Yaşananlar 'Truva' baskını! Ukrayna işte böyle sızmış: 'Dünya için tehdit sinyali'
FPV drone sistemleri Ukrayna-Rusya savaşında uzun süredir kullanılıyor. Ancak bu teknolojinin şimdiye kadarki en çarpıcı ve ses getiren operasyonu, geçen pazar günü cephe hattından çok uzakta gerçekleşti. Ukrayna'nın Truva Savaşı'nı andıran 'Örümcek Ağı Operasyonu' kapsamında, Rusya'nın stratejik hava üsleri eş zamanlı saldırılarla hedef alındı. Milliyet.com.tr’ye değerlendirmede bulunan Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan, "Bu saldırı sadece Rusya için değil, tüm dünya için ciddi bir tehdit sinyali" dedi.
Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Ukrayna istihbaratının pazar günü Rusya içinde gerçekleştirdiği saldırılarda, Rus ordusuna ait çok sayıda hava üssü eş zamanlı olarak drone saldırısına uğradı. "Örümcek Ağı Operasyonu” adı verilen ve Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) tarafından yapılan saldırıda, Rus Hava Kuvvetleri’ne ait A-50, Tu-95 ve Tu-22 gibi çok sayıda stratejik platform imha oldu. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Örümcek Ağı Operasyonu'nun yalnızca Kiev tarafından başarılan kesinlikle mükemmel bir sonuç verdiğini belirtirken, saldırıda 117 insansız hava aracının kullanıldığını açıkladı. Peki, bu saldırının detayları dünyanın geri kalanı için ne anlatıyor? Rusya bu saldırıyı neden engelleyemedi? Böyle bir saldırıya karşı koyabilmek için hangi önlemlerin alınması gerekiyor? Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan, Milliyet.com.tr için yorumladı.
Ukrayna’nın gerçekleştirdiği saldırının İstanbul’da yapılacak barış görüşmelerinin hemen öncesinde olduğunu hatırlatan ve bu sebeple "Zamanlaması manidar bir saldırı" diyen Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan, “Bu saldırılardaki esas olay, Ukrayna’dan çok uzaktaki Rus üslerine organize olarak aynı anda 4 üsse eş zamanlı saldırılar yapılabilmesi. Drone sistemlerinin organize ve çok adetli olacak şekilde başarılı olarak kullanılması. Servis edilen görüntülerden anlıyoruz ki aslında 5 üsse saldırı hedeflenmiş ancak TIR'lardan birisi hedefine giderken imha olmuş. Sürü saldırısı gibi değil, her biri bağımsız ama bir komutla saldırıyorlar. Drone sistemlerine çok basit bir şekilde saldırması gereken hedefleri öğretmişler ve oyuncak bilgisayardan hallice sistemlerle yönlendirmişler. Drone kendine öğretilen şekli gördüğünde dalışa geçip patlatmış” diyerek saldırının gerçekleşme yöntemine ilişkin düşüncelerini açıkladı.
‘YERİNE YENİDEN KONMASI ZOR OLAN UÇAKLAR İMHA OLDU’
Ukrayna’nın saldırısı sonucunda imha olan Rus stratejik bombardıman uçaklarının Ukrayna savaşında büyük etkisi olmadığını belirten Erkan, “Rusya bu uçaklarla Ukrayna’ya çok uzak mesafeden elinde az sayıda olan ve az sayıda ürettiği seyir füzelerini atıyordu. Bu füzelerin isabet oranları da çok yüksek olmadığı için savaşın gidişatı adına Rusya için olmazsa olmaz değillerdi” dedi ve stratejik bombardıman uçaklarının imha olmasının yarattığı esas problemi şöyle ifade etti: “Örnek vermek gerekirse, Rusya ve ABD’nin Alaska’da ortak sınırı var ve bu uçaklar burada sık sık uçuyor. Bu uçaklardan bir kısmının kaybedilmesi, bu sınırda yapılan devriye uçuşlarının sayısını azaltabilir.”
"Rusya bu uçakların yenisini üretemiyor. Elindeki mevcut uçaklarda modernize edilmesi konusunda çok yavaş hareket ediyor. Savaş başından bu yana sadece 2 uçak modernize edilebildi. Bu anlamda bakarsak, stratejik bombardıman filosundan eksilen her uçak Rusya için bir eksi anlamına geliyor." – Kozan Selçuk Erkan
‘BÖYLE BİR SALDIRIYI DURDURMAK ÇOK ZOR’
Ukrayna istihbaratı tarafından gerçekleştirilen saldırının engellenmesinin çok zor olduğunu ifade eden Erkan, “Bu noktada birçok kişinin aklına alçak irtifa tarama radarları geliyor olsa da, 30 metreden uçan ve bir kuş büyüklüğünde olan drone sistemlerini tespit edebilmeniz çok zor. Bu sistemleri daha çok belirli bir büyüklüğe sahip olan ve daha uzak mesafeden tespit edilebilen Şahid 136 gibi platformlarda konuşabiliriz. Ayrıca saldırıda kullanılan drone sistemlerini taşıyan TIR'lar hava üslerine çok yakın bölgelerde konumlanmış. Böyle bir saldırıya cevap verebilmeniz için konsolun başında eliniz tetikte bekliyor olmanız lazım. Böyle bir hazırlık seviyesi dünyada yok. Böyle bir saldırıya engel olabilmek çok zor” dedi.
“İlk uçakları vuran drone sistemlerinden sonra geriye kalanları yönlendirmişler gibi görünüyor. Bu noktada drone ve kullanıcı arasındaki iletişimi Rus GSM hatlarını kullanarak yapmışlar. Önlem olarak GSM hatlarını kesmeniz gerekiyor ancak bunu o noktada, o kargaşada nasıl yapacaksınız, orası da ayrı bir soru işareti.” – Kozan Selçuk Erkan
‘UKRAYNA’YI AŞAN BİR İŞ GİBİ DURUYOR’
Bu tarz bir saldırının ancak saldırgan unsurlar hedefe ulaşmadan engellenebileceğini ifade eden Erkan, “Rus istihbaratının şu anda bununla ilgili devreye girebilmesi biraz zor bir durum. Bununla ilgili istihbarat almış olsalar bile Rusya’nın şu anda TIR'ları kontrol edebilecek bir durumu yok. Çünkü Avrupa’dan Rusya’ya gelen bütün ürünler TIR'larla kaçak olarak geliyor. Otomobil yedek parçalarından makine parçalarına, hatta makinalere kadar hemen hemen tüm ürünler farklı isimlerle ve yöntemlerle kaçak olarak giriyor. Bu durumda her TIR'ı durdurup tabanını açıp, parçalayıp kontrol edebilmeniz teknik olarak çok zor. Zaten kaçak parça girişi arttığı için tırların birçoğu da aranmıyor. Patlayıcıya karşı aldığınız önlemlerde de açıkta duran büyük miktardaki patlayıcıları tespit edebilirsiniz” dedi.
Saldırının askeri anlamda büyük bir başarı olduğunu ifade eden Erkan, bu başarının dünya için de büyük bir risk olduğunun altını çizerek, “Bu, tüm dünya için büyük bir tehdit. Şu an için bunu Ukrayna-Rusya savaşında görüyoruz ama yarın öbür gün farklı bir yerde terör örgütleri bunları kullanmaya başladığında ne olacak? Bu tarz asimetrik unsurların bu noktada tek maliyeti bir kamyon ve içindeki drone sistemleri. Peki hedef alınan hava üsleri ya da diğer askeri yerleşkeler nasıl korunacak? Bu panik yaratmak için söylenmiş bir laf değil ama günümüz şartlarında bu kadar organize ve bu kadar yakından gerçekleştirilmiş bir saldırının durdurulabilmesi çok zor. Bu tarz bir saldırının aynısını Avrupa sınırları içinde de yapabilirler, hatta orada Schengen bölgesi içinde oldukları için TIR'ların aranması gibi bir endişeleri de olmaz. Bu saldırı, dünyadaki tüm ülkeler için asimetrik bir tehdit doğduğunun ilanıdır. Rusya’da yaşananlar bu anlamda bir alarm sinyalidir” dedi.
Saldırıda kullanılan sistemlerin bir kısmı Rusya içinde muhafaza edildi
Ukrayna’nın istihbarat ve teknik destek almadan tek başına böyle bir saldırıyı yapmasının mümkün olmadığını düşündüğünü söyleyen Kozan Selçuk Erkan, “Ukrayna’dan Rusya’ya ve Belarus’a bir geçiş yok. TIR'ların Ukrayna’dan Polonya’ya geçmesi, oradan Finlandiya’ya çıkması gibi bir durum olması gerekiyor. Hatta TIR'lardan birinin Moğolistan sınırından girdiği bile iddia ediliyor. Bu noktadan bakarsak, Ukrayna’ya lojistik, teknik ve istihbarat konusunda destek de sağlanmış gibi görünüyor” diye konuştu.
Drone tehtidinin artması sebebiyle birçok ülke hava üslerinde kapsamlı düzenlemeler yapıyor. Bu kapsamda en dikkat çekici adımı atan ülkelerden birisi de Çin. Çin’in son yıllarda çeşitli üslerde 400'den fazla yeni ve daha yüksek koruma gücüne sahip hangarlar inşa etti. 2024 yılında The War Zone’da yayınlanan yazıda ABD ordusu ve Kongre arasında savaş uçakları için yeni savunma altyapısı inşa edilmesi yönünde bir tartışma olduğu iddialar arasında. Birkaç bölge dışında ABD ordusunun yeteri kadar sağlam hangarlar inşa etmediği ve bunun bir güvenlik açığı olduğu belirtilmişti. Mayıs 2024’te Kongre'nin 13 Cumhuriyetçi üyesinden oluşan bir grup, ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Donanması komutanlarına Pasifik bölgesindeki üslerde hangarların dayanıklılık kapasitesi ve bölgede alınan savunma önlemleri hakkında bilgi talep eden bir mektup yazdı. Mektupta, “ABD üslerine yönelik ciddi tehditlere rağmen son on yılda 400'den fazla yeni ve dayanıklı uçak sığınağı inşa eden ABD değil, Çin'dir" ifadesi yer aldı.
