Tarihi kaçırmışlar

İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Kaçakçılıkla Mücadele Şube Müdürlüğü’nce, Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan’ın koordinasyonunda İstanbul, Afyonkarahisar, Antalya, Muğla, Kırklareli, Gaziantep, Bartın, Niğde, Nevşehir, Bursa, Aksaray ve Konya’da tarihi eser kaçakçılarına yönelik operasyon düzenledi. operasyonda aralarında emekli emniyet müdürü, emekli albay, jeofizik uzmanı, antikacı, arkeolog, sanat danışmanı, şirket yöneticisinin de bulunduğu şüphelileri yakalamak amaçlı 42 adrese baskın yapıldı, 27 kişi gözaltına alındı.

Fiyat, danışmandan

Operasyon giden süreç, 6 ay önce eserleri Avrupa ülkelerine kaçıran ve işadamlarına satan bir şebekenin belirlenmesiyle başladı. Şebekenin liderliğini geçmişte Kapalıçarşı’da antika dükkânı işleten Fuat Aydıner isimli kaçakçının başını çektiği belirlendi. Yapılan çalışmalarda, tarihi eserleri kaçak kazı ve hırsızlık gibi yöntemlerle elde eden farklı kişilerden aldıkları belirlenen şebeke üyelerinin, özellikle definecilerden eser toplayan “toplayıcılar” olarak bilinen bir grupla irtibat halinde olduğu tespit edildi. Toplayıcıların elde ettiği eserleri, Kapalıçarşı’daki bazı uzmanlara inceleterek değerinin çok altında bir fiyata satın alan şebekenin üyeleri arasında sanat danışmanı N.Ş.’nin de bulunduğu tespit edildi. N.Ş.’nin eserlere fiyat belirleyen isim olduğu öğrenildi.

Müze doldurur

Aralarında arkeoloji mezunu polislerin de bulunduğu ekiplerin aylarca süren çalışmalarının ardından, 9 Eylül’de 12 ilde 42 adrese operasyon düzenlendi. Operasyonda şebeke elebaşının da aralarında bulunduğu 27 şüpheli gözaltına alındı. Havacılıkla ilgili bir şirketin yönetim kurulu başkanı olan Gökhan S.’nin de aralarında bulunduğu şüpheliler Vatan Caddesi’ndeki İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. Aramalarda, birçoğu paha biçilmez nitelikte olan 14 bin parça tarihi eser ele geçirilirken, bir çelik kasanın özel bölmesinde ise 450 bin euro, 33 bin 300 dolar ve 276 bin lira para bulundu. Tarihi eser kaçakçılığından temin edildiği değerlendirilen paraya el konuldu.

Birkaç müzeyi dolduracak sayıda olan eserlerin İstanbul’daki Topkapı Sarayı Müzesi, İslam Eserleri Müzesi, Ayasofya Müzesi, Arkeoloji ve Askeri Müze müdürlüklerine teslim edileceği öğrenilirken, gözaltına alınan şüpheliler işlemlerinin ardından adliyeye sevk edildi. Gözaltı kararı verilen 30 şüpheliden gözaltına alınan 27’si 12’si sevk edildikleri mahkemece tutuklanırken, Gökhan S.’nin de aralarında bulunduğu 4 kişiye ise ev hapsi kararı verildi. Şebekenin firardaki 3 üyenin yakalanması içinse polisin çalışmaları sürüyor.

4 bin yıllık kılıçlar

Yunan mitolojisindeki savaş tanrısı “Ares” işlemeli bir at alınlığının da eşsiz bir parça olduğu belirtilirken, antik Yunan kent devletlerinden olan Sparta ve Atina’nın çağdaşı Korint dönemi Pegasus işlemeli miğfer de paha biçilemez eserler olarak değerlendiriliyor. 4 bin yıllık kılıçlarla; Osmanlı ve İslam dönemine ait hatlar ve altın tokalı bir kemer ve derviş fukara kâseleri de ele geçen 14 bin parça eser arasında bulunuyor. Eserler arasında “Ares betimlemeli imparator atına ait alınlık”tan binlerce yıllık heykel başlarına kadar değişik dönemlere tarihi eser yer alıyor.

15 milyon yıllık fosil

Operasyonda ele geçirilen eserler, arkeolog polisler ve uzmanlar tarafından tasnif edilerek dün İstanbul Emniyeti’nde sergilendi. Uzmanların verdiği bilgiye göre, 15 milyon yıl öncesine ait balık fosilleri, Neolitik dönem buluntuları, Anadolu müzelerinde dahi örnekleri olmayan pişmiş topraktan yapılmış kandiller, yemek kapları, 4 bin yıllık heykel ve takılarla, Antik Yunan, Helenistik, Roma, Bizans, İslam ve Osmanlı dönemine ait nadide eserler ve savaş aletleri bulunuyor. Uzmanlar, ele geçirilen eserlerin nitelik bakımında birçok müzede dahi bulunmadığını belirtildi. Bir örneği Metropolitan Müzesi’nde bulunan “Davut’un Kasesi”nin de paha biçilemez değere sahip olduğu öğrenildi.