Yurtdışına işçi gönderen işverene teşvik

Soru: Yurtdışında inşaatlar yapan bir firmada insan kaynakları bölümünde çalışıyoruz. Yurt dışına gönderdiğimiz işçiler için Torba Yasayla değişiklik olmuş. Bundan sonra işçilerimiz için ne kadar prim yatıracağız?

Cevap: Yurtdışına işçi gönderimi son yıllarda çok azaldı. 1990’lı yıllarda özellikle müteahhitlik alanında bugünkü ciroların yaklaşık dörtte biri kadar iş yapılırken gönderilen Türk işçi sayısı 200 Bin civarındaydı. En çok işçi gönderimi inşaat sektöründeydi. Bugün yine en çok işçi inşaat firmalarınca gönderiliyor. Ancak 20 yıl öncesine göre giden işçi sayısı nerdeyse onda bire kadar düştü. En son 2014 yılı için rakamlar 20 Bin civarında işçinin yurt dışına gönderildiğini gösteriyor. İşçi sayılarındaki bu gerilemenin temel sebebi Türk İşçilerin giderek daha maliyetli olmasından kaynaklanıyor. Firmalarımızın rekabet ettiği yabancı firmalar Çin, Filipinler, Tayland vb. ülkelerden çok daha düşük maliyetlerle işçi getirip yurt dışı işlerinde çalıştırıyorlar. Bizim firmalarımız da bu durum karşısında Türk İşçi yerine bu ülkelerin vatandaşlarını tercih ediyorlar.

Dikkat edin işverene ihbar tazminatı ödeyebilirsiniz

Soru: Bir konfeksiyonda satış temsilcisi olarak 4 yıldır görev yapmaktayım. Ancak rakip firmadan çok daha iyi koşullar sunan bir teklif geldi. Bu nedenle çalıştığım işyerinden ayrılmayı düşünüyorum. Ancak patron beni dava eder mi? Kıdem tazminatımı zaten vermeyecekler, ihbar tazminatım ne olur? İhbar tazminatı alabilir miyim?

Cevap: Serbest rekabet ve sözleşme hürriyeti çerçevesinde bir başka firmaya, sizin firmanıza rakip de olsa, gidebilirsiniz. Bu konuda çekinecek hiç bir şey yok. Ancak söylediğiniz gibi, işinizden kendi isteğinizle ayrıldığınız için, kıdem tazminatı alamazsınız. İşverenden kıdem tazminatı talep edemezsiniz. Diğer yandan yine işinizden kendi isteğinizle ayrıldığınızdan, ihbar tazminatı da almanız mümkün olmaz. Hatta şu kadarını söyleyelim, bu durumda siz işverene ihbar tazminatı ödeyebilirsiniz. Bu nedenle çok dikkatli davranmanız ve işten ayrılışınızı stratejik olarak planlamanız gerekir.

İş Yasamıza göre, işten çıkarma veya işçinin kendi isteğiyle ayrılması konusunda, çalışanın ve işverenin önceden uyarılması gerekiyor. Buna “ihbar öneli” adı verilmektedir. Yasaya göre, işinizden kendi isteğinizle ayrılmaya karar verdiğiniz için, işverene ihbar bulunmazsanız, bırakın ihbar tazminatı almayı, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda bile kalırsınız. Sizin örneğinizde 3 yılı aşan bir çalışma yani kıdem solduğundan, işinizden ayrılacağınızı 8 hafta öncesinden işverene yazılı olarak bildirmeniz gerekir. Aksi taktirde işveren sizden bu süreye ait ücreti talep edebilir. Bu nedenle bu bildirimi muhakkak eksiksiz ve yazılı yapmak zorundasınız.
İhbar tazminatına esas sçalışanın kıdemine göre belirleniyor. Buna göre iş sözleşmeleri;

- İşi altaydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
- İşi altaydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
-İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak
altı hafta sonra,
-İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, sona erdirilmiş sayılır.