Vertigonun tedavisi

Geçtiğimiz hafta baş dönmesinin sebeplerinden bahsettim. Vertigo içinde bulunduğumuz sıcak yaz günlerinde oldukça sık karşılaşılan bir sorun. Beni takip eden okurlarım, dost ve arkadaşlarımdan tedavisi konusunda sorular alınca bu hafta da vertigo ile karşılaşınca neler yapmalıyız, biraz bahsetmek istedim. Her hastalıkta olduğu gibi burada da önce sebebini bularak ona yönelik ilerlemek gerekiyor.

İç kulaktaki denge sistemi baş hareketlerinde ortaya çıkar. Bazen birkaç saniye bazen de çok daha uzun sürer. Halk arasında “kristallerin oynaması” olarak bilinir. İç kulaktaki denge organında bulunması gereken yerden ayrılan kalsiyum-karbonat kristalleri yarım daire kanalları içine düşerek başın hareketi sırasında buradaki sıvı içinde hareket eder ve baş dönmesine neden olurlar. Tedavisi yine halk arasında “kristalleri yerine oturtmak diye” bilinen bir manevra ile düştükleri doğru kanalı tespit edip, yarım daire kanalı içinden ayrıldıkları alana geri yollanmasıdır. İlaç kullanmadan yapılan ilk manevra sonrası tedavide başarı oranı yüzde 90’ın üzerindedir.

Meniere hastalığı ataklar halinde gelir. Bu ataklar sırasında baş dönmesinin yanı sıra işitme kaybı, kulakta çınlama ve kulakta dolgunluk ortaya çıkabilir. Tam olarak sebebi bilinmemekle beraber genetik geçiş, orta kulak iltihabı, kafa travması, iç kulaktaki anatomik bozukluklar bu hastalığa neden olabilmektedir.

Tedavide tuz alımının kısıtlanması, kafeinli içeceklerin azaltılması, sigara kullanılmaması ve stresten uzak durulması önerilir. Bu önlemlerle sonuç alınamazsa ilaç tedavisi uygulanır ya da orta kulağa ilaç uygulamaları veya ameliyat yapılabilir.

Benzer şekilde iç kulağın iltihabı (labirentit), ilgili sinir iltihabı (vestibuler nörit) da baş dönmesine sebep olmaktadır ve sebebe yönelik antibiyotik ve antienflamatuvar tedavi gerektirir.

Kalp ve damar sistemi kalp yetersizliğinde iç kulaktaki denge organına ya da beyine yeterince kan gitmez ve baş dönmesi ortaya çıkar. Kalp ritminin çok hızlı olması kalbin etkili kasılmasını ve beyine yeteri kadar kan göndermesini zorlaştırdığı için baş dönmesi hatta bayılmaya yol açabilir. Aynı şekilde nabzın çok yavaşlaması, kalpte duraksamalar olması da kanın beyine doğru şekilde gönderilmesini engeller.

Tıpta ortostatik hipotansiyon olarak bilinen aniden kalkınca yerçekimin etkisi ile kan yukarı beyine hemen tam anlamıyla ulaşamaz. İleri yaşta, damar duvarı esnekliği bozulmuş hastalarda, arteriyoskleroz (damar sertliği), diabet hastalarında sık görülür. Dolaşım sistemine bağlı baş dönmelerinde sebep bulunduktan sonra ona yönelik olarak ritm ve tansiyonu kontrol altında tutacak ilaçları doğru kullanmak vücudun susuz kalmamasını sağlamak gerekir.

Göz: Görme bozukluklarına bağlı baş dönmelerinde göz doktoruna kontrole giderek uygun gözlük kullanımına dikkat etmek gerekir.

Kas-iskelet sistemi: Boyunda kireçlenme, fıtık, romatizma gibi sebeplerle özellikle de ağrı ile beraber baş dönmesi olduğunda ortopedik tetkikler neticesinde ameliyat ya da fizik tedavisi uygulanmalıdır.

Strese bağlı baş dönmelerinde sebebe yönelik hareket ederek gerekirse ilaç ve profesyonel yardım almakta fayda vardır.

Kan sayımında düşüklük (anemi), kandaki sodyum gibi bazı elektrolit eksiklikleri, demir eksikliği, vitamin eksikliğinde de baş dönmesi görülebilir. Basit bir kan tahlilinde ortaya çıkan bu eksiklikler kolayca takviye edilerek problem çözülebilir.