Yeni asgari ücretle birlikte neler değişti?
28.12.2019 - 07:51 | Son Güncellenme:
Cem KILIÇ
Asgari ücret 2020 yılı için brüt 2.943 TL olarak belirlendi. Asgari ücret çalışma hayatındaki pek çok konu için temel gösterge niteliğinde. Yani, asgari ücret artınca yalnızca asgari ücretlinin eline geçen net rakamda değil, çalışma hayatındaki pek çok noktada değişiklik oldu. 65 yaş aylığı alanlar, gelir testi yaptıracaklar, borçlanma yapacaklar, işsizlik maaşı alacaklar bile asgari ücretteki değişimden etkilendiler. Bugünkü yazımda çalışma hayatında asgari ücretle birlikte değişen hususları ve asgari ücretteki değişimden hangi kesimlerin nasıl etkilendiğini aktarmaya çalışacağım.
Asgari ücret temmuzda artacak mı?
Asgari ücret 2016 yılına kadar yılda bir kez ancak altışar aylık dönemler için belirleniyordu. Ocak ayından Temmuz ayına kadar ilk altı aylık dönem için belirlenen miktar, Temmuz ayında artıyor ve Aralık ayına kadar ikinci altı aylık dönemde asgari ücret değişiyordu. 2016 yılından itibaren ise asgari ücret yıllık olarak belirlenmeye başlandı. 2020 yılı için de asgari ücret yıllık olarak belirlendi. Yani Temmuz ayında asgari ücret artmayacak.
Bağ-Kur primi de ona endeksli
Eski adıyla Bağ Kur, yeni adıyla 4/b’liler her ay SGK’ya primlerini kendileri öderler. Bağ Kur’lunun ödeyeceği prim miktarı da gelirinden bağımsız olarak kendisi tarafından belirlenir. Bağ Kur’luların SGK’ya prim ödeyebileceği en alt sınır ise asgari ücrettir. Bu sebeple, asgari ücretin artışı ile birlikte Bağ Kur’luların SGK’ya ödeyeceği prim miktarı da artar.
2020 için SGK genelgesinin yayımlanması ile rakam net olarak belirlenecek. Ancak yaklaşık olarak 2020’de Bağ Kur’lunun en düşük SGK primi 1.015,3 TL olacak. 5 puanlık indirim Bağ Kur’lular için de uygulandığı için primini düzenli ödeyen Bağ Kur’lunun ödeyeceği prim miktarı 868,1 TL’ye düşecek. En yüksek seviyeden prim ödemek isteyen Bağ Kur’lunun ödeyeceği prim miktarı ise 7.615 TL olacak, primini düzenli ödeyen ve 5 puanlık indirimden faydalanan Bağ Kur’lu ise en yüksek 6.511,3 TL prim ödeyebilecek.
İşsizlik maaşı artacak mı?
Asgari ücrete endeksli bir diğer husus işsizlik maaşının üst limitidir. Yani, asgari ücret yalnızca çalışanı değil, işsizi de ilgilendirir. İşsizlik maaşının en yüksek tutarı asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’idir. Buna göre 2020 yılında işsizlik sigortasından en yüksek 2.336.1 TL işsizlik parası ödenecek.
Borçlanma miktarı artacak mı?
Asgari ücretin artması ile SGK’ya yapılacak borçlanmalar için ödenmesi gereken rakam da artıyor. Yurtdışı, doğum, askerlik gibi borçlanmalara konu prime esas kazanç sınırı asgari ücrete endeksli olduğu için asgari ücret artınca borçlanma bedelleri de artıyor.
2020 yılında yurtdışı, doğum veya askerlik borçlanması yapacak bir kişinin SGK’ya bir günlük borçlanma için ödemesi gereken minimum rakam 31,39 TL olacak. En üst limitten borçlanmak isteyen bir kişinin ise ödeyeceği prim miktarı 235,44 TL olacak.
BES katkı payı da artacak mı?
Asgari ücrete endeksli bir diğer gösterge ise bireysel emeklilik sistemindeki devlet katkısı. Bireysel emeklilik sözleşmesi sahibi kişiler her ay ödedikleri primin yüzde 25’i kadar devlet katkısı alıyorlar. Bu katkıda yıllık üst sınır söz konusu. Bireysel emeklilik sisteminde bir yıl içinde en fazla asgari ücretin yıllık tutarı kadar devlet katkısı alınabiliyor. Yani, bir katılımcı için 2020’de en fazla 8.829 TL katkı söz konusu olacak. Asgari ücret artınca bireysel emeklilik sözleşmesi sahibi kişilerin aldığı katkı payı da artmış olacak.
65 yaş aylığı gelir sınırı da değişti
Asgari ücretin artması 65 yaş aylığı alan kişileri de ilgilendiriyor. 65 yaş aylığı bağlanabilmesi için 65 yaş üstü kişinin ve eşinin gelirinin toplamının net asgari ücretin üçte birinden düşük olması gerekiyor. Şimdi bu sınır 701,3 TL’ye yükselecek. Kendisinin ve eşinin kişi başına düşen geliri 2019’daki sınırın üstünde olduğu için 65 yaş aylığından alamayanlar, 2020’de sınırın altında kalırsa aylık alabilecek.
Gelir testi sınırları değişecek mi?
Asgari ücret değişince gelir testi sınırı da güncellenecek. Yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişilerin primleri devlet tarafından ödeniyor. Asgari ücret artınca bu limit de yükselecek.
Ocak 2020 itibarıyla yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir 981 TL’nin altında olan kişilerin primleri devlet tarafından ödenecek. Yaşadığı hane içerisindeki kişilerin gelirleri artmamış ise daha fazla kişinin priminin devlet tarafından ödenmeye başlayacağını söyleyebiliriz. Haneye giren gelir artmamışsa işsizler gelir testini yenileyip prim ödemekten kurtulabilirler.
