Marmara’da 6.2’lik deprem uzmanları ikiye böldü! Tamam mı devam mı?

DEPREM RİSKİ AZALDI

‘İhtimali azalttı’

■ Gazi Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Süleyman Pampal: Kırılan fay Orta Marmara’da yer alan Kumburgaz fayı. Beklenen depremi üretecek fay kırıldı. Aynı fay 1766 yılında iki yıkıcı deprem üretti. Burada 250 yıldır enerji birikiyordu. Kırılacak diye bekliyorduk, bir kısmı kırıldı. Daha büyük bir deprem olma ihtimalini azalttı. Fay küçüldüğüne göre 7’nin altında deprem olabilir. En az 15 kilometrelik alanın kırıldığı anlaşılıyor.

‘Enerji boşalıyor’

Artçılarla beraber ciddi bir enerji boşaltımı söz konusu. Bundan sonra bu fayın doğuya olan kısmı kırılacaktır. Batısı kırıldı. 7’nin üzerinde bir deprem olmasını ben beklemem ama net bir şey söylemek de kolay değil. Şu anki fayın şekli beklenen büyük İstanbul Depremi’nin büyüklüğü artırmaz.

Depremin yüzeye yakın olursa daha yıkıcı olur. Bizim depremlerimizin derinliği genelde 8-10 kilometre. İnce kabuk yapımızla ilgilidir. 6.2’lik depremin hissedilen şiddeti semte, mahalleye göre, zemine ve yapıya göre değişir.

‘Böyle kırılması iyi’

■ DEÜ Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir: Ülkemiz için orta büyüklükte bir deprem. Büyük bir deprem değil ama geniş bir alanda hissedildi. Bu da sığ odaklı bir deprem olmasından kaynaklı. Bu deprem büyük İstanbul depremi değil, o fayın üzerindeki bir deprem. Küçük ölçekli bir fay kırıldı. Onun da bir kısmı kırıldı. Fay eğer parça parça bu tarz depremlerle kırılırsa büyük İstanbul depreminin oluşma olasılığı, olanağı azalır. Çünkü kırılacak fay kalmaz. Gelecekte de fayın bu büyüklükteki depremlerle kırılması iyi olur. Artçı depremler bir hat boyunca ilerliyor. Faydaki engellerin hepsi kırılıncaya kadar artçı depremler devam eder.

‘Risk yok’

■ Jeoloji Profesörü Şener Üşümezsoy, 6.2 büyüklüğündeki depremde kırılan fayın, 1894 İstanbul Depremi’nde kırılmayan fay olduğunu belirtti. İstanbul’da büyük bir deprem beklemediğini söyleyen Üşümezsoy, stresin boşaldığını sözlerine ekledi. Üşümezsoy, “Bu fay kırılmayan bölgedeki fay hattıydı. Başka bir deprem riski yok. Bu oldu ve bitti diyebiliriz” dedi.

Enerji harcanıyor

■ Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş: Bölgedeki fay İngilizce’de creeping denen, Türkçe’de de sürüklenme olarak adlandırılan hareketlerle enerjisini yavaşça harcadı. Bölgede bundan daha büyük bir deprem beklemiyoruz.

TEHLİKE HÂLÂ SÜRÜYOR

‘Stresi artırıyor’

■ Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür: İstanbul’da Marmara Denizi’nde, Kumburgaz fayı üzerinde çok deprem oluyor. Bunlar Marmara’da beklediğimiz büyük deprem değil. Bunlar bu fayın biriktirdiği stresi artırıyor. Yani kırılmaya zorluyor. Burada asıl deprem daha büyük ve 7’nin üzerinde olacak.

30’da biri

■ Jeoloji Profesörü Celal Şengör: Büyük İstanbul depremi geliyor. Bu kaçınılmaz. Muhtemel 7 büyüklüğündeki bir deprem, bugünkü depremin 30 tanesine karşılık geliyor. İstanbul, depremi 4 şiddetinde hissetti. Büyükçekmece ve Silivri 5 şiddetinde hissetti. 130 kilometrenin tek seferde kırılma ihtimali çok yüksek. O, büyük İstanbul depremi. Bu olduğu takdirde üreteceği büyüklük 7.2.

İki segment kaldı

■ Jeoloji Mühendisleri Odası Genel Başkanı Hüseyin Alan: Bu fayda üç segment bulunuyor ve bu üç segmentin aynı anda kırılması olasılığı uzun süredir tartışılan bir konu olmuştur. Bu son depremle birlikte, yalnızca bir segment kırıldı. Dolayısıyla beklenen şiddet seviyesinin altında bir deprem meydana geldi. Ancak bu durum, İstanbul’da büyük bir depremin riski olmadığı anlamına gelmiyor. Bu deprem, İstanbul için beklenen büyük deprem tartışmalarına ‘kısmen’ yanıt verebilir, ancak bu bir son değil. Diğer iki segmentte yoğun bir enerji birikti. Eğer iki fay aynı anda kırılırsa, bu durumda 7 büyüklüğünde ya da daha büyük bir deprem meydana gelebilir.

‘Hafife almamalıyız’

■ Jeoloji Mühendisi Aysun Aykan, aynı yerde en son 26 Eylül 2019’da 5.8 büyüklüğünde bir depremin meydana geldiğini belirtti. Aykan, beklenen büyük Marmara depreminin de Orta Marmara segmenti üzerinde yaşanacağını söyledi. Bu fay üzerinde 7’nin üzeri, maksimum 7.6 büyüklüğünde bir deprem olabileceğini belirten Aykan, “Orta Marmara segmentinde meydana gelen 6.2 büyüklüğünde deprem beklediğimiz büyük Marmara depremi değil. 6.2 büyüklükten sonra ne kadar zaman sonra büyük bir deprem gelir bunu kesinlikle bilemiyoruz. Bu depremi hafife almamamız gerekiyor” diye konuştu.

‘Daha büyük olabilir’

■ Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Okan Tüysüz: Bu deprem artçılarla sönümlenebilir ancak bu depremin arkasından daha büyük bir depremin gelmeyeceğini söyleyemeyiz. Enerji boşaltmıştır ama bu beklediğimiz 7’nin üzerindeki depremi çok etkileyebilecek bir deprem değil. Marmara bir depreme gebedir. Bu da o anlamda uyarıcı olabilir.

‘Beklenen değil’

■ Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan: Marmara’da en az iki deprem olacak, Kuzey Marmara’da. Bunlardan biri İstanbul kolu önünde, 6,4 ile 6,7 arasında bir deprem bekliyorduk, Silivri önünde de 7.2’lik bir deprem bekliyorduk. Bugünkü deprem Silivri önünde oldu. İleride beklenen büyük deprem bu değil. Yine aynı konumda 7,2 büyüklüğünde deprem bekleniyor. Bu oradaki gerginliğin birikmekte olduğunu gösteren önemli orta büyük depremlerden biri.