Arjantin Devlet Başkanı Milei'nin İsrail'e bağlılığı ülkesinde bölünmelere neden oldu

Arjantin Devlet Başkanı Milei, seçimleri kazandıktan sonra şubat ayında İsrail'i ziyaret etmiş ve gezisi kapsamında Kudüs'ün Eski Kent bölgesindeki Yahudilerce kutsal kabul edilen Batı Duvarı'na (Ağlama Duvarı) giderek dua etmişti. Başını ve ellerini Ağlama Duvarı'nın taşlarına yaslayan Javier Milei, kendisini üç yıl önce Yahudilikle tanıştıran Ortodoks hahamla birlikte dua etti. Doğma büyüme Katolik inancına mensup olmasına rağmen, Yahudiliğe giderek artan bir ilgi gösteren Milei din değiştirme niyetini de dile getirdi.

İsrail'e yaptıkları devlet ziyaretini anlatan Haham Wahnish, AP'ye verdiği mülakatta "O anda, böylesine kararlı ve derin manevi değerlere sahip bir liderimiz olduğu için gurur duydum." dedi.  Ancak birçok Arjantinli için bu "gurur" tehlikeli bir durum. Milei, İsrail giderek artan bir izolasyonla karşı karşıya kalırken, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu hükümetine verdiği destekte diğer Güney Amerika ülke liderlerinden ayrıştı.

Bolivya ve Kolombiya'nın İsrail ile ilişkileri kopardığı ve en son Brezilya olmak üzere en az beş bölge ülkesinin Tel Aviv'den büyükelçilerini çektiği Latin Amerika'nın büyük bir kısmı ile zıt bir politika izledi.

Milei geçen ay Varşova Gettosu ayaklanmasının 81'inci yıldönümünü anmak üzere düzenlenen bir etkinlikte Yahudi cemaati liderlerine "Özgür dünyanın temel direkleri olması gereken büyük uluslar arasında, gerçeğin yanında durma konusunda bazılarında kayıtsızlık, bazılarında ise korku görüyorum." ifadesini kullandı. Analistlere göre bu, İsrail'in askeri tutumunu eleştirdikleri için ABD dahil Batılı güçlere üstü kapalı bir tokat ve sert bir eleştiriydi.

Milei'nin Yahudiliğe olan tutkusu ve İsrail'e açıktan verdiği destek, Arjantin Yahudi cemaati içinde de korkulara ve çatlaklara yol açtı. Arjantinli Yahudiler 1992'de İsrail Büyükelçiliği'ni ve 1994'te İspanyolca kısaltması AMIA olan Arjantin Yahudi Yardımlaşma Derneği'ni hedef alan iki ölümcül bombalı saldırının derin yaralarını hala taşıyor.

Yetkililer, saldırıları İran'ın planladığını ve Lübnan merkezli Hizbullah'ın gerçekleştirdiğini iddia ediyor. Kocası AMIA saldırısında hayatnı kaybeden 85 kişi arasında bulunan Diana Malamud, "Milei'nin Mesihçi bir zihniyeti var ki bu oldukça tehlikeli. Politikaları sadece uluslararası düzeyde çatışmaları körüklemekle kalmaz... Aynı zamanda ülke içinde de antisemitizm yaratabilir." sözleriyle tepkisini dile getirdi. Kısa süre önce Arjantin'in İsrail Büyükelçisi olarak atanan Shimon Axel Wahnish de, Başkan Milei'nin din değiştirmesi konusunda yorum yapmayı reddetti. Wahnish, "Milei, Yahudilikte ve Musa'da özgürlüğe doğru kültürel ve ruhani bir devrim görüyor" değerlendirmesinde bulundu. Büyükelçi Wahnish, Milei'nin çocukluğundan beri "Musa'yı idolü ve kahramanı olarak gördüğünü" de sözlerine ekledi. 

Ancak birçok Arjantinli için bu "gurur" tehlikeli bir durum. Milei, İsrail giderek artan bir izolasyonla karşı karşıya kalırken, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu hükümetine verdiği destekte diğer Güney Amerika ülke liderlerinden ayrıştı.

Bolivya ve Kolombiya'nın İsrail ile ilişkileri kopardığı ve en son Brezilya olmak üzere en az beş bölge ülkesinin Tel Aviv'den büyükelçilerini çektiği Latin Amerika'nın büyük bir kısmı ile zıt bir politika izledi. Milei geçen ay Varşova Gettosu ayaklanmasının 81'inci yıldönümünü anmak üzere düzenlenen bir etkinlikte Yahudi cemaati liderlerine "Özgür dünyanın temel direkleri olması gereken büyük uluslar arasında, gerçeğin yanında durma konusunda bazılarında kayıtsızlık, bazılarında ise korku görüyorum." ifadesini kullandı.

Analitlere göre bu, İsrail'in askeri tutumunu eleştirdikleri için ABD dahil Batılı güçlere üstü kapalı bir tokat ve sert bir eleştiriydi. Milei'nin Yahudiliğe olan tutkusu ve İsrail'e açıktan verdiği destek, Arjantin Yahudi cemaati içinde de korkulara ve çatlaklara yol açtı.

Arjantinli Yahudiler 1992'de İsrail Büyükelçiliği'ni ve 1994'te İspanyolca kısaltması AMIA olan Arjantin Yahudi Yardımlaşma Derneği'ni hedef alan iki ölümcül bombalı saldırının derin yaralarını hala taşıyor. Yetkililer, saldırıları İran'ın planladığını ve Lübnan merkezli Hizbullah'ın gerçekleştirdiğini iddia ediyor.

Kocası AMIA saldırısında hayatnı kaybeden 85 kişi arasında bulunan Diana Malamud, "Milei'nin Mesihçi bir zihniyeti var ki bu oldukça tehlikeli. Politikaları sadece uluslararası düzeyde çatışmaları körüklemekle kalmaz... Aynı zamanda ülke içinde de antisemitizm yaratabilir." sözleriyle tepkisini dile getirdi. Kısa süre önce Arjantin'in İsrail Büyükelçisi olarak atanan Shimon Axel Wahnish de, Başkan Milei'nin din değiştirmesi konusunda yorum yapmayı reddetti.

Wahnish, "Milei, Yahudilikte ve Musa'da özgürlüğe doğru kültürel ve ruhani bir devrim görüyor" değerlendirmesinde bulundu. Büyükelçi Wahnish, Milei'nin çocukluğundan beri "Musa'yı idolü ve kahramanı olarak gördüğünü" de sözlerine ekledi.