Çalışma Bakanlığı taşeron işçilerinin kadroya alınması konusunu sendikalar ve ekonomiden sorumlu bakanlarla masaya yatırdı. Bu ay içerisinde taşeron çalışanlarıyla ilgili hususlar öyle ya da böyle bir karara bağlanacak. Ekonomi yönetimi tüm taşeron çalışanlarının kadroya alınmasına sıcak bakmıyor. Kamuda personel maliyetlerinin zaten yüksek olduğunu, yeni kadroların yükü ağırlaştıracağını savunuyor.
Maliye engeline takılıyor
Çalışma Bakanlığı ise “taşeron yasasını” çıkarma konusunda ısrarlı. Kanun taşeron çalışanlarının mali hakları ve çalışma düzenlerine yeni kurallar gelecek. Örneğin taşeron çalışanlarının ücretleri emsal asıl işveren işçi ücretlerinden farklı olamayacak. Ancak kanun tasarısında bu çalışanların kadro talepleri yer bulmuyor. Bakanlıklar kendi aralarında anlaşırlarsa kadro işi başka bir kanunla düzenlenecek. Ekonomi yönetimi yaklaşık 600 bine yakın taşeron çalışanın kadroya alınmasına sıcak bakmıyor. Diğer yandan özelleştirme mağduru olarak ifade edilen 23 bin 4-C’li için durum farklı olabilir. Ayrıca karayollarında çalışan ve dava açıp kazanan taşeron işçiler için de kadro verilebilir.
Özlük hakları korunacak
Taşeron yasası çıkarsa, en çok kamuda çalışan taşeron işçileri bundan olumlu olarak etkilenecek. Çünkü kamuda yüz binlerce taşeron işçisi var. Temizlik ve güvenlik alanında yaklaşık 500 bin kişi. Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde 17 bine yakın taşeron çalışanı var. Bu çalışanların kanunlardan kaynaklanan haklarının kullanılması yönünde daha ileri adımlar atılacak, bir anlamda kadroya geçmeseler bile özlük haklarının korunması garanti altına alınacak.
Asıl işleri onlar yapıyor
Kamuda taşeron çalışanlarıyla ilgili çok yanlış bir uygulama var. Kamuda taşeron işçisi olarak çalışanlar devletin yani asıl işverenin işçisiyle aynı işleri yaparken, aynı haklara sahip olamıyorlar. Kamusal sektör ve alanlarda istihdam edilen taşeron işçileri, İş Kanunu’na göre sadece alt ve yardımcı işlerde çalıştırılmaları gerekirken, asıl işlerde çalıştırılıyorlar. Bu da son dönemde uyuşmazlıkların artmasına neden oluyor. İşçi sendikaları harekete geçtiler ve asıl işçilerle aynı işi yaptıkları halde taşeron çalışanı olmalarının haksız olduğunu belirterek dava açmaya başladılar.
7 bin işçi davayı kazandı
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün işyerlerinde sendikalaşan yaklaşık 7 bin işçi yaptıkları işin aslında “asıl iş” olduğunu, dolayısıyla taşeron işçi olarak değerlendirmenin yanlış olacağını iddia ederek dava açtı ve davayı kazandı.
İş Mahkemeleri verdikleri kararlarda, Karayolları Genel Müdürlüğü ile taşeron işveren arasındaki sözleşme ilişkisini muvazaalı, yani bir anlamda anlaşmalı bulduğundan, işçilerin ilk işe girdikleri tarihten itibaren Karayolları işçisi olduklarına karar verildi. Kararlar, Yargıtay’da onanıp kesinleşti. Ancak hiçbir işçi kadroya geçirilmedi.
Dava kazanan işçiye kadro
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım Haziran 2012’de Maliye Bakanlığı’ndan kadro talebinde bulundu. Ancak, Maliye kadroları vermedi.
Karayolları ile Türkiye Yol-İş Sendikası arasında kağıt üzerinde “taşeron işçisi” olarak adlandırılan işçileri de kapsayacak şekilde toplu sözleşme imzalandı. Ne var ki sözleşmenin gerekleri de yerine getirilmedi.
İşçiler alacaklarının tahsili istemiyle dava açtı. Maliye, çözüm aramaya başladı. Böyle bir durumun olmaması için kanun tasarısına “asıl iş” ve “yardımcı işlerin” neler olduğu açıkça yazılacak.
İşçiler 2 milyar lira alacaklı
Bu toplantılar neticesinde Maliye Bakanlığı işçilerin geçmişe dönük alacaklarından vazgeçmeleri ve bunun karşılığında devlete mali yük getirmeyecek bir ücret üzerinden kadroya geçirilmelerini uygun buldu.
Yargı kararıyla Karayolları Genel Müdürlüğü işçisi olduklarına karar verilen işçilerin Devletten olan alacakları 2 milyar lirayı bulan bu para her geçen gün artıyor. Karayolları’nda bu kapsamda 8.761 işçi çalışmakta.
Ancak bu sorun sadece sözkonusu işçileri değil, bu işçilerin aileleriyle birlikte yaklaşık 40 bin kişiyi ilgilendirmekte.
Bu konuda ne yapılacaksa bir an önce yapılmalı. Çünkü tüm kamu taşeron işçileri adına karayollarında yaşanan durumun çözülmesi kadro meselesine de bir açıklık getirecektir.