Yeni yatırımcıya borsa haritası
Borsada gözler yeni halka arzlarda. Yatırımcıların dikkat etmesi gerekenleri sıraladık... Borsa yükselirken yatırımcı olmak kolay. Ancak asıl maharet boğa piyasasından çıkılınca getiri sağlamak
Son bir yılda Borsa İstanbul’a bir milyon yeni yatırımcı gelirken sayı 2 milyon 249 bin 648’e çıktı. Gerek artan ilgi gerekse yeni halka arzlar beraberinde borsaya yeni yatırımcı çekiyor. Biotrend Enerji’nin halka arzına bireyselde 20 kat, Qua Granite’nin halka arzına ise altı kat talep geldi. Son aylardaki tüm halka arzlara ilgi hayli yoğun. Naturelgaz’ın halka arzına yurt içi bireyselden 75.3 kat, Matriks’e 8.8 kat talep geldi. Tureks Turizm Taşımacılık hisselerine 6.1 kat talep oluştu. Yüksek talep ve sonrasında bireysel yatırımcıların beklentisi sürüyor. Borsada halka arz endeksi yılbaşından bu yana yüzde 42.26 oranında değer kazandı. Borsanın genel olarak yükseldiği dönemlerde yatırımcının fazla bir şey yapmasına gerek kalmadan kazanç elde etmesi mümkün. Ancak boğa piyasasından çıkıldığı dönemlerde getiri elde etmek için bilinçli hareket edilmesi gerekiyor. Bu nedenledir ki özellikle son bir yılda gelen yeni yatırımcıların dikkat etmesi gereken birkaç ayrıntıyı hatırlatmakta yarar var.
FİRMANIN YATIRIMLARI ÖNEMSENMELİ
1 Yatırım yapan şirketler radardan çıkarılmamalı. İsabetli yatırımlar uzun vadede gelir ve kârın artması anlamına gelecektir.
2 Düzenli temettü ödeyen şirketler karını ortaklarıyla paylaştıklarından yatırımcı dostu olarak görülmeli.
3 Yıllık bazda kazançlarını düzenli artıran şirketlerin hisselerinin değerlenme olasılığı artacaktır.
4 Sektöründe öncü vasfına haiz şirketlere öncelik tanınmalı.
5 Endeks bazında bir kazanç hedefleniyorsa yatırım fonlarına yönelmeli. Neticede profesyonellerin yönettiği fonlar riskleri azaltacaktır.
6 Yatırım uzun vadeli bir yürüyüştür. Günlük kazançlar, gereksiz riskler ya da spekülatif beklentiler kayıpları artırabilecektir.
YAPILMAMASI GEREKENLER
1 Krediyle borsada işlem yapılmamalı.
2 İhtiyaç niteliğindeki ev veya araba satılarak borsaya gelinmemeli.
3 Makul ve kabul edilebilir riskler üstlenilmeli. Gereksiz nitelikteki riskler alınmamalı, olmayacak beklentilere girilmemeli.
4 Bir hissenin fiyatı normal şartlarda sürekli düşmediği gibi sürekli yükselmez de. Bu nedenle çıkarken sınırsız bir coşkuya kapılmak ve hedefi büyütmek yanlıştır. Düşerken de çöküntüyle girip bir an önce kurtulmak da doğru olmayacaktır. Soğukkanlılık korunmalı.
5 Borsada beklentiler önceden alınıp satılır. Olayların gerçekleşme zamanları aynı zamanda trend dönüşlerinin başlangıcıdır. Kritik günlerde sakinlik korunmalı.
UZAK DURULMASI GEREKENLER
1 Şirket hisselerinde kısa sürede ortalamanın çok üzerinde ve dayanağı olmayan çıkışlar varsa uzak durulmalı.
2 Piyasa değeri ile yıllık kar makası açıldıkça risk artar. Aşırı fark aşırı risk demektir.
3 Zarar eden şirketlerden kara geçeceğine dair işaret alınmadığı sürece uzak durmalı.
4 Fiyatlarda kısa süreli yukarı ya da aşağı sert hareketler her zaman olabilir. Ancak orta ve uzun vadede hissenin yönünü belirleyen şirketin mali performansıdır. Mali yapı ile uyumsuz kısa süreli hareketlerin peşine takılmak uzun vadede zarar ettirir.
5 Özvarlıkları eksiye düşen, eriyen şirketler yüksek risk içerir. Sektörden kaynaklanan bir özvarlık erimesi varsa firmaya ilave sektörün riski de göz önünde bulundurulmalı.
6 Dipler, önceki diplerin; zirveler, önceki zirvelerin üzerinde oluşuyorsa, hisse senedine ilginin olduğu anlamına gelir.
7 Türkiye’de kur oynaklığı çok yüksek. Döviz pozisyonu ekside olan, kur riski taşıyan şirketlerin finansal durumları atlanmamalı.
Kripto paralarda stres arttı
Kripto paralarının işlem gördüğü Thodex isimli platformda kullanıcıların hesaplarına ulaşamaması neticesinde yaklaşık 400 bin kişinin mağduriyeti gündeme geldi. Bunun zincirleme etkisinin ne boyutta olacağını ise ilerleyen süreçte gözlemleyeceğiz. Ancak hemen ertesinde Vebitcoin isimli kripto platformu da faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Gelişmeler kripto piyasasında artçı sarsıntıların gelebileceğini işaret ediyor.
KRİPTO PARALARDA RİSKLER
1 Kripto para işlemlerinin görüldüğü platformlarla ilgili henüz yasal bir düzenleme bulunmuyor. İşlemlere aracılık edenlerin sermaye yeterlilikleri ve güvence bedeli olmadığı gibi herhangi bir lisanslama da söz konusu değil.
2 Mevcut şartlarda işlem yapanların paralarının ya da sahip oldukları kripto paralarının güvencesi sadece platform sahiplerinin iyi niyetine bağlı.
3 Alım satım işlemlerinde gerçekleşen fiyatlamaların ne denli piyasa şartlarında oluştuğu şüpheli. Fiktif ve robot işlemler alım satım yapanların sahip oldukları paranın tamamını bir anda yok etmese de zararına işlemlere sebep olabilmekte. İşlem fiyatlarını sorgulama ve itiraz etme şansı bulunmuyor.
4 Regülasyonların yapılmadığı piyasalar olası gelişecek herhangi bir düzenlemede ciddi kayıplarla karşılaşabilir.
5 İşlemlerin yapıldığı internet platform sahiplerinin iyi niyetli olması oluşacak zararları önlemeye yetmeyebilir. Söz konusu platformalar teknik aksaklıklara, insan hatasına veya siber saldırılara açık bulunuyor. Bu saldırıların ardından sahip olunan kripto paraların ele geçirilme riski göz ardı edilmemeli.
