Cem Kılıç

Mevsimlik işlerde yapılan sözleşmeler, iş bitince kendiliğinden sona erer. Ancak, ‘derhal fesih’ koşulları varsa sözleşme daha önce de sona erdirilebilir. Derhal fesih durumu oluşmadan fesih yapılırsa, işveren sözleşme süresinin tamamındaki ücreti işçiye ödemek zorunda kalır.

Mevsimlik işlerin yoğunluk kazandığı şu günlerde belirli süreli sözleşmeler yine gündemde. Belirli süreli sözleşmeler, sürenin sonunda kendiliğinden sona erdiğinden, kural olarak iş sözleşmesinin fesihle sona ermesine bağlanan birçok hakkın kullanılmasını engeller. Sözleşme kendiliğinden sona erdiğinden çalışan kıdem tazminatına hak kazanamaz ya da çalışan sona ermenin geçerli olmadığını iddia ederek işe iade talep edemez. Bu nedenle, belirli süreli sözleşmelerin yapılması birtakım şartların varlığına bağlanmıştır.

Süreli sözleşmeler nasıl yapılabilir?

İş Kanunu’na göre, belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak belirli süreli sözleşme

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), küresel ısınmaya bağlı olarak 35°C’nin üzerindeki sıcaklık ve yüksek nemde ‘ısı stresi’ oluştuğunu açıkladı. Bu stres, sağlık riski yaratıyor ve çalışanın verimliliğini düşürüyor

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan ‘Daha Sıcak Gezegende Çalışmak: Isı Stresinin İşgücü Verimliliği ve İnsana Yakışır İşe Etkisi’ başlıklı yeni raporuna göre, küresel ısınmanın işle ilgili ısı stresinde artışa yol açması yüzünden verimlilik zarar görecek, dahası iş kayıpları yaşanacak ve dolayısıyla ekonomik zarar ortaya çıkacak. Rapora göre söz konusu olumsuz durumdan en çok etkilenecek olan ülkeler, en yoksul olanlar.

Raporda, iklim, fizyoloji ve istihdam verilerine dayanılarak, ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde mevcut ve gelecekteki verimlilik kayıpları tahmin ediliyor.

Verimlilik düşüyor

ILO tarafından hazırlanan raporda, küresel ısınmadan kaynaklanan ısı stresindeki artışın, 2030 yılında dünyada 80 milyon tam zamanlı

Doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadınlara her doğumda 720 gün borçlanma hakkı veriliyor. Üç doğumu borçlanma hakkına sahip olan bir kadın sigortalı 2 bin 160 gün borçlanma yapabiliyor

Kadın çalışanlar doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalırlar. Bu nedenle de emekli olmak için gerekli gün sayısı şartını doldurmakta zorlanırlar. İşte bu yüzden doğum borçlanması düzenlemesiyle doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadın çalışanlara doğum borçlanması hakkı tanınır. Ancak her durumda doğum borçlanması yapmak gerekli olmayabilir.

SGK 2014 yılına kadar bütün sigortalılara doğum borçlanması hakkı tanımıyordu.

Yasa 2014’te değişti

2014 yılında 6552 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik sonrasında bütün sigortalılara doğum borçlanması hakkı tanındı. Bu tarihten sonra sigortalılık statüsü fark etmeksizin bütün kadın sigortalılar doğum borçlanması yapma hakkına kavuştu.

4/a’lı, 4/b’li ve 4/c’li, yani SSK’lı, Bağ-Kur’lu ve Emekli Sandığı mensubu bütün kadın sigortalılar doğum borçlanması hakkına sahipler.

Staj sonrası çalışmada avantajları var mı?

Staj yapan kadın sigortalıların doğum borçlanmasıyla emeklilik yaşını öne çekme ihtimali bulunmaktadır.

Son dönemde çalışma hayatında arabuluculuk tutanaklarının içerikleri giderek daha fazla dava konusu oluyor. Feragat ve ibra hükümleri bu davalarda öne çıkıyor. Sizin için inceledik...

Zorunlu arabuluculuğun çalışma hayatımıza girmesiyle, yargının dava yükünün hafiflediği, işçilerin birçok alacağına hızlı bir şekilde ulaştığı su götürmez bir gerçek.

İşçinin alacağı için arabulucuya başvurması ve işverenin de sürece katılmasıyla süreç işlemeye başlıyor. Taraflar anlaşırsa bir anlaşma tutanağı ile uyuşmazlık sona erdiriliyor.

Anlaşamamaları halindeyse düzenlenen anlaşmazlık tutanağı, açılacak davanın anahtarı oluyor. Anlaşma halinde sorunun tamamen ortadan kalktığını, işçi ile işverenin bir daha karşı karşıya gelmeyeceğini söylemek pek mümkün değil.

Feragat ve ibra

Son dönemde giderek arabuluculuk tutanaklarının içerikleri dava konusu olmaya başladı. Özellikle işçinin ileride açabileceği davalardan feragat ettiğine veya işvereni bütün alacakları için ibra ettiğine dair hükümlerin düzenlenen anlaşma tutanaklarında yer almaya başlaması ile birlikte bu anlaşma tutanakları dava konusu haline geldi.

Feragat bir kişinin beyanı ile hakkından vazgeçmesidir. İbra ise tarafların karşılıklı

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayımlanan “Küresel İşgücü Gelirlerinin Payı ve Dağılımı” başlıklı çalışmadan elde edilen sonuçlar işçilerin yalnızca yüzde 10’unun küresel ücretin neredeyse yarısını aldığını gösteriyor. Söz konusu araştırma, işgücü gelirinin dağılımına ilişkin küresel tahminleri ortaya koyuyor. Bununla birlikte, asıl çarpıcı olan, ILO çalışmasının ücret eşitsizliğinin çalışma hayatında ne kadar da yaygınlaştığını gösteriyor olması.

ILO İstatistik Departmanı tarafından geliştirilen ve dünyanın en büyük uyumlaştırılmış işgücü anketi verilerinden alınmış olan “İşgücü Gelir Payı ve Dağılımı” veri seti 189 ülkeden veri içeriyor. Veri seti ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde çalışma hayatındaki ana eğilimler açısından iki yeni gösterge sunuyor. İlk olarak, gayri safi yurt içi hasıla içinde işçilerin elde ettiği ücret ve kazançlara ilişkin pay bakımından uluslararası karşılaştırılabilir ilk rakamlarını veriyor. İkinci olarak, işgücü gelirinin çalışanlar arasında nasıl dağıldığını ortaya koyuyor.

Çalışanların yüzde 10’u ücretlerin yarısına sahip

ILO çalışmasında kullanılan yeni veri setine göre, çalışanların yüzde 10’u toplam küresel ücretin yüzde 48.9’unu

Bu yıl yüzde 70 ve üstü engellilik oranı bulunan ve başkasının bakımına muhtaç engellilere 763.69 TL aylık veriliyor. Engellisine bakan kişiye de 2019 yılı için aylık 1384.59 TL ödeme yapılıyor.

Engelli aylığı ve evde bakım parası, engellilerin yoksulluğa düşmesinin önlenmesi ve engellilere yönelik bakım hizmetlerinin masraflarının karşılanması adına uygulanıyor. Engelli aylığı ve evde bakım parası alınabilmesi için bazı şartlar söz konusu.

Engelli aylığı ne kadar?

2019 yılı için belirtilen diğer şartları sağlayan ve yüzde 40 ila yüzde 69 engellilik oranı bulunan engellilere 509.13 TL, yüzde 70 ve üstü engellilik oranı bulunan ve başkasının bakımına muhtaç engellilere ise 763.69 TL aylık bağlanıyor.

Bu rakamlar Temmuz ayı itibarıyla geçerli rakamlar. 2019 yılının ilk altı aylık enflasyon rakamları açıklanınca engelli aylığı ve evde bakım parası da zamlandı. Temmuz aylıkları ödendiği için ilk zamlı aylıklar Ağustos ayında ödenecek, Temmuz ayının farkı da aylıklara eklenecek.

Asgari ücretin üçte ikisi...

Gerekli şartları sağlayan ve engellisine bakan kişiye 2019’da aylık 1384.59 TL ödeniyor. Evde bakım parası için engellinin bulunduğu hanede kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte

Özel sektörün küresel ölçekte rekabetçi olmasını sağlayacak insan kaynağını yetiştirmek amacıyla TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Yapay Zekâ Mühendisliği bölümü açtı.

Dijital dönüşüm, bir teknolojiyi değil, yeni bir yaklaşımı tanımlıyor. 2020 yılı itibarıyla tüm dünyanın “Sanayi 4.0”, yani dördüncü sanayi devrimiyle tanışacağı öngörülüyor. Daha karmaşık ve daha kaliteli bir üretim yöntemi olarak öne çıkan söz konusu dönüşüm sayesinde pek çok ürün daha düşük maliyetlerle üretilip tüm dünyaya hızla yayılacak. Bugünün işgücü piyasası da geçmiştekine oranla çok daha hızlı ve büyük ölçüde değişiyor. Geleceğin işgücü piyasasında rutin işler ve tehlikeli görevler çok yakın bir gelecekte tamamen makinelere ve robotlara devredilecek. Buna karşılık, eğitim sisteminin ve insanların kariyer değişikliklerine ve değişen çalışma hayatı yapısına hızla uyum sağlaması gerekecek. Teknoloji, ekonominin tüm sektörlerini etkileyen yeni iş ve işyeri örgütlenme modellerini de beraberinde getirecek.

Dijital dönüşüm

Günümüzde pek çok şirket dijital dönüşüm yarışında öne geçebilmek için bu alanda çalışacak elemanlar istihdam etmeye yöneliyor. Örneğin İngiltere’de her 10 şirketten 8’i dijital dönüşüme

İşiniz dolayısıyla yaşadığınız bir sağlık problemi nedeniyle işveren iş sözleşmesi feshine gidebilir mi? Size tazminat hakkı doğar mı? Sizin için inceledik...

Sağlık problemleri kimi zaman kişinin işini yapmasına ciddi oranda engel olabiliyor. Sağlık problemi kimi zaman kişinin kendi bünyesinden kaynaklanırken kimi zaman yaptığı işten kaynaklanabiliyor.

Sağlık problemi fiziki bir rahatsızlığa veya çalışmayı sürdüremeyecek noktalara ulaştığında ise iş sözleşmesinin sonlandırılması noktasına gelinebiliyor. Bu durumlara bir göz atalım.

İş dışı sorun aynı sonucu doğurur mu?

Sağlık sorunu işten kaynaklanmıyorsa tazminat talep edilemiyor. Sağlık sorununun işten kaynaklandığının ispat edilmesi de çoğu zaman zor olduğundan çalışanların tazminatlarını alarak işten ayrılmaları çok güç olmaktadır.

Bu noktada doktorların çalışanların yaptıkları işe göre değerlendirme yapmaları ve raporlarında bu hususu açıkça belirtmeleri önem taşımaktadır.

Yargıtay incelemesine konu olan olaylarda işyeri koşullarından kaynaklanmayan hastalıkları haklı nedenle fesih gerekçesi olarak değerlendirmemektedir.