28.02.2025 - 17:27 | Son Güncellenme:
RAMAZAN HİLALİ GÖRÜNDÜ MÜ? merak ediliyor. Ramazan hilali, Ramazan ayının başlangıcını belirlemek için gözlemlenen yeni ayın ilk görünen ince hilalidir. İslam takvimine göre, ayın her yeni döngüsü yeni ayla başlar ve Ramazan ayı, hilalin görülmesiyle başlar. Bu ince hilal, genellikle Ramazan’ın ilk gününden önceki akşam saatlerinde gözlemlenir. Peki, Ramazan hilali göründü mü, ne zaman görünecek? Hilal ne zaman görünür? Hilalin görünmesi şart mıdır?
Ramazan ayının hilali için içtima, Greenwich saatiyle 28 Şubat günü saat 00.45'te, rüyeti ise aynı gün saat 14.43'te olacak. İçtima ve rüyet gerçekleşeceği için ramazan 1 Mart Cumartesi günü başlayacak.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Astronomu Hümeyra Nur İşlek, ramazanın başladığını bildiren hilalin, hicri takvime göre Asya, Afrika, Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika'da görüleceğini söyledi.
İşlek, "Ramazan hilali dünya genelinde 5 kıtayı kapsayacak şekilde görülecektir. Havanın bulutlu, karlı veya yağmurlu olmaması durumunda hesapladığımız içtima ve rüyet kriterlerine göre akşam güneş battıkça vakti gelen yerler hilali görecektir." dedi.
Şevval (Ramazan Bayramı) hilalinin ise 30 Mart'ta Kuzey Amerika'dan itibaren görüleceği bilgisini paylaşan İşlek, "Ramazan ve şevval rüyeti arasındaki gün sayısı nedeniyle ramazan ayı bu sene 29 gün çekecek yani iki hilal arasında 29 gün olacaktır." açıklamasını yaptı.
Oruca başlamak için hilalin görülmesi şart mıdır? sorusuna Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından verilen yanıt şu şekilde:
Kamerî aylar, adından anlaşıldığı gibi başlangıcı ve bitişi ayın hareketlerine göre belirlenen aylardır. Ramazan orucu, Ramazan ayında tutulduğundan ve Ramazan ayı da ay takvimine göre her sene değiştiğinden, oruca başlayabilmek için öncelikle, Ramazan ayının başladığını tespit etmek gerekir. Hz. Peygamber (s.a.s.) “Hilali (Ramazan hilalini) görünce oruca başlayın ve hilali (Şevval hilalini) görünce bayram edin. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayın.” (Müslim, Sıyâm, 19-20 [1081]; bkz. Buhârî, Savm, 5, 11 [1900, 1909]) buyurmuştur.
Bu hadis ilk bakışta hilali çıplak gözle görmedikçe oruca başlanmayacağı ve bayram edilmeyeceği fikrini uyandırmaktadır. Konu ile ilgili diğer rivâyetler değerlendirildiğinde, bu hadislerin amacının günün şartları içinde en uygun uygulamanın öğretilmesi olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim bir rivâyette Hz. Peygamber (s.a.s.), “Biz ümmî bir toplumuz; hesap ve okuma yazma bilmeyiz. Şunu biliriz ki ay ya 29 ya 30 gündür.” (Buhârî, Savm, 13 [1913]; Müslim, Sıyâm, 15 [1080]) buyurarak, kamerî aybaşlarının belirlenmesinde hesap yöntemine de başvurulabileceğine işaret etmiştir.
Çıplak gözle görülsün ya da görülemesin, ay mutat hareketlerine devam etmektedir. Kur’ân-ı Kerîm’de güneş ve ayın bir hesaba göre hareket ettiği (er-Rahmân, 55/5), bunların, diğer fonksiyonlarının yanında aynı zamanda birer hesap ölçüsü kılındığı (el-En'âm, 6/96), yılların sayısını ve hesabı bilmemiz için aya menziller tayin edildiği (Yûnus, 10/5), gökler ve yer yaratıldığı zaman on iki ay meydana gelecek şekilde bir nizam konduğu (et-Tevbe, 9/36), ayın yeryüzünden hilal şeklinde başlayıp kademe kademe farklı şekillerde görülmesinin insanlar ve hac için vakit ölçüleri olduğu (el-Bakara, 2/189) ifade edilmektedir.
Buna göre Hz. Peygamber (s.a.s.), kamerî aybaşlarının belirlenmesi konusunda çıplak gözle görmeyi, başvurulacak yegâne yöntem olduğu için değil, belki o günkü şartlar içinde en sağlıklı sonuç veren yöntem olduğu için öngörmüştür. Hilali gözlemlemenin amacı Ramazan ayının girip girmediğini belirlemektir. Bu sebeple, hilali çıplak gözle görme dışında, bizi bu amaca ulaştıracak başka yöntemlerden yararlanmak da mümkündür.
Bugün, insanoğlunun ulaştığı teknolojik gelişmişlik, ayın hareketleri konusunda en ince ayrıntıyı bile izleme imkânı sunmaktadır. Artık ince astronomik hesaplar yoluyla, gelecek birkaç yıllık namaz vakitlerini gösteren takvimleri hazırlama imkânı bile doğmuştur. Dolayısıyla kamerî ayların başlangıçlarını hesap yöntemiyle belirlemek meşrudur.