Safra taşı belirtileri ve tedavisi nelerdir?

Safra kesesi ve safra taşları

Safra kesesi karnın sağ kısmında bulunan karaciğerin alt bölümünde yer alan küçük ve armut benzeri şekilde olan bir kesedir. Safra taşları, karaciğer dışı safra yolları ve safra kesesinde görülen çakıl taşı benzeri sertleşmiş oluşumlardır.

Safra kesesinin görevi nedir?

Safra kesesinin görevi, karaciğerin ürettiği safra sıvısını depolamaktır. Genellikle açlık hâlinde safra kesesinde biriken safra, burada konsantre edilerek depolanmaktadır. Sindirim sırasında ise safra kesesi kasılarak içindeki safrayı bağırsağa boşaltır ve böylelikle yağlı maddelerin emilimi gerçekleşir.

Safra taşı nasıl oluşur?

Safra taşları, safra içindeki maddelerin oranının bozulmasına bağlı olarak oluşmaktadır. Safranın bileşenleri: su, protein, yağ, safra tuzu, kolesterol ve bilirubindir. Safra taşları bu bileşenlerin oranları değiştiği zaman oluşabilir. Safra içeresindeki bileşenlerden tuzlar yağların parçalanmasında rol oynarken, bilirubin safraya sarı ve kahverengi arasında bir renk verir. Safra kesesinin kasılmasının yetersiz olduğu ve yoğun hâlde çökelek oluştuğu durumlarda safra çamuru ve taşları gelişir. Yetişkin bir insan günde yaklaşık 700 ml safra üretmektedir.

Safra taşı belirtileri nelerdir?

Safra taşının belirgin belirtisi, yarım saatle birkaç saat arasında beliren karının üst bölgesinde gittikçe artan bir acıdır.

Belirtileri

Mide bulantısı ve kusma olabilir.

Sindirimin bir parçası olduğu için şişlik ve gaz olabilir.

Fakat çoğu hastada bu belirtiler görülmeyebilir. Bu belirtilerin sizde olduğunu düşünüyorsanız safra taşı olabileceği ihtimali aklınızda bulunsun.

Nasıl önlenir?

Safra taşı oluşumun önlemek için aşağıdaki önerilere dikkate alarak safra taşı riskini azaltabilirsiniz.

• Karaciğer ve safra kesesi sabah erken saatlerde kendini yenilediği için akşamları yağlı ve ağır yiyecekler yemekten kaçınmak.
• Akşamları geç saatlerde yemek yememek.
• C vitamini safra kesesindeki kristalleşmeyi önlediği için C vitamini içeren besinler ile beslenmek.
• Birer yemek kaşığı limon ve zeytinyağı sabahları kahvaltılardan yarım saat önce içmek safra kesenizi temizleyip canlandıracak bir yöntemdir.
• Kilo vermeniz gerekiyorsa, yavaş bir şekilde verin. Obezite ve aşırı kilolu olma safra taşı riskini arttırır.

Safra taşı tedavisi?

Safra kesesi hastalıklarına tanı koymada en sık ultrasonografiden yararlanılır. Ultrasonografi sırasında kişinin aç olması gerekmektedir. Safra kesesinde taş tespit edilen hastanın yakınmalarının olup olmadığına bakılır. Eğer hastanın hiç şikâyeti yok ve taşları 2 cm’den küçükse ameliyat olmayabilir. Çocukluk çağında teşhis edilen safra kesesi taşları ameliyat edilmesi gerekir.

Ameliyat ile tedavide safra kesesi taşlarının alınıp kesenin yerinde bırakılması gibi bir yöntem bulunmamaktadır taşlarla birlikte organın tamamı alınmaktadır.

Alternatif bir yöntem olarak safra kesesini temizliğidir. Aynı zamanda karaciğer yıkama olarak da adlandırılır. Bu yöntemde, iki veya daha fazla gün boyunca zeytinyağı, otlar ve bir miktar meyve suyu yiyip içmeyi gerektirir. Safra kesesi taşlarını önleyici ve tedavi edici bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.