OSB’de 10 kişilik istihdam yarat, bedelsiz arsayı kap
Türkiye’de istihdam edilen 26 milyon kişiden 5 milyonu sanayi sektöründe istihdam ediliyor. Yani toplam istihdamın yüzde 19’u. Bu rakam tarımda istihdam edilenlerden daha düşük. 2013 Yılı Haziran ayı verilerine göre 6 milyon 400 bin kişi tarım sektöründe istihdam ediliyor. Sanayi istihdamı, tarımdaki daralma, makineleşme ve sübvansiyonların kaldırılmasına rağmen halen daha tarım istihdamının gerisinde.
Son 9 yılda tarımın toplam istihdam içerisindeki payı yüzde 4 azalmış durumda. Ancak sanayi istihdamı bu periyotta artmadığı gibi istihdam artışından da pay alamamış durumda. 9 Yıllık süreçte yaratılan işlerin büyük bölümü hizmetler sektöründe.
Sanayi sektörü istihdamı ise işgücü piyasası ve toplumsal yapı açısından son derece önemli. Sanayi sektöründeki istihdam, hizmetler sektörüne oranla daha düzenli ve işyeri büyüklüğünün yüksek olduğu işyerlerinde gerçekleşiyor. Bu nedenle pek çok koruma mekanizmasının işlemesi daha kolay gerçekleşiyor. Ayrıca tarım ve hizmetler sektörüne kıyasla, kayıtdışılığın çok daha az gerçekleştiği bir istihdam biçimi söz konusu. Bu nedenle sanayi sektörü istihdamının artması işgücü piyasasının kalitesi açısından önemli.
Ar-Ge Türkiye’nin vizyonu
Türkiye ekonomisinin üretim yapısının genellikle ara mal ithalatına dayalı olması ve bütün dünyada uygulanan dalgalı kur politikası nedeniyle günümüzde sanayi genellikle Ar-Ge politikaları üretilmesine ve markalaşmaya odaklandı. Organize sanayi bölgelerinde istihdam yaratılması ve montaj hattı üretimi yerine markalaşma hedefine odaklı yeni üretim modelleri üzerinde çalışmalar arttı.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu çerçevede Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Kanunu’nda çok önemli bir teşvike yer vermiş durumda. Buna göre OSB içinde yer alan tahsis edilmemiş parsellerde en az 10 kişilik yeni istihdam yaratma taahhüdündeki projelere bedelsiz olarak arsa tahsisi sağlanıyor.
Proje sahibi gerçek kişiler olabileceği gibi tüzel kişiler de olabiliyor. Eğer OSB, Bakanlıktan alınan kredi ile yapılanmışsa, tahsis edilen parselin değeri OSB’nin kredi borcundan düşülüyor. Bakanlıktan kredi almadan yapılanan OSB’lerde yetkili organların kararı ile en az 10 kişilik istihdam yaratan projelere arsa tahsisi yapılıyor. Bu kapsamda yapılan parsel tahsisinin değeri Hazine tarafından OSB tüzel kişiliğine ödeniyor. Yani OSB’ler açısından katkılar her açıdan pozitif. Hem OSB’nin kapasitesi artıyor, hem de kredi miktarı azalıyor veya OSB’ye gelir desteği sağlanıyor.
Teşvik 2015’e uzatıldı
Bu madde kapsamında belirlenen teşvik 2011 yılında yürürlüğe girmişti. İki kez iki yıl uzatma yapılabilmesi öngörülen teşvik hakkında ilk uzatmanın yapıldığına dair karar Resmi Gazetede 21 Eylül tarihinde yayımlandı. Yani bu teşvik en fazla 2015 yılının Mart ayına kadar uzatılabilmekteydi ve ilk uzatma geldi. Bu uzatmayla beraber OSB’lerde tahsis edilmemiş parsellerin araştırılarak bu kapsamdaki teşvikten yararlanmak suretiyle yeni yatırım yapılması çok önemli bir maliyet avantajı sağlayacak. Yeni yatırım yapmak isteyen işverenlerin bu konudaki teşvikten yararlanmaları çok yerinde olacaktır.
Geriye dönük teşvik
Bu teşvik kapsamında daha önceden arsa tahsisi için ödenen bedellerin durdurularak Bakanlık tarafından bundan sonraki ödemelerin gerçekleştirilmesi de sağlanıyor. Yani bu teşvikten yararlanabilir durumdayken yararlanmamış olanlar için halen fırsat var.
OSB sayısı 150’yi aştı
Türkiye’de 2012 yılı sonu verilerine göre 153 OSB bulunuyor. En çok OSB Karadeniz Bölgesinde yer alıyor. Karadeniz Bölgesinde 18 ilde 32 OSB var. Ege ve Marmara’da 11 ilde 22 OSB bulunuyor. En az OSB ise Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgesinde yer alıyor. Akdeniz Bölgesinde 8 ilde 16, Doğu Anadolu Bölgesinde 14 ilde 16 OSB yer alıyor. Organize Sanayi Bölgelerinin sayısının artması hem ekonomi, hem işgücü piyasası açısından son derece önemli.
