İran saldırıları sonrası gözler Kuzey Kore'de: 'Kim Jong nükleere daha da yakın'
26.06.2025 - 10:41 | Son Güncellenme:
Pınar Tarcan Solak/DIŞ HABERLER SERVİSİ
Amerikan B-2 bombardıman uçakları, İran'I bombalarken, Asya'daki siyaset yapıcılar ve analistler hayati bir soruya kafa yoruyordu: Bu hamle, nükleer cephaneliği İran'dan çok daha gelişmiş olan Kuzey Kore'ye nasıl bir mesaj veriyor?
Kim, nükleer madde üretim üssü ile nükleer silahlar enstitüsünü ziyaret ediyor. KCNA
Kuzey Kore'yi nükleer silah programından vazgeçirmek için yıllardır süren çabalara rağmen, Kim Jong-Un rejiminin birden fazla nükleer silaha ve potansiyel olarak ABD'ye ulaşabilecek füzelerle bunları taşıma kapasitesine sahip olduğu düşünülüyor. Bu da Kore Yarımadası'na yönelik olası bir askeri müdahaleyi çok daha riskli hale getiriyor.
Güney Kore'deki Kyungnam Üniversitesi'nde Kuzey Kore çalışmaları profesörü olan Lim Eul-chul, CNN International'a verdiği demeçte şöyle diyor:
"Başkan Trump'ın İran'daki nükleer tesislere yönelik saldırısı, Kuzey Kore’nin uzun süredir sürdürdüğü rejimi koruma ve nükleer silah geliştirme politikasının meşruiyetini daha da pekiştirecektir. Kuzey Kore, son ABD hava saldırılarını önleyici bir askeri tehdit olarak algılıyor ve bu nedenle kendi önleyici nükleer füze saldırısı kapasitesini artırma çabalarını hızlandıracaktır."
'RUSYA'NIN YARDIMIYLA KOLAYLAŞIYOR'
Analistlere göre bu hızlanma, Rusya'dan sağlanacak yardımla daha da kolaylaşabilir. Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra iki ülke arasında gelişen askeri ortaklık, bu süreci hızlandırıyor.
2024 yılında resmiyet kazanan Kuzey Kore-Rusya stratejik ortaklığı, Batı yaptırımları altında kalan Pyongyang için ekonomik ve askeri bir can simidi oldu.
Birleşmiş Milletler'e üye 11 ülkeden oluşan Çok Taraflı Yaptırımları İzleme Ekibi (MSMT) tarafından hazırlanan bir rapora göre, Kuzey Kore savaşta Rusya'ya destek amacıyla füze ve roketler dahil 14 bin'den fazla asker ve milyonlarca mühimmat gönderdi.
Karşılığında Rusya, Kuzey Kore'ye hava savunma sistemleri, uçaksavar füzeleri, elektronik harp sistemleri ve rafine petrol dahil olmak üzere çeşitli değerli silah ve teknolojiler sağladı.
Kuzey Kore'nin nükleer ve seyir füzesi çalışmaları.
Kuzey Kore devlet medyası nükleer kapasite hazırlığını göstermek için 26 Şubat'ta bu seyir füzesi testini paylaştı.
'KIM'IN CEPHANELİĞİ TARTIŞILMAZ'
Kim Jong Un'un gözünde, ABD'nin İran'a yönelik son askeri eylemleri tehlikeli bir mantık zincirine işaret ediyor: Nükleer silahı olmayan ülkeler. Irak, Libya ve şimdi İran-ABD öncülüğündeki müdahalelere karşı savunmasız.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin Kore başkanı Victor Cha, Kuzey Kore'nin altı nükleer deneme yaptığı ve uzun menzilli füzeler geliştirdiği için cephaneliğini 'tartışılmaz' gördüğünü belirtiyor.
Cha şöyle diyor:
ABD'nin İran'daki nükleer varlıklara yönelik hava saldırısı, Kim rejimi üzerinde kalıcı bir etki bırakacak. Bu saldırılar, Kuzey Kore'ye iki şeyi tekrar hatırlatacak ve bunların hiçbiri ABD politikası açısından olumlu değil. Bir: ABD’nin, İran’da olduğu gibi Kuzey Kore’nin nükleer programına karşı kuvvet kullanma seçeneği yok.İki: Bu saldırı, Kim Jong Un’un nükleer cephaneliği sürdürme ve geliştirme konusundaki kararlılığını daha da pekiştiriyor.
İRAN VE KUZEY KORE FARKLARI
Analize göre İran ile Kuzey Kore arasındaki fark ise özellikle nükleer yetenekler açısından çok net.
Seul'deki Ewha Womans Üniversitesi'nde uluslararası güvenlik profesörü Leif-Eric Easley şunları söylüyor:
"Pyongyang'ın nükleer programı çok daha gelişmiş durumda. Kıtalararası balistik füzeler dahil birden fazla taşıma sistemiyle fırlatılmaya hazır silahları olabilir. Kim rejimi, ABD ana karasını tehdit edebilir. Ve Seul, Kuzey Kore’nin sahip olduğu çeşitli silahların menzili içinde."
Buna karşın İran henüz kullanılabilir bir nükleer silah geliştirmedi ve uranyum zenginleştirme çalışmaları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (IAEA) göre silah üretim eşiğinin altında kaldı.
Ayrıca İran, yıllardır ABD ve Batı güçleriyle nükleer programı konusunda diplomasi yürütüyordu. Trump, B-2 hayalet bombardıman uçaklarıyla İran'daki nükleer tesisleri bombalama emri verdiğinde bu diplomasi hala sürüyordu.
CAYDIRICILIK 'MATRİSİ'
Kuzey Kore'nin 40 ila 50 nükleer savaş başlığına sahip olduğu ve bunları hem bölgeye hem de ABD ana karasına taşıyabilecek kapasitede olduğu düşünülüyor.
Kyungnam Üniversitesi'nden Lim şu uyarıda bulunuyor: "Kuzey Kore'ye yönelik bir saldırı, tam ölçekli bir nükleer savaş riskini tetikleyebilir.”
Ayrıca ABD-Güney Kore ittifak anlaşmasına göre, ABD'nin Kuzey Kore'ye karşı askeri bir eyleme geçmeden önce Güney Kore hükümetiyle istişare etmesi gerekiyor ki bu da siyasi ve hukuki sonuçlar doğurur.
Analize göre dış güçler de hesaba katılmalı. İran(ın aksine, Kuzey Kore’nin Rusya ile resmi bir karşılıklı savunma anlaşması bulunuyor. Lim bu noktayı şöyle vurguluyor: "Bu anlaşma, bir saldırı durumunda Rusya'nın otomatik olarak devreye girmesine olanak tanıyor."
Nükleer kapasite, ABD'nin bölgesel ittifakları ve Rusya'nın desteğinden oluşan bu caydırıcılık matrisi, Pyongyang'ı Washington'ın İran'da uyguladığı türden tek taraflı askeri eylemlerden büyük ölçüde koruyor.
Sonuç olarak, Lim'e göre, İran'a yönelik bu saldırı, nükleer silahların yayılmasını caydırmaktan ziyade, bunu meşrulaştırabilir.
Lim, "Bu saldırı, Kuzey Kore'nin ABD'ye olan güvensizliğini daha da derinleştirecek" derken ekliyor: "Ve Pyongyang'ın dış politikasında özellikle Rusya ile askeri iş birliğini güçlendirme yönünde bir dönüm noktası olacaktır."
EN ÇOK OKUNANLAR
KEŞFETYENİ