Sigortası yatmayan dava açsın, artık hızlı sonuçlanacak
Soru: Torba Yasayla pek çok yeni düzenleme geleceğini gazetenizden öğrendik. Taşeron dışında çalışanları ilgilendiren başka konular var mı?
Yusuf Gedik/ Kocaeli Organize Sanayi Bölgesi
Cevap: Torba Yasayla getirilecek düzenlemeler içerisinde çalışanları ilgilendiren pek çok husus var. Bunlardan bugüne kadar değinmediğimiz önemli bir düzenleme, “sigortalılık tespiti” ile ilgili olanı.
Pek çok çalışan sigortasının yatmadığını fark ettikten sonra veya işinden olmamak için ayrıldıktan hemen sonra işverenini dava ediyor. Bu davalara “hizmet tespit davası” adı veriliyor. Çalışan açısından emekliliği hak etmede bir gün bile sigortalı olmanın önemi çok büyük olduğundan, bu davalarla çalışanlar için emeklilik kapısı aralanıyor. Ancak davalar çok uzayabiliyor. Yıllarca devam ettiği için hak kayıpları ortaya çıkabiliyor.
Bu nedenle Torba Yasaya konulan bir maddeyle bu uzun dava sürelerinin kısaltılması hedefleniyor. Yeni düzenlemeyle, açılmış davalarda SGK konunun doğrudan tarafı olduğu için resen davaya müdahil olması sağlanacak. Böylece, dava esnasında çalışanın o dönemde sigortasının olup olmadığı, mevcut uygulamaya göre, çok daha hızlı öğrenilecek. Davalar daha kısa sürecek.
Hacizde çalışanlar korunuyor
Meclis’e gönderilecek yasa tasarısında, ücret alacaklarında dava süresinin kısalacağını, yani 5 yıllık sürenin 1 yıla indirileceğini, geçen hafta duyurmuştuk. Bu yeni düzenleme çalışanlar açısından hiç de olumlu olmayacak. Kanun tasarısı sonrası, iş sözleşmesi sona eren işçi, geçmişte ücretini alamadığı iddiasıyla iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren en geç bir yıl içerisinde dava açmak zorunda olacak. Sözleşmesi süren işçiler için bu süre 5 yıl olarak korundu.
Bu olumsuz düzenlemenin yanı sıra, olumlu olabilecek bir diğer düzenleme ise şu: İşyerlerinin hacizle karşı karşıya kalmaları durumunda, çalışanların mevcut durumda, sadece 3 aylık ücretleri kadar bir tutar haciz durumunda kurtarılırken, yeni düzenlemeyle çalışanların alamadıkları tüm ücretler haciz esnasında korunmuş olacak. Yeni düzenlemeyle; işleri kötü giden işveren için uygulanacak hacizde, o işyerinde çalışan işçilerin geriye dönük olarak bütün ücretlerini ödeyebilecek kadar bir mal geride bırakıldıktan sonra haciz işlemi yapılacak.
Kanun tasarısındaki çok önemli bir diğer düzenleme de, iş uyuşmazlıkları davalarında, işçilerin dava açarken mahkemeye işverenden talep ettikleri miktarı net bir şekilde bildirmeleri gerektiği konusunda yapıldı. Şu anki mevzuatta işçi, iş uyuşmazlığı nedeniyle, yani ücret, fazla mesai, çalışma koşulları gibi konularda dava açarken alacağa konu rakamı hâkim belirliyordu. Düzenleme sonrası alacağa konu rakam dava açılırken işçi tarafından net bir şekilde belirtilecek. Dava belirtilen rakam üzerinden görülecek.
Kıdem tazminatında 15 yıl sigortalılık önemli
Soru: 3700 prim günüm var. Çocuklarıma (2,5 ve 10 aylık ) bakacak kimse olmadığından işten ayrılma durumum olacak. Haklarımı alabiliyor muyum?
Ayşe Çalışkan
Cevap: İşinizden kendi isteğinizle ayrılmanız durumunda tazminatlarınızı almanız mümkün değil. Ancak prim gününüzü yazdığınız için belirtelim, eğer 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişiniz yapılmış ve toplamda 15 yıl sigortalılığınız tamamlanmışsa, bu durumda 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü şartlarıyla kıdem tazminatınızı işverenden isteyebilirsiniz. Bu koşulları sağlayıp sağlamadığınızı bağlı olduğunuz SGK Merkezine giderek öğrenebilirsiniz. Eğer bu koşulları sağlıyorsanız yine SGK Merkezinden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısıyla işvereninize müracaat edin ve tazminatınızı isteyin.