Ispanağı yıkarken bu hatayı yapmak zehirleyebilir!
05.11.2019 - 11:01 | Son Güncellenme:
İstanbul'da 108, Tekirdağ'da da 40 kişinin zehirlenmesine neden olan ıspanak ve ıspanağa benzer bitki, pek çok kişiyi tedirgin etti. Bu olayın ardından "Ispanak zehirler mi?" ve "Ispanak zehirlenmesi nasıl anlaşılır?" soruları internette araştırılmaya devam ediyor. İşte ıspanağın yıkanmasından pişirilmesine kadar bilinmesi gereken her şey...
Aile Hekimi ve Homeopati Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Serhat Koran, "Ispanağın zehirli olarak değerlendirilmesine, raf ömrünü uzatmak için ıspanağın üzerine sıkılan kimyasal maddeler, sık sık ısıtılarak yenmesi, ıspanakla aynı bölgede yetişen zehirli ve yabani otlar neden olabilir. Bunlara bağlı zehirlenmeler, sanki ıspanağa bağlı zehirlenme gibi yanlış algı yaratabilir" dedi.
Yıkarken sadece sirke kullanmayın çünkü...
Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Derya Fidan "Sebze ve meyvelerin doğada hasar görmemesi için zararlı organizmaları engellemek veya zararlarını azaltmak amacıyla kullanılan ve biyolojik bir ajan olan pestisitlerin; yararı olduğu gibi insan ve hayvanlar için zararları da vardır. Pestisit; kimyasal bir madde, virüs veya bakteri gibi herhangi bir araç olabilir. Yapılan çalışmalara bakıldığında halk arasında bitkisel gıdaları yıkarken mikroplar ölsün diye kullanılan sirke, pestisitlerin etkisini daha da artırıyor.
Önce karbonat, sonra sirke!
Bu nedenle sirke yerine karbonat kullanarak önce pestisitlerden kurtulup sonra isterseniz sirkeli suyla yıkayabilirsiniz. Ama sakın ikisini aynı anda kullanmayın çünkü birbirlerinin etkisini kırarak hiçbir fayda sağlayamazlar" açıklamasında bulundu.
Ispanağı pişirdiğiniz gün yiyip bitirin
Yiyeceklerin üst üste ısıtılmasından kaynaklanan zehirlenmelere dikkati çeken Fidan sözlerini şöyle sürdürdü: "Ispanak, uzun süre buzdolabı ısısında kalırsa nitrit ve nitrat bileşenleri artacağı için tüketilmemesi gerekir. Nitrat, suda eriyen bir iyondur ve nitrojenin katılaşması sonucunda çevrede doğal olarak oluşur. Kuru baklagiller ve sebzeler de bir miktar nitrat içermektedirler ki bu topraktaki nitrat ve gübreleme sonucunda oluşur.
Sularda da bir miktar, nitrat bulunur. Nitrat; ıspanağın bileşiminden nitrite dönüşerek sindirim sisteminde azotlu bileşiklerle olan metabolik olaylar sonucunda nitrozaminleri oluşturur. Bu da organizmamıza bakteriyel olmayan toksit sindirim problemlerine yani mide bağırsak problemi yaratıp baş dönmesi, ishal, mide bulantısına neden olabilir. Bu bilgi doğrultusunda ıspanağın, pişirildikten sonra çok fazla bekletilmeden tüketilmesi en doğrusu."
Kimi uzmanlar olayı yiyeceklerin kullanılan tarım ilaçlarından arındırılmamasına bağlarken bazı kaynaklara göre de olayın yabancı yani yenilmeyen otlardan kaynaklandığını ifade eden Gastronomi Uzmanı Gökhan Taşpınar Taşpınar, "Örneğin adam otu yaprakları ıspanağa benzer. İlaç sanayinde de kullanılan bu bitki fazla tüketilmesi halinde zehirlenmelere yol açabilir" dedi. Aile Hekimi ve Homeopati Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Serhat Koran'a göre de ıspanak ile birbirine benzeyen ve aynı yerde yetişen güzel avrat otu yani atropa belladonna bitkisi.
'Kimyasal zehirlenme de olabilir'
Haberler net olarak doğrulanmamakla birlikte zehirlenme şüphesiyle sağlık kuruluşlarına başvurulan kişilerden bazılarında bilinç kayıplarından söz edildiğine işaret eden Taşpınar, "Kimyasal bir zehirlenme olasılığı da mevcut. Bu tür zehirlenmelerde koruma amaçlı kullanılan tarım ilaçlarının fazla kullanımından dolayı ıspanakta pestisit madde oranının fazla bulunması veya iyice arındırılmadan kullanılması söz konusu olabilir" diye konuştu.
Zehirlenmenin belirtileri neler?
İstanbul Sağlık Müdürlüğü zehirlenmenin kendini görme bulanıklığı, cilt kuruluğu, taşikardi, kabızlık ve bazen hipertansiyon belirtileri ile gösterdiğini açıkladı.
Uzmanlar, bu tür olaylara maruz kalmamak için en iyi yolun denetimli şekilde piyasa sürülen ürünleri temin etmekten geçtiğini söylüyor.
