Yıllar süper modelleri hiç değiştirmez mi?

1990’ların süpermodelleri Cindy Crawford, Naomi Campbell, Linda Evangelista ve Christy Turlington, Vogue kapağında tam 33 yıl sonra bir araya geldi. Peki, ama mükemmel mi görünüyorlar, yoksa yapay zekâ tarafından üretilmiş avatarlar gibi mi?

İngiliz Vogue dergisinin Eylül sayısının kapağında 1990’ların süpermodelleri Cindy Crawford, Naomi Campbell, Linda Evangelista ve Christy Turlington var. Moda fotoğrafçısı Rafael Pavarotti tarafından çekilen kapak fotoğrafı çok beğenildiği için derginin hem ABD hem de İngiliz versiyonlarının Eylül sayılarında kullanılıyor. Bu aslında Apple+TV’de başlayacak “The Super Models” belgesel dizisinin tanıtımı. Bu konudaki haberlerin çoğunda da başlık aynı: “Yıllar onları hiç değiştirmedi.” 

Peki, ama gerçekten bu mümkün mü? 53 yaşındaki Naomi Campbell ya da 57 yaşındaki Cindy Crawford, ne kadar harika gözükürlerse gözüksünler 20’li yaşlardaki halleriyle 50’li yaşlardaki halleri aynı olabilir mi? Evet, yaşlarına göre olağanüstü göründüklerine hiç şüphe yok! Ancak olağanüstü, inanılmaz derecede mükemmel ile aynı şey değil. İşte bir zamanlar yeni bir güzellik türünün öncüleri olan bu dört süpermodel, tam 33 yıl sonra Vogue kapağında bir araya geliyor. Şimdi de öncü olmalarını umuyoruz, ama bu fırsat bu kapakta kaçmış görünüyor. 

Vogue’un bu aslında ilk denemesi değil. Farklı yaş gruplarından ünlü isimlere arada yer veriyor, (Bkz. model Carmen Dell’Orefice, 91 yaşında Vogue Çekoslovakya’nın kapağında ve dövme sanatçısı Apo Whang-Od, 106 yaşında Vogue Filipinler’in kapağında yer aldı. Ama tabii bunun sadece konuşulmak için yapıldığı ve doğal sürece işlemediği ortada. Moda çekimlerinde farklı yaş gruplarından modellere rastlamıyoruz çünkü. 

Minimum rötuş ve ışık 

Son Vogue kapağındaki süpermodeller için herkesin konuştuğu: Artık o kadar çok photoshop yapılmış ki yapay zekâ tarafından üretilmiş avatarlar gibi. Vogue’un açıklamasına göre ise fotoğraflarda yalnızca “minimum rötuş ve minimum ışık” vardı. Ancak sanal gerçeklik ile gerçek gerçeklik arasındaki bulanık çizgi hakkında giderek daha fazla endişe duyduğumuz, dezenformasyonun yaygın olduğu bir dünyada, “minimum”un tanımı ve bunun tam olarak ne anlama geldiği göreceli tabii! Sadece kendilerine iyi bakmalarıyla bu fotoğrafları açıklamak mümkün değil. 

Bırakın süpermodelleri, sıradan insanların bile Instagram’da filtrelerle kendilerini baştan yarattığı bir zamanda arada ünlü isimler çıkıp makyajsız hallerini ya da saçlarının beyazlamasını paylaşıyor. (Bkz. Salma Hayek.) 

Bu muymuş! 

Ama daha sonra güneşin en dik olduğu saatlerde tatilde çekilen fotoğraflarda ise bambaşka bir filtresiz halini görüyoruz ve ister istemez “Bu muymuş!” diyoruz. Çünkü ne kadar müdahale olmadığı söylenirse söylensin, ünlü yıldızlar ne kadar doğal görünmeye çalışırsa çalışsın üstlerindeki büyük baskıdan dolayı hepsi olduğundan daha iyi görünmek için her şeyi yapıyor. Bu mesleki deformasyon değil sadece. Günümüzün en büyük sorunlarından biri. İşte bu yüzden birçok kadın kendini botoks ve dolguyla çirkinleştiriyor. İlk yapıldığında gençleşmiş kusursuzlaşmış gibi dursalar da zamanla ve dozunu artırdıkça hepsi birbirine benzemeye başlıyor. İşin acıklı yanı, kendilerini böyle beğenmeye başlıyorlar, dışarıdan nasıl göründüklerini fark edemez hale geliyorlar. Çünkü algı değişiyor ve aslında güzellik de tamamen algı meselesi. 

İkiyüzlü müyüz? 

Vogue kapağında yer alan dört süpermodel de farklı oldukları için bugün hâlâ hatırlanıyorlar. Klasik güzellik kavramından uzak, zeki, özgüvenli, çalışkan, stil sahibi ve fotojenik olmaları sayesinde o zamana damga vurdular. Oysa şimdi Linda Evangelista, geçen yıl Vogue kapağında yer aldığında yüzünün nasıl deforme olduğunu anlatmış, çekimlerde nasıl yüzünün eskisi gibi görünmesi için bantladıklarını da açıklamıştı. Hatta coolsculpting’in üretici firmasına açtığı tazminat davasında da 50 milyon dolar kazandı haberleri de gündeme gelmişti. Şimdi ise onu yine 30 yıl öncesinin kusursuzluğuyla görüyoruz. 

“Ben ikiyüzlüyüm” diyor, “hem doğal yaşlanmak istiyorum hem de alnıma botoks yaptırıyorum.” Oysaki sadece Linda Evangelista değil, dört süpermodel de, bu dergi kapağı da, Vogue’un duruşu da ve “Aa nasıl bu hale gelmiş!” demeyi dört gözle bekleyen bizler de aynı şekilde ikiyüzlüyüz. Söz konusu güzellik ve yaşlanma olunca, doğal yaşlanan bir kadın güzel kabul edilmiyor. (Bkz. Jane Birkin.) Her ne kadar arkasından övgüler dizilse de, biliyoruz ki “Keşke biraz kendine baksaymış, neden çağın nimetlerinden faydalanmamış” da deniliyor. Oysa çağın nimetlerinden faydalananları da görüyoruz, her biri artık yapay zekâyla yapılmış avatarlar gibi görünüyor. 

İşte burada çok ince bir çizgi var. Ve maalesef bunu aşabilecek gibi değiliz.