Kolesterol ile ilgili gerçekler

Normal şartlarda vücut kendi için gerekli kolesterolü kendisi üretir. Vücut kökenli kolesterolün yaklaşık yüzde 20’si karaciğerde, geri kalanı da diğer vücut hücrelerinde yapılır

Kolesterol hücre zarının yapıtaşlarından biridir. Bu nedenle vücutta yaygın olarak bulunur. Yağda çözünen vitaminlerinin yapısındadır, yağların sindiriminde görev alan safra asitlerinin yapımında ve bazı hormonların sentezinde öncü madde olarak kullanılır. Safrayla birlikte karaciğerden bağırsaklara atıldıktan sonra tekrar geri emilerek dolaşıma katılır böylelikle yeniden kullanılmak üzere karaciğere gelir. Kolesterol, gıdalardan hazır olarak alınmasının yanı sıra vücut tarafından da yapılabilir. Vücut kökenli kolesterolün yaklaşık yüzde 20’si karaciğerde, geri kalanı da diğer vücut hücrelerinde yapılır.

Kolesterol vücut için önemlidir. Fakat normal şartlarda vücut kendi için gerekli kolesterolü zaten kendisi üretir. Dışarıdan kolesterol yüklü beslenmekle ne yetersiz olan hormonlar normal düzeye erişir, ne de eksik olan, D vitamini gibi yağda eriyen vitaminler yerine gelir. Öyle olsaydı menopoza girecek kadınlar kolesterol bombası yiyeceklerle beslenip aynı düzey hormon salgılamaya devam eder, hayat boyu menopoza girmezdi. D vitamini için de vitamin takviyesini kolesterol içeren yiyecekler vererek yapardık.

Kandaki değerler

Kolesterol, kanda kolesterol taşıyıcı proteinlere bağlanmış olarak taşınır. Bunlardan kötü kolesterol olarak da bilinen LDL kolesterol adını İngilizce low density lipoprotein (düşük yoğunluklu lipoprotein) kelimelerinin baş harflerinden alır. LDL, kolesterol üreten hücrelerden bu maddeleri alarak ihtiyaç olan bölgelere taşır. Ancak kandaki oranı artarsa damar çeperlerinde birikmeye başlar. Taşıyıcı proteinlerden diğeri HDL kolesterol ismini İngilizce high density lipoprotein (yüksek yoğunluklu lipoprotein) kelimelerinin baş harflerinden alır. HDL dokulardaki kolesterolü karaciğere taşıyan bir protein grubudur. Ayrıca kandaki dolaşımı sırasında damar çeperlerinde biriken damar sertliğine neden olan LDL yapılarını da temizlediği için iyi kolesterol olarak da adlandırılır.

İşte bu nedenle kan tahlil raporumuzda alt alta çıkan bu değerlerden total kolesterolün yanı sıra kötü kolesterol olarak bildiğimiz LDL’nin düşük, hayırlı yani iyi kolesterol olarak bildiğimiz HDL’nin yüksek olmasını arzu ederiz.

Tehlikeli plaklar

Halk arasında damar sertliği olarak bilinen ateroskleroz süreci kişiden kişiye değişen bazı faktörlerden etkilenerek farklılık gösterir. Damar içinde plaklar şeklinde başlayan ve zamanla içindeki kanın akışını zorlaştıran hatta engelleyen bu süreçte kolesterol yüksekliğinin yanı sıra oldukça karışık bir mekanizma sorumludur. Zira yapılan çalışmalarda damarı fazla daraltmayan bazı plakların çeperinin yırtılması nedeniyle aniden damarı tıkayarak kalp krizine neden olabildiği gösterilmiştir. Bu plakların yapısında kolesterolün yanı sıra birçok ek faktörler, hücreler vardır. Bazı plaklar özellikleri gereği hassastır ve çeperleri yırtılabilir. İşte o anda aniden vücut sanki orada bir yara var zannederek pıhtılaşma yapmak üzere ilgili hücrelerini yollar aniden oluşan bu pıhtı da damarı tıkar enfarktüs gelişir. Bu olay kalpteyse kalp krizi beyindeyse inme gerçekleşir. Bu konuda yapılan çalışmalarda kolesterol ilaçları sayesinde plak yırtılmalarında azalma gözlenmiştir. Bu nedenle ben kalp damarlarıma baktırdım anlamlı darlık yok güvencedeyim demeden önce tüm risk faktörlerini değerlendirmek üzere kardiyoloğunuzla uzun soluklu bir yola girmeniz gerekir. Zira bu plakların tehlikeli olup olmadığı hakkında da ipucu veren bazı kan tetkikleri vardır. Kolesterol ilacı kullanıp kullanmayacağınızı da ancak sizi takip eden kardiyoloğunuz belirler. Yol arkadaşlarınızın her zaman doğru ve sağlam kişiler olmasını dilerim.