. Bakanlığın projesi de işte bu noktada devreye giriyor. Bakan Fatih Dönmez, “Odun-kömürün yerine böyle bir teknoloji düşünüyoruz. Dolayısıyla da bedavaya gazını üretmiş olacak. Onun maliyetini de vadeli yapacağız. Kombi montajı gibi bir şey. Şu anda bunu devletin kurumu olan TEMSAN’a çalıştırtıyoruz” diyor.

Türkiye’de şu normalde profesyonel olarak büyük ahırlarda biyogazdan elektrik üretiliyor, bakanlık da yenilenebilir kapsamda destek veriyor. Bu projede ise elektrik ürettirilmeyecek. Bakanlık sadece köyde yaşayanlar evin pişirme ve ısınma ihtiyacını karşılasın istiyor.

Dünyaya bakıldığında bu sistemin en çok Çin ve Hindistan’da kullanıldığı biliniyor.

İstanbul’a ‘elektrik’ kalkanı

Elektrikte altyapının oldukça eski olması birçok bölge için kesilme ve kopma risklerini de beraberinde getiriyor. Özellikle olumsuz ve sert hava koşulları büyük risk. İşletmeler ve nüfus olarak bakıldığında kuşkusuz en önemli şehir bu noktada İstanbul. Bu konuda çalışmaları olduğunu anlatan Bakan Fatih Dönmez şunları anlatıyor:

“Çanakkale’de 2 hat vardı 4’e çıkardık. Şimdi bir yeni hat projelendirmemiz var. Osmangazi köprüsünün, yani İzmit Körfezi’nden bir deniz altı kablosu planlıyoruz. Onunla da bir yerde bizim hatlarımız Bursa’dan gelip İzmit Körfezi’ni dolaşıp Kocaeli’nin sırtına doğru Sakarya’dan gelen hatlarla birleşip gidiyorlar. Orada biz şimdi bir bypass hattı oluşturacağız, bir güzergâh çeşitliliği yapmış oluyoruz orada. Onun da arkadaşlar ihale hazırlıklarını yapıyorlar. Deniz altından direkt hemen Gebze’ye geçecek. Bursa’dan gelecek. Böylece İstanbul’a gelecek hatların güzergâh çeşitliliği yapmak suretiyle afetlere karşı güvenirliliğini, emniyetini artırmış olacağız.”

‘Havlu atacak ülke değiliz takdir etmiyorsanız susun’

“Akdeniz’de Fatih Sondajı 4.850 metrede, hedefimiz 5.500 metreye inmek. Sonra “var veya yok” bilgisine ulaşacağız” diyen Bakan Fatih Dönmez, “Aramadan bulunmaz. Havlu atacak değiliz. Karadeniz’de biz 7-8 sondaj yaptık, bulamadık. Akdeniz’de belki bilmiyorum kaç tane yapacağız, delmemiz gerekiyor” diyor.

‘Hazar’da oyuncuyuz’

CHP’nin bu konudaki iddialarına, “Olacak iş değil” diyerek karşılık veren Dönmez, şunları söylüyor: “Biz gece-gündüz bütün ekibi sahaya sürmüşüz, arama yapıyoruz. Onlar kalkmış ‘aramayın’ diyor. Rumların söylemi yine maalesef CHP milletvekilinin söylemiyle uyuşmuş oldu. Takdir edemiyorsanız bari susun demek lazım. Bir kere öyle bir rakam yok.”

Dönmez şöyle devam ediyor:

“Karada TPAO’nun uzun yıllar deneyimi var, ayrıca dünyadaki ortalamalara göre denizde açılan her 6 kuyudan birinde, karada ise her 12 kuyudan birinde kaynağa rastlanıyor. Öbür türlü her açtığınız kuyuda kaynak olsa zaten petrol 10 dolar olurdu, 70 dolar olur mu yani? Niye, işte bütün o açılıp bulunamayan kuyular bir maliyet oluşturuyor şirketlere. Ama bir de bulduğunuz zaman, işte o açtığınız kuyuların maliyetini çıkartıyorsunuz. Ayrıca Türkiye Petrolleri, Hazar’da ortaklardan birisi. Hazar’da potansiyeli de yüksek olduğu için orada belki isabet oranı daha yüksektir.”

Denizde şans yüksek

Bakan Dönmez ayrıca, “Denizlerde yapılan sismik, deniz suyunun sağladığı ortam sebebiyle daha başarı oranı yüksek. Sismik çalışmalar tamamen bilimsel verilere dayalı. Binlerce saat üzerinde bu datalar analiz ediliyor. Sadece Türkiye’deki bizim ekip de yapmıyor, bu konuda uzmanlaşmış yurt dışında birçok kurum var, onlardan servis desteği alınıyor. Bir sürü analiz yapılıyor, ondan sonra karar veriliyor. O zaman bulamayacağız nasıl olsa oturalım, her sene 44 milyar dolar enerji ithalatı yapalım” ifadelerini kullanıyor.

Bakan Dönmez bu noktada, İngilizlerin 1970’te 150’nci kuyuda, Norveç’in 35’inci kuyuda kaynağı bulduğuna vurgu yapıyor.

Petrol ve kaya gazında hamle

Doğalgaz konusunda Trakya’da, Güneydoğu’da arama çalışmalarının sürdüğünün altını çizen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, yapılan çalışmalarla ilgili olarak, “Güneydoğu’daki kaya petrolü, Trakya’da kaya gazı. Sondaj sayımızı artırıyoruz. TPAO geçen sene 70 sondaj yaptı, bu sene off shore dahil deniz 139 hedefimiz” şeklinde konuştu.

2. yarıyıl ‘yatırım’ hızlanır

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yaptığı açıklamalardaki notlar şöyle sıralandı:

- YEKA’lar bu sene yapılacak. Yine toplamda 1.000 MW olacak. Güneş potansiyeli yüksek illerde 50 MW’A kadar küçük mini YEKA GES’ler hazırlıyoruz. Onu biraz öne çekelim istedik. Daha küçük, orta ölçekli yatırımcılar da önemli. Kapasiteye göre 50 MW’a kadar ihaleler verilecek.

- Ekonomide yaşanan dalgalanma finansman sıkıntılarını da beraberinde getirdi. Büyük yatırımcılar, ‘Yeni yatırım yapmayalım, elimizdeki portföyü düzeltelim’ diye düşünüyor. Şu anda düzelmeler başladı, yılın ikinci yarısından itibaren yatırımlar hızlanır.

- Geçtiğimiz yıl tükettiğimiz elektriğin yarısını yerli yenilenebilir kaynaklardan ürettik. Ocakta iyi başladık, yüzde 60’ı gibi gözüküyor. Bu yıl yüzde 50’nin üstünde kalırız.

- İletimde TEİAŞ geçen yıl 3.4 milyar yatırım yapmış, elektrik dağıtım sektörünün toplam yatırımı 4.8 milyar, toplamda 8.2 milyar elektrik iletim dağıtım yatırımı var. 4.025 megavat da santral ilave etmişiz biz kurulu güce. Onların toplam yatırımı da 22 milyar lira sırf geçen sene devreye giren santrallerin yatırım tutarı. Baktığınızda elektrik sektörünün toplam yatırımı 30 milyar lira olmuş geçen sene, ciddi bir rakam. Bu kamu-özel toplam olarak yatırım tutarı.