14.12.2018 - 08:15 | Son Güncellenme:
Aysel Bozan Yılmaz
İlk ve ortaöğretim kurumlarında eğitim-öğretim yılı başlayalı 3 ay oldu. İlk yarıyıl 21 Ocak 2019’da sona erecek. Ancak özellikle liselerde hâlâ pek çok öğrenci, başka bir okula geçmenin yollarını arıyor. Çünkü bir kısmı merkezi yerleştirmede ya puanı yetmediği ya da yanlış tercih yaptığı için istemediği okula yerleşti. Bir kısmı da isteyerek gitmesine rağmen sonradan okulundan memnun kalmadı.
Bu öğrenciler için nakiller, önemli bir avantaj. Ancak başka bir okula geçmek, o kadar da kolay değil. Çünkü öncelikle “iyi” olarak nitelendirilen okulların çoğunda yeterli kontenjan yok. Ayrıca nakilde de öğrencinin bir dizi koşulu yerine getirmesi gerekiyor.
Taban puana dikkat
Liselerde nakiller, boş kontenjana, taban puan şartına göre yapılıyor. Boş kontenjanlar e-Okul sisteminde ilan ediliyor. Bu kontenjanlara başvurmak için de öğrencinin puanının, başvuru yapılacak sınıf seviyesinde, yerleştirme sonucunda oluşan en düşük puanlı öğrencinin puanından az olmaması gerekiyor.
Kayıtlar ise başvuranlar arasından puan üstünlüğüne göre yapılıyor. Yani okulun 5 kontenjanı varsa, taban puanın üstünde 10 öğrenci başvurduysa en yüksek puana sahip 5 öğrenci kayıt olabiliyor. Öğrenci, sınavsız öğrenci alan liselerden birine geçmeyi düşünüyorsa o zaman, okul başarısına, ikametinin tutup tutmadığına ve yine okulda boş kontenjan olup olmadığına bakılıyor.
Her okula geçiş yok
Okulda boş kontenjan olması ve öğrencinin puanının tutması yeterli değil, diğer geçiş şartlarını da taşımak gerekiyor. Örneğin okul türü önemli. Ayrıca nakil başvuruları için geçerli tarihleri de kaçırmamak gerekiyor. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’ne göre nakil ve geçiş şartları özetle şöyle:
- Fen, sosyal bilimler liseleri ile proje uygulayan eğitim kurumu olan Anadolu liselerinden Anadolu liselerine her sınıf seviyesinde geçiş yapılabiliyor.
- Proje uygulayan eğitim kurumu olan imam hatip liseleri ile Anadolu teknik programlarından aynı türden okullara her sınıf seviyesinde geçiş oluyor.
- Sınavsız öğrenci alan okullardan bu okullara; kontenjan ve merkezi sınav puan üstünlüğüne göre 9. sınıf sonuna kadar nakil hakkı tanınıyor.
- Anadolu teknik programlarında alan/dal bulunmak kaydıyla kendi arasında her sınıf seviyesinde, merkezi sınav puanıyla öğrenci alan okullardan Anadolu teknik programlarına 10. sınıfın birinci dönem sonuna kadar, Anadolu teknik programında aynı alanda olmak kaydıyla 11. sınıfın birinci dönemi sonuna kadar dal değiştirerek geçiş yapılabiliyor.
- Merkezi sınav puanıyla öğrenci alanlardan Anadolu teknik programlarına 10. sınıfın sonunda nakil ve geçiş yapan öğrenciler ile alan değişikliği yaparak nakil ve geçiş yapanlar alan ortak derslerinden telafi eğitimine alınarak, yönetmelikte belirtilen süre içerisinde nakil ve geçiş yapabiliyor.
Özelden de nakil var
- Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının yetenek, mülakat, beden yeterliliği sınavıyla öğrenci alınan alanlarına, diğer alan ve ortaöğretim kurumlarından nakil ve geçiş yapılamıyor.
- Güzel sanatlar liseleri, spor liseleri ile klasik sanatlar ve musiki, hafızlık, görsel sanatlar ve spor programı/projesi uygulayan Anadolu imam hatip liselerinde açık kontenjan bulunması hâlinde, sadece diğer ortaöğretim kurumlarının 9. sınıflarından Bakanlıkça belirlenen esaslara göre eylül ve ekim aylarının son haftasında yapılacak yetenek sınavı ile öğrenci geçişi yapılabiliyor. Bu tarihten sonra diğer ortaöğretim kurumlarına nakil ve geçiş yapılamıyor.
- Yetenek sınavıyla öğrenci alan okullar arasında, güzel sanatlar liseleri ile spor liselerine kendi türlerinden sadece aynı alan/bölüm arasında her sınıf seviyesinde öğrenci nakli yapılıyor. Üniversitelerin bünyesinde bulunan konservatuvarlara bağlı ortaöğretim okul veya kurumları ile özel ortaöğretim kurumlarından da nakil ve geçiş yapılabiliyor.
- Özel ortaöğretim kurumlarından resmi ortaöğretim kurumlarına nakil ve geçişler program uyumuna ve okulların nakil şartlarına göre gerçekleştiriliyor.
SÜRESİNİ KAÇIRMAYIN
Nakil ve geçiş başvuruları, her zaman yapılamıyor, yönetmelikte belirlenen tarihlerde yapılması gerekiyor. Buna göre dönem bitiminin öncesindeki üç hafta ile e-Okul sisteminde dönem ve sınıf atlatma süresi hariç olmak üzere, ders yılının başlangıcından ekim ayının sonuna kadar haftalık, diğer zamanlarda ise aylık yapılabiliyor.
Haftalık yapıldığında her haftanın, aylık yapıldığında ise her ayın ilk iş gününden başlayarak, son iş gününden önce veli tarafından çalışma saatleri içerisinde öğrencinin öğrenim gördüğü okul müdürlüğüne dilekçe ile veya e-Devlet üzerinden yapmak gerekiyor. Bunların yanı sıra okulun hazırlık sınıfının bulunması, okulda verilen yabancı dil, başvuranlar arasında eşitlik olması, açıköğretim kurumlarından örgün öğretime geçiş gibi pek çok detay bulunuyor. O nedenle öğrenci ve velilerin, hedefledikleri okula geçiş yapabilmek için yönetmeliği iyice inceleyip, anlamadığı noktalarda okul müdürlüklerinden destek almalarında yarar var.