26.05.2021 - 09:41 | Son Güncellenme:
Tüm dünyaya diz çöktüren, resmi rakamlara göre 3,5 milyon insanı öldüren koronavirüs salgınında bir dönüm noktası yaşandı, yarasalar devre dışı kaldı. Yeryüzünde yaşayan sekiz milyarı aşkın insan 31 Aralık 2019 tarihinden bu yana, koronavirüs nereden yayıldığını merak etti, onlarca araştırma yapıldı.
ABD’de bulaşıcı hastalıklar alanında uzman olan Dr. Anthony Fauci, koronavirüsün doğal yollardan ortaya çıktığından şüphe ettiğini söyleyip Covid-19'un kökenine ilişkin şeffaf bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu.
"Ne olduğunu tam olarak bulana kadar Çin'de neler olup bittiğini araştırmaya devam etmemiz gerektiğini düşünüyorum" diyen ABD'nin bir numaralı bulaşıcı hastalıkları uzmanı Fauci, virüsün kaynağına ilişkin önceki tutumunu değiştirmiş görünüyor.
Anthony Dr. Fauci, "Virüsün kökenini araştıranlar, bunun hayvandan insana bulaştığını söylüyorlar ancak başka bir şey de olabilir ve bunu bulmamız gerekiyor. Bu yüzden virüsün doğasıyla ilgili her türlü araştırmayı destekliyorum" ifadesini kullandı.
Fauci'nin dikkat çeken açıklaması, Wall Street Journal (WSJ) gazetesinde yayınlanan ABD istihbarat raporuyla eş zamanlı geldi. Raporda, Kasım 2019'da Wuhan Laboratuvarı'nda çalışan üç araştırmacının virüs ve mevsimsel grip belirtilerine benzer şikayetlerle hastalanıp hastaneye başvurduğu öne sürüldü.
Reuters haber ajansı, Wuhan kentinden dünyaya yayılan virüsü inceleyen ABD istihbarat raporuna ilişkin Beyaz Saray'dan bir kaynağa dayandırdığı haberinde, salgından bir ay önce bir laboratuvar çalışanın ciddi şekilde hasta olduğunu duyurdu.
Çin, virüsün laboratuvarlarından birinden sızdığı teorisine şiddetle karşı çıkıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian ise, Pazartesi günü yaptığı açıklamada Wuhan'daki laboratuvar çalışanının hastalığa yakalandığı yönündeki bilgilerin tamamen yalan olduğunu savundu.
Joe Biden yönetimi, Çin'i virüse ilişkin sahip olduğu bilgileri paylaşma konusunda şeffaf olmamakla suçluyor. ABD yönetimi, virüsün kaynağı ve doğası hakkında daha fazla ayrıntı öğrenmek için Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve uluslararası uzmanlar tarafından daha fazla araştırma yapılmasını savunuyor.
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü, "Çin'de çıktığı da dahil olmak üzere, salgının ilk günleri hakkında ciddi sorularımız var" dedi. Biden yönetimi, laboratuvardan sızan virüs teorisini resmi olarak desteklemese de, olayın bağımsız bir şekilde soruşturulmasını desteklediğini ifade etti. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, ABD yönetiminin Çin hükümetinin başından beri şeffaf olmadığını net bir şekilde açıkladığını söyledi.
ABD istihbaratının raporu, Dünya Sağlık Örgütü ve Çinli uzmanların Mart ayında yayınladıkları ve virüsün yarasalardan kaynaklandığını ve başka bir hayvan aracılığıyla insanlara bulaştığını öne süren ortak raporla çelişiyor. Rapor, laboratuvardan sızdığı teorisinin düşük bir ihtimal olduğunu kaydetti.
WHO’nun son raporlar çerçevesinde bu konuda daha fazla araştırma yapması bekleniyor. Wuhan'daki saha incelemelerine katılan DSÖ uzmanı Marion Koopmans, koronavirüsün laboratuvarda üretildiği iddialarına ilişkin soruyu, "Bu tür iddialar istihbarat bilgilerine dayanıyor" ifadesiyle yanıtladı. Koopmans, "Benim tavsiyem bu tür salgınların çıktığı yerlerdeki bilimsel araştırma ziyaretlerini rutin hale getirmektir" dedi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından görev süresinin sonlarında yayınlanan bir raporda, "ABD yönetimi, resmi olarak teşhis edilen ilk vakadan önce Wuhan laboratuvarındaki bir dizi araştırmacının 2019 sonbaharında hastalığa yakalandığına inanıyor. Bu araştırmacıların semptomları Kovid-19 ve mevsimsel hastalıklara benziyordu" ifadeleri yer aldı.
15 Ocak'ta yayınlanan raporda 'Pekin'in aldatmacası ve yanlış bilgilendirmesi' eleştiriliyordu. Bu şüpheler, Kongre'deki bir dizi Cumhuriyetçi tarafından, özellikle de geçmişte bu teori konusunda Fauci ile birden fazla kez karşı karşıya gelen Senatör Rand Paul tarafından tekrarlandı.
Kongre’deki bir oturumda Senatör Paul’un Dr. Fauci’ye, "Bu virüsün bir laboratuvardan sızdığını kesin bir şekilde inkar ediyor musunuz? sorusuna Fauci, "Çinlilerin ne yaptığına dair hiçbir bilgim yok. Orada olanlarla ilgili ek bir soruşturmayı destekliyorum" dedi.
Virüsün kaynağına dair tartışmalar alevlenince, eski Başkan Trump ortaya çıkıp iddiasında haklı çıktığını ve birçok kişinin artık kendisine hak verdiğini savundu. Yazılı bir açıklama yapan Trump, "Şimdi herkes, Kovid-19'un kaynağının Vuhan olduğunu erkenden dile getirdiğim zaman haklı olduğum noktasına geliyor" değerlendirmesini yaptı.
Açıklamasında Covid-19 için bir kez daha 'Çin virüsü' ifadesini kullanan Trump, konuyla ilgili açıklamalarından dolayı o gün suçlandığını ama aslında bu konuda aklandığını savundu: "En başından itibaren benim için her şey açıktı ama her zamanki gibi çok fazla eleştirildim. Şimdi herkes diyor ki, 'O haklıydı.' Teşekkürler."
Öte yandan, Çin'de yapılan bir araştırmada, yarasalarda görülen koronavirüslerin soy ağacında yeni bir dal bulundu. Wuhan Viroloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, yeni dala ait koronavirüslerin Covid-19'a yol açanın 'uzak akrabası' olduğunu söylüyor.
Salgının başından beri tüm gözlerin çevrildiği laboratuvardaki araştırmacılar, yeni çalışmanın sonucunu yarasalardan keşfedilen koronavirüs türlerinin şimdilik sadece buzdağının görünen bir kısmı olabileceğini kaydediyor.
Çin ve ABD, 2020'nin başından bu yana virüsün virüsün kökenine dair farklı pozisyonlarda bulunuyor. Pekin Washington'ın soruşturma başlatılması talebini reddetti, Avustralya'nın Nisan 2020'de DSÖ'ye uluslararası soruşturma çağrısı yapması üzerine bu ülkeye de ihracat kısıtlamaları getirmişti.
Uluslararası baskıların artmasıyla ABD, Avustralya, Almanya, Japonya, İngiltere, Rusya, Hollanda, Katar ve Vietnam'lı uzmanların yer aldığı heyet, Ocak ayı başında Çin'e gitmiş ancak Pekin yönetiminin geçerli vizelerin alınmadığı uyarısını yapmasının ardından geri dönmek zorunda kalmıştı.
İzinlerin alınmasının ardından 14 Ocak'ta özel uçakla kente gelen heyet, iki hafta karantinada tutulmuş, ardından deniz ürünleri pazarının yanı sıra birçok tesiste incelemeler yapmıştı.
Dünya, koronavirüs salgınından ilk kez Çin'in 31 Aralık 2019'da Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde 'kaynağı bilinmeyen gizemli solunum yolu hastalığının' ortaya çıktığını bildirmesiyle haberdar oldu.
Hastalık, ilk kez Wuhan'da deniz ürünleri gıda pazarını ziyaret eden kişilerde görülmüştü. Ancak Çin, hastaların 17 Kasım'da yaptığı başvuruyu haftalarca gizledi ve 2019'un son gününde dünyaya ilan etti.