İran'da son dakika... Cumhurbaşkanı Reisi helikopter kazasında öldü, enkaza böyle ulaşıldı

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, İran hükümetinin dün İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin hayatını kaybettiği helikopter kazası için ABD’den yardım istediğini açıkladı.
ABD, dün İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin hayatını kaybettiği helikopter kazası için İran’ın kendilerinden yardım istediğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, "Ayrıntılara girmeyeceğim ama İran hükümeti bizden yardım istedi" ifadelerini kullanarak, ABD'nin "büyük ölçüde lojistik nedenlerle" yardım edemediğini aktardı.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin yüzüğü, helikopter enkazında bulundu.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde dün helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyet için 1 dakikalık saygı duruşunda bulunulmasına İsrail tepki gösterdi.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin dün yaşanan helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir’in ev sahipliğinde seçim tarihinin belirlenmesine ilişkin toplantı düzenlendi. Toplantıda İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsin Ejei, Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf, Cumhurbaşkanı Hukuki İşlerden Sorumlu Yardımcısı Muhammed Dehgan, Anayasayı Koruyucular Konseyi Sekreteri Siamak Rahpeyk yer aldı. Yapılan toplantıda, Anayasa'nın 131. maddesinin uygulanması ve 50 gün içerisinde cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gerçekleştirilmesinin ele alındığı belirtildi. Ayrıca seçim sürecine ilişkin adayların kayıt işlemleri, propaganda ve seçimin ne zaman düzenleneceğine dair konuların incelendiği aktarılırken, incelemeler sonucunda Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin aldığı karar doğrultusunda cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 28 Haziran'da yapılmasının kararlaştırıldığı belirtildi.

Seçim takvimine göre adaylar 30 Mayıs-3 Haziran tarihleri arasında başvuru yapacaklar ve seçim kampanyası 12 Haziran’dan 27 Haziran günü sabah saat 07.00’a kadar devam edecek.

ABD Dışişleri Bakanlığı, helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyet için taziye mesajı yayımladı.

ABD, dün yaşanan helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve beraberlerindeki heyet için taziye mesajı yayımladı. ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, “ABD, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve heyetin diğer üyelerinin İran'ın kuzeybatısında meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybetmesi dolayısıyla resmi taziyelerini ifade eder. İran yeni cumhurbaşkanını seçerken, İran halkına, onların insan hakları ve temel özgürlükler için verdikleri mücadeleye olan desteğimizi bir kez daha teyit ederiz” denildi.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi üyesi ülkelerin temsilcileri, helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyet için bir dakikalık saygı duruşunda bulundu.

BM Güvenlik Konseyi dönem başkanlığını yürüten Mozambik Büyükelçisi Pedro Comissario Afonso, konseyin bugünkü oturumunun açılışında salondakileri dün helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyet için bir dakikalık saygı duruşuna davet etti. Afonso, “Oturuma başlarken Rusya, Çin ve Cezayir delegasyonlarının talebi üzerine ve Güvenlik Konseyi üyeleri adına hazır bulunan herkesten ayağa kalkmalarını ve helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve tüm yolcuların anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulunmalarını ve bu şekilde hayatını kaybedenlerin ailelerine ve İran İslam Cumhuriyeti halkına başsağlığı ve taziyelerini sunmalarını rica ediyorum” dedi.

Uluslararası Nükleer Güvenlik Konferansı’nda da Reisi için saygı duruşu

BM bünyesinde faaliyet gösteren Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından Viyana’da gerçekleştirilen Uluslararası Nükleer Güvenlik Konferansı’nın açılış oturumunda da kazada ölen Reisi ve beraberindekiler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Mariano Grossi, sosyal medyada yayınladığı açıklamada, “Bu zor dönemde düşüncelerimiz, hayatını kaybedenlerin aileleri ve İran halkıyla birlikte” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan "Kabine toplantımızda İran halkının yaşadığı derin acıyı paylaşmak üzere ülkemizde 1 günlük milli yas ilan edilmesini kararlaştırdık. İranlı kardeşlerimizin tekrar başı sağ olsun diyoruz." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Vekili Muhammed Muhbir ile telefonda görüştü. Görüşmede Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin hayatını kaybetmesi nedeniyle üzüntülerini iletti.

İletişim Başkanlığı tarafından sosyal medyadan yapılan paylaşımda, "Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Vekili Muhammed Muhbir ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın beraberindeki heyet üyeleriyle birlikte elim bir helikopter kazasında yaşamını yitirmeleri nedeniyle üzüntülerini iletti, taziyelerini sundu ve sabır diledi. Türkiye’nin bu acılı günlerde İran’ın yanında olduğunu ve İran halkının kederini paylaştığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin bundan sonraki süreçte de İran’a yönelik komşuluk ve kardeşlik hukukunun gereğini yerine getirmeye devam edeceğini ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Reisi ve Abdullahiyan’ın Türkiye ve İran ilişkilerine katkılarının daima hatırlanacağını söyledi" ifadelerine yer verildi.

İbrahim Reisi'nin yerine geçen 69 yaşındaki Muhbir, Hamaney'in parasını yönetmesiyle tanınıyor. Yanı sıra yaptırımlarla boğuşan İran ekonomisini ayakta tutan baş uzman.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Rusya’nın gerçek dostu” ve “olağanüstü siyasetçi” olarak tanımladığı Reisi’nin ölümünden duyduğu üzüntüyü dile getirdi.

Fransız Haber ajansı AFP’ye göre Putin, Reisi’nin bütün ömrünü ülkesine ve iki ülke arasında “iyi ilişkiler kurmaya adadığını” söyledi.

İran, Moskova Ukrayna’yı işgal ettiği 2022’den beri Rusya’nın en büyük müttefiklerinden biri olmuştu.

Reuters’ın haberine göre Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ise Reisi’yi Çin halkının “iyi bir arkadaşı” olarak tanımladı, “trajik ölümünün İran halkı için büyük bir kayıp” olduğunu söyledi.

Çin İran’ın en büyük ticaret ortağı ve İran’ın Batı’nın yaptırımları altındaki petrolünün en büyük alıcısı.

Rusya Lideri Putin İran'ın geçici lideri Muhammed Muhbiri aradı. Görüşmede Rusya-İran ilişkilerinin karşılıklı güçlendirme niyeti masaya yatırıldı.

İran'ın kuzeyindeki Tebriz'de bugün akşama doğru Cumhurbaşkanı Reisi ve diğer kazazedeler için bir anma var. Yarın sabah ise Tebriz'deki büyük geçit töreninin ardından cenazeler Tahran'a nakledilecek.

İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin düşen helikopterde öldüğünün duyurulması beklendiği gibi uluslararası medyada manşetten veriliyor. İsrail basınının başlıklarında ise sevinç çığlıkları var.

Avrupa Birliği sabah saatlerinde İran'a taziyelerini sundu, Batılı ülkelerden Tahran yönetimine ilk başsağlığı mesajı gönderen ise Fransa oldu. Fransa, Cumhurbaşkanı Reisi'nin ölümü nedeniyle İran'a taziyelerini iletti.

Dünyanın en büyük savunma örgütü NATO da İran halkına başsağlığı diledi.

İran yargısında hızlı yükseliş hikayesiyle tanınan ve verdiği idam kararları bugün bile tartışılan Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, dini lider Hamaney'in varisi olarak görülüyordu.

Alfabetik sırayla:

Afganistan
Avrupa Birliği
Azerbaycan
Bahreyn
Çin
Hindistan
Irak
Japonya
Katar
Lübnan
Macaristan
Malezya
Mısır
Pakistan
Polonya
Rusya
Suriye
Suudi Arabistan
Tunus
Türkiye
Umman
Ürdün
Venezuela

Ayrıca Gazze Şeridi'ni yöneten ve halihazırda İsrail işgaline karşı direnen Hamas ile Yemen'in batısını kontrol eden Husiler de İran'a başsağlığı diledi.

NATO, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu gibi kuruluşlar da İran'a taziye gönderdi.

İranlı yetkililer, Tebriz'e getirilen cenazelere DNA testi yapılmayacağını bildirdi. Verilen bilgiye göre, yalnızca Tebriz cuma imamı Ayetullah Ali Haşim'in cenazesi daha az yanmıştı.

Tasnim haber ajansı, İran dini lideri Hamaney'in Tebriz temsilcisi olan Ali Haşim'in kazanın ardından bir saat daha hayatta kaldığını ve bu sürede bir telefon görüşmesi bile yaptığını yazdı.

İran lideri Reisi, helikopter kazası nedeniyle hayatını kaybetti. İran'da 1980 yılından beri yaşanan helikopter kazalarını derledik.

İran'da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin yerine yardımcısı Muhammed Muhbir geçici olarak atanırken, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın yerine de yardımcısı Ali Bagheri Kani getirildi.

İran'ın yeni Dışişleri Bakanı Bagheri, Batılı ülkelerle Tahran yönetimi arasında yürütülen görüşmelerde nükleer baş müzakereciydi.

Dini lider Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölüm haberini büyük bir üzüntüyle aldığını söyledi.

Reisi'nin yardımcısı Muhammed Muhbir'in ülkeyi 50 gün içerisinde seçime götüreceği mesajını veren Hamaney, İran'da beş günlük yas ilan edildiğini duyurdu.

Çin Dışişleri Bakanlığı, ülkenin lideri Xi Jinping'in İran ve halkına başsağlığı dilediğini duyurdu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, İbrahim Reisi'nin öldüğü helikopter kazasını büyük trajedi olarak niteledi ve İran'a en içten taziyelerini iletti.

İran'ın Orta Doğu'daki en sıkı müttefiklerinden Hizbullah'a ev sahipliği yapan Lübnan, Cumhurbaşkanı Reisi'nin ölümünün ardından üç günlük yas ilan etti.

Tahran'ın bir başka yakın müttefiki Suriye de tıpkı güney komşusu Lübnan gibi üç günlük yas kararı verdi.

İran'ın ezeli düşmanı İsrail İbrahim Reisi'nin öldüğü helikopter kazasına ilişkin henüz resmi bir yorumda bulunmadı.

Ancak uluslararası medyaya konuşan bir İsrailli yetkili, helikopter kazasında İsrail'in bir rolü olmadığını söyledi.

Tel Aviv yönetimi, sınırları dışında gerçekleştirdiği saldırılar ya da suikastlara dair nadiren resmi yorum yapmasıyla biliniyor.

İsrail'in 1 Nisan Pazartesi günü İran'ın Şam Büyükelçiliği'ni füzelerle vurup Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyon birimi Kudüs Gücü'nün önemli komutanlarından Muhammed Rıza Zahedi'yi öldürmesi, Tel Aviv ve Tahran'ın ilk kez doğrudan çatışmaya girmesine neden oldu.

Önceki benzer saldırılara karşı sessiz kalan İran, ilk kez kendi topraklarından İsrail'e füzeler ve kamikaze drone'lar ateşledi.

İsrail, 13 Nisan'daki İran saldırısına birkaç gün sonra İsfahan'daki bir askeri üsse füze fırlatarak misillemede bulundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabından İran'a taziyelerini sundu. Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:

"Geçirdiği helikopter kazasında maalesef vefat ettiğini öğrendiğimiz, değerli mevkidaşım, kardeşim, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi’ye Cenab-ı Allah’tan rahmet niyaz ediyorum.

Merhum Reisi ile aynı helikopterde hayatını kaybeden İran Dışişleri Bakanı ve diğer kişilere de Allah’tan rahmet diliyorum.

Başta İran İslam Cumhuriyeti’nin Dinî Lideri Sayın Ali Hamaney olmak üzere, dost ve kardeş İran halkına, hükûmetine, Sayın Reisi’nin ve diğer merhumların ailelerine en derin taziyelerimi iletiyorum.

Görevde olduğu süre boyunca İran halkının ve bölgemizin huzuru için verdiği çabalara bizzat şahitlik eden bir mevkidaşı olarak, Sayın Reisi’yi saygıyla ve minnetle yâd ediyorum.

Türkiye olarak pek çok kez olduğu gibi bu zor ve müessif günlerinde de komşumuz İran’ın yanında olacağız."

İran televizyonları, Uzi köyü yakınlarındaki Karabağ ormanlarına düşen helikopterin enkazından ve taşınan cenazelerden görüntüler ekrana getiriyor.

Düşen helikopterde İran Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan'ın yanı sıra yedi kişi daha vardı.

IRNA haber ajansı, cenazelerin Tebriz kentine nakledildiğini bildirdi.

İran Kızılay'ı ise helikopter enkazının 2500 metre yükseklikteki sıradağlarda bulunduğunu açıkladı. Sabah gün ağarırken yaklaşık iki kilometre uzaklıktan enkazı ilk kez gördüklerini belirten İranlı yetkililer, kaza alanına ulaşmanın bir saat sürdüğünü söyledi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye'nin İran'a başsağlığı dilediğini söyledi.

Bakan Fidan, "İran'dan gelen vefat haberleri bizi derinden üzdü. Allah'tan rahmet diliyorum. Dost ve kardeş ülke İran'ın acısını derinden paylaşıyoruz. Kaza haberini ilk aldığımız andan itibaren temas halinde olduk. Elimizdeki imkanların seferber edilmesi için uğraştık. Kurumlarımız ellerinden gelen çabayı gösterdiler. Ama malesef sonuç bizi derinden üzdü. İran halkının başı sağ olsun" dedi.

İran İslam Cumhuriyeti anayasası, cumhurbaşkanının hastalık, ölüm ya da parlamento tarafından azledilip görevden alınması gibi nedenlerle görevlerini yerine getiremediği durumlar için basit bir çözüm sunuyor.

Buna göre cumhurbaşkanı yardımcısı - bu durumda Muhammed Muhbir - ülke işlerini yürütmek; parlamento ve yargı başkanlarıyla birlikte en fazla 50 gün içinde yeni bir cumhurbaşkanı seçimini yapmakla yükümlü.

Bu da ancak İran'daki tüm devlet meselelerinde son söze sahip olan dini lider Ali Hamaney'in onayıyla gerçekleşebiliyor.

Devlet medyasının Cumhurbaşkanı Reisi'nin öldüğünü doğrulamasıyla birlikte İran'daki rejim, böyle bir seçim düzenlemek için harekete geçecek.

Tasnim haber ajansı, düştüğü sırada helikopterde bulunan diğer kişiler hakkında birkaç detayı daha dünyaya duyurdu. Buna göre, İran'ın kuzeyindeki Uzi köyü yakınlarında yer alan Karabağ ormanlarına düşen helikopterde toplam dokuz kişi vardı.

Tasnim'e göre, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Valisi Malek Rahmati ve cumhurbaşkanının güvenlik ekibinin başındaki Tümgeneral Mehdi Musevi helikopterdeydi. Araçta bir pilot, yardımcı pilot ve bir teknisyen de bulunuyordu.

İran'ın Meşhed kentindeki İmam Rıza türbesine, bu sabah siyah bayrak asıldı.

Türbenin kubbesine asılan siyah bayrak yas ve matemi ifade ediyor.

Gazze Şeridi'nde başlayan savaşın ardından da türbede siyah bayrak dalgalanmıştı.

Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın 19 Mayıs Pazar günü helikopter kazasında ölmesi, İran'da önceki yıllarda gerçekleşen diğer kazaları hatırlattı.

İran'ın eski cumhurbaşkanlarından Mahmud Ahmedinejad'ı taşıyan helikopter, 2013 yılında zorunlu iniş yaptı. Ahmedinejad ülkenin kuzeyindeki dağlık bölgede zorunlu olarak inen araçtan yara almadan kurtuldu.

İran devriminden bir sene sonra, 1980 yılında ise bir başka helikopter kazası kayıtlara geçti. İran İslam Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olan Beni Sadr, Irak sınırında gerçekleşen söz konusu helikopter kazasından kurtulmayı başardı. Devrimin lideri Humeyni ile ihtilafa düşen Beni Sadr, 1981 yılında görevinden alınmıştı.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin helikopter kazasında ölmesine dünyadan tepkiler gelmeye başladı. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Reisi'nin hayatını kaybetmesi nedeniyle derin bir üzüntü duyduğunu ve şoke olduğunu söyledi.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es Sudani dini lider Hamaney ve İran halkına başsağlığı diledi, kardeş İran milletiyle dayanışma içinde olduklarını dile getirdi.

Pakistan ise bir günlük ulusal yas ilan ettiğini duyurdu. Başbakan Şahbaz Şerif, İran'la dayanışmanın ifadesi olarak yas ilan ettiklerini, ülkedeki bayrakların da yarıya ineceğini söyledi.

Venezuela lideri Nicolas Maduro, İran'dan gelen acı haberin kendisini şoke ettiğini belirtip İbrahim Reisi'ye veda ettiği için üzgün olduğunu söyledi.

Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad el Tani İran hükümetine ve halkına başsağlığı, kurbanların ailelerine sabır diledi.

Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın helikopter kazasında ölmesi üzerine, İran'da borsanın kapalı olacağı açıklandı.

Yetkililer, sonraki günlere dair nasıl bir yol izleneceğine ilişkin yeni bir açıklamanın yapılacağını söylüyor.

Pazar günü kaza haberinin duyulmasıyla İran riyali ABD doları karşısında değer kaybetmişti.

İran'da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin öldüğünün devlet televizyonundan duyurulmasıyla, gözler Tahran'a çevrildi.

Tasnim haber ajansı, Tahran'da kabinenin acil şekilde toplandığını bildirdi.

Yerel medyanın ardından İran devlet televizyonu da dakikalar sonra Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin öldüğünü doğruladı. Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan da, ülkenin kuzeyindeki dağlık alanda düşen helikopterde ölenler arasında.

İran haber ajansları ve yerel medya, Cumhurbaşkanı Reisi'nin helikopter kazasında öldüğünü ilan etti. Tasnim ve Mehr haber ajansları Reisi'nin ölümünü 'şehit oldu' ifadeleriyle duyururken, henüz resmi bir açıklama yok.

İran devlet televizyonu, Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan ve kaza yaptığı açıklanan helikopterin enkazına ulaşıldığını, olay yerinde yaşam belirtisi olmadığını duyurdu.

Uluslararası medyaya konuşan İranlı bir yetkili ise, helikopterin tamamen yanmış olduğunu söyledi.

İran devlet televizyonu, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin de bulunduğu helikopterin kaza yaptığı noktanın tespit edildiğini duyurdu.

Arama kurtarma ekiplerinin bölgeye yaklaştığı aktarıldı.

İran Kızılayı yetkilisi, bölgede durumun "iyi olmadığını" kaydetti.

İran Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopteri bulmak için tüm ülke seferber oldu, Türkiye arama kurtarma çalışmalarına destek için bir AKINCI insansız hava aracını doğu komşusuna gönderdi.

AKINCI insansız hava aracı, gece yarısı kazanın gerçekleştiği dağlarda bir ısı kaynağı buldu ve koordinatlarını İranlı yetkililerle paylaştı.

Helikopter enkazına kısa sürede ulaşılırken, AKINCI'nın izlediği rota yayınlandı.