08.02.2025 - 00:01 | Son Güncellenme:
Op. Dr. Candan Mezili Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı - Lipödem, genellikle bacaklar ve kalçalarda simetrik yağ birikimiyle kendini belli eden ve kilo verilse bile düzelmeyen bir rahatsızlıktır. Kadınları daha fazla etkileyen bu hastalıkta, yağ dokusu vücudun alt bölgelerinde yoğunlaşarak şişlik, ağrı ve hassasiyet gibi belirtiler ortaya çıkarır. Lipödem, çoğu zaman ödem veya obezite ile karıştırılır, ancak kilo kaybıyla düzelmemesi ve klasik ödem tedavilerine yanıt vermemesiyle bu rahatsızlıklardan ayrılır.
Gebelik ve menopoz tetikler
Lipödemin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve hormonal faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Ergenlik, gebelik ve menopoz gibi hormonal değişiklik dönemleri lipödemin ortaya çıkmasını tetikleyebilir. Ailede lipödem geçmişi olan bireylerde bu rahatsızlığın görülme ihtimali daha yüksektir. Kadın cinsiyeti, hormonal değişimler, genetik yatkınlık ve hareketsiz yaşam tarzı bu hastalığın başlıca risk faktörleri arasındadır.
Şekil bozuklukları görülür
Lipödemin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Bacak ve kalçalarda simetrik yağ birikimi,
- Dokunma hassasiyeti ve sürekli ağrı hissi,
- Ciltte kolay morarma,
- Ayakta uzun süre kalındığında artan şişlik,
- Zamanla bacaklarda belirgin şekil bozuklukları.
Rahatsızlık ilerlediğinde lenfödem de tabloya eklenerek geri dönüşü zor bir duruma neden olabilir. Lipödem genellikle beş farklı bölgede gelişir:
- Tip 1: Kalça ve bel bölgesinde yağ birikimi,
- Tip 2: Kalça ve uyluk bölgesini etkileyen yağlanma,
- Tip 3: Ayak bileklerine kadar uzanan yağ dokusu,
- Tip 4: Kolların da etkilenmesi,
- Tip 5: Lenfödemle birlikte görülen lipödem.
Dört aşamadan oluşur
Lipödemin ilerleme aşamaları şu şekildedir:
1. Aşama: Hafif yağ birikimi ve selülit,
2. Aşama: Artan selülit ve yağ nodülleri,
3. Aşama: Belirgin şişlik ve şekil bozukluğu,
4. Aşama: Lenfödemle birlikte ciddi deformasyon ve hareket kısıtlığı.
Mutlaka tedavi edilmeli
Lipödem, mutlaka tedavi edilmesi gereken ilerleyici bir hastalıktır. Tedavi konservatif ve cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Konservatif Yöntemler
Bu yaklaşım, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı ve semptomları hafifletmeyi amaçlar. Özellikle erken dönemde ve ameliyat sonrası iyileşme sürecinde etkili olabilir.
- Manuel lenf drenajı ve kompresyon terapisi: Şişliklerin azalmasına yardımcı olur.
- Fizik tedavi ve egzersiz: Kasları güçlendirip ağrıyı azaltabilir.
- Kilo kontrolü: Lipödem kilo vermekle tamamen geçmese de semptomları hafifletebilir. Ancak bu yöntemler hastalığı tamamen tedavi etmez.
Cerrahi Tedavi
Lipödemde kalıcı tedavi genellikle cerrahi yöntemlerle sağlanır. Bu noktada liposuction en sık tercih edilen müdahaledir. Liposuction uygulanırken lenfatik sistemin zarar görmemesi önem taşır. Water-assisted liposuction ve vaser liposuction bu konuda öne çıkan tekniklerdir. Vaser liposuction daha az kanama ile yağ alınmasını sağladığı için tercih edilir.
Eksizyon Cerrahisi
Hastalık ileri seviyeye ulaştığında sadece liposuction yeterli olmaz ve deri sarkmaları meydana gelir. Bu durumda cerrahi eksizyon ile fazla dokuların çıkarılması gerekebilir. Bu tedavi bazen direkt uygulanabilirken bazen liposuction sonrasına bırakılır.
Sonuç olarak, lipödem erken evrede müdahale edilmezse yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürebilir. Cerrahi tedaviye zamanında başvurmak hastalığın daha fazla ilerlemesini önlemek açısından kritik önem taşır.