Elektrik geldi ‘düzen’ bozuldu!
Otomotiv üreticileri, elektrikli araçlara geçiş sürecinde ciddi sorunlarla karşılaşmaya başladı. Pandeminin de etkisiyle finansal açıdan zorlanan üreticiler, ya küçülmeye gidiyor ya da faaliyetlerinden kısıyor.
Dünyanın önde gelen otomotiv üreticileri, özellikle ABD’de patlayan “dizel skandalı” sonrasında isteksiz davrandıkları bir şeyi hızlandırmak zorunda kalmıştı. O da, model yelpazelerinde elektrikli araçların sayısını artırmaktı... Ancak tam da bu işle uğraşırken, piyasalarda dalgalanmalar, kar marjlarındaki düşüşler firmalara zorlamaya başlamıştı.
Hızlıca yeni ve elektrikli model geliştirme zorunluluğu içine giren otomotivcilere bir darbe de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisiyle geldi. Zira bu kez de üretim kesintileri, pazarda oluşan belirsizlik, fabrikalarda getirilen Kovid-19 önlemleri gibi unsurlar, firmaları zorlamaya yetti. Üretim maliyetleri artarken, daha önce aceleye gelen “geliştirme” yani mühendisliğin “meyveleri” de bir bir ortaya çıkmaya başladı. Zira hızlıca piyasaya sürülen modeller, kısa süre sonra bazı üreticilerin başını ağrıtabildi...
Çekilmeler, satışlar...
Peki bu yazının çıkış noktası ne? Bir değil, birden fazla gelişme... Zira geçtiğimiz haftaya damga vuran birkaç gelişme birden vardı. Bunların ilki, Japon Honda’nın, 2021 yılında Formula 1’den çekileceğini açıklamasıydı kuşkusuz. Avrupa operasyonlarını küçülten, hatta Türkiye’deki fabrikasını kapatacağını açıklayan Honda, sFormula 1 takımlarından Red Bull ve AlphaTauri’nin motor tedarikçisiydi. 2008 yılı sonunda ekonomik kriz nedeniyle ayrıan ve 2015’te geri dönen Honda, “elektrikli araçlara daha fazla yoğunlaşıp kaynak ayırmak” adına çekilecek.
Elektrikli araçlar uğruna “performanstan vazgeçmeye hazır” bir şirket de, kuşkusuz Volkwagen Grubu. Yine geçtiğimiz hafta çıkan haberlere bakılırsa, VW Grubu’nun kafası bir hayli karışık. Elinde bulundurduğu süper spor otomobil markası Lamborghini’yi elinden çıkartmakla çıkartmamak arasında kararsız olduğu belirtiliyor. Hatta yine çatısı altındaki Bugatti ve Ducati’yi de satabileceği, ya da üç marka arasında teknoloji paylaşımına gidebileceği söyleniyor. Daha tam bir karar yok anlayacağınız. Ancak onlar da bir yandan elektrikli otomobil üretimine hız verirken, diğer yandan bu güç makinelerinin emisyon değerleri nedeniyle zorlanıyordu kuşkusuz.
Aceleden mi kaynaklı?
Bazı markalar da, bu tempo içinde, yeni piyasaya sundukları modellerle sorunlar yaşayabiliyor. Örneğin Chevrolet, daha henüz geçen yıl tanıttığı ortadan motorlu Corvette C8 süper otomobilini iki ay önce geri çağırmaya karar verdi. Tabii geri çağırma dediysek, anlayın işte, servise yani... Corvette’nin derdi ise, o küçücük, özel bavulun sığabildiği ön bagajın kapağının, yolda giderken kendiliğinden açılıyor olması. Yüksek hızlara çıkabilen bir araç için hoş olmayabilecek bu durumun giderilmesi için 7 bine yakın 2020 model Corvette servise çağırılmış.
Bir geri çağırma da, İsveçli Volvo’nun elektrikli otomobil markasına dönüştürdüğü Polestar’ın ilk seri üretim modeli “Polestar 2” için yapıldı. Firma, 402 beygirlik tamamen elektrikli bu modelin “yazılım hatası” nedeniyle Avrupa ve Çin’de geri çağırılacağını bildirdi. 2 binden fazla araç için geçerli bu hatanın, bazı araçların, yolda giderken kendiliğinden durmasına yol açtığını belirten üretici, bundan kaynaklı bir kaza olmadığının da altını çizdi.
İhracat geçen yılı geçti
Otomotiv sektörü, geçen ay gerçekleştirdiği 2.6 milyar dolarlık ihracatla geçen yılın aynı ayındaki ihracat rakamını aştı. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre 14 yıldır üst üste ihracat şampiyonu olan otomotiv endüstrisi, bu yıla rekorla başladı. Yılın ilk ayında yüzde 3.2 artış ve 2 milyar 402 milyon 323 bin dolarlık dış satımla bu yıla kadarki en yüksek Ocak ayı ihracat rakamına ulaşan sektör, Şubat’tan başlayarak sürekli olarak bir önceki yılın aynı dönemlerine oranla düşüş kaydetmişti. Elbette bunda pandemi nedeniyle gerçekleşen üretim duraklamaları da etkili olmuştu. Ancak otomotiv endüstrisi, 8 ayın ardından tekrar yükselişe geçerek Eylül’de, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0.5 artışla 2 milyar 605 milyon 33 bin dolarlık ihracata imza attı. Sektörün ocak-eylül dönemindeki ihracatı da geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 24 azalışla 17 milyar 140 milyon 579 bin dolar olarak kayıtlara geçti.
Dolu yağışıyla 150 milyon TL zarar
İstanbul’da 29 Eylül tarihinde yaşanan dolu afeti, kısa sürede arkasında yine binlerce hasarlı otomobil bıraktı. Nitekim bu rakamın, yaklaşık 150 milyon TL olduğu belirtiliyor.
2017’de yine İstanbul’da yaşanan dolu yağışıyla sektörün önemli deneyim kazandığını ve artık çok hızlı aksiyon alabildiklerini belirten RS Servis CEO’su Ünal Ünaldı, “Ortaya çıkan son tabloya göre İstanbul’da dolu yağışı sebebiyle 10 bin kaskolu aracın, 20 bin de kaskosuz aracın hasar gördüğünü öngörüyoruz” dedi. Ünaldı, araç başına ortalama 5 bin TL’lik bir maliyetin söz konusu olduğunu vurgularken, “Araçlarınızı battaniye, yastık, kilim ile doluya karşı koruyamazsınız. En iyi önlem, kasko poliçesi. Dolu onarımı sonrası hasarsızlık indirimi bozulmuyor. Kasko yaptırmayan müşteriler için sadece dolu hasarını karşılayan sigorta poliçeleri de çok cüzi fiyatlarla sigorta şirketleri tarafından sunuluyor” dedi.
