Borsa yılın şampiyonu

2022 yılının yükselen yıldızı borsa oldu. BIST 100 Endeksi yüzde 196 değer kazanırken dolar yüzde 39.5 arttı. Euro’daki değer artışı ise yüzde 32.5 oldu. Yıl sonunda 7.416 TL’ye kadar yükselen Cumhuriyet altını 2022’de yüzde 40 değer kazandı. 2023’te ise beklentiler seçim öncesi borsa, seçim sonrası altının öne çıkması yönünde.

Piyasalar 2022 yılına Rusya-Ukrayna savaşının gölgesinde başlarken kısa süre sonra savaşın olumsuz etkisinden çıkmayı başardı. Ülkemizde faizlerde gözlenen kademeli düşüş borsaya yönelimi teşvik etti. Dolar 2022’ye 13,40 TL’den başlarken yüzde 39,5 artışla yılın son günü 18,70 TL seviyelerinde işlem gördü. Euro kuru 15,11’den başladığı yılı 20,02’den tamamladı. Yüzde 32,5 oranında yükseldi. BIST 100 Endeksi 1.857’den başladığı yılı 5.509’dan tamamladı. Yüzde 196 oranında yükseldi. Cumhuriyet altını ise 5.295 liradan 7.416 liraya yükseldi. Yüzde 40 oranında değer kazandı.

2022’nin ana teması küresel bazda enflasyon ve savaş oldu. Kovid-19 salgını sürecinde ülkelerin açıkladığı destek paketleri piyasada likidite bolluğuna yol açtı. Bunun doğal sonucu ise kendisini enflasyon olarak göstedi. Global ölçekte 2022’de son 40 yılın en yüksek enflasyon oranları oluştu. Öte yandan tedarik zincirindeki bozulma ve artan taşıma maliyetleri başta deniz yolu olmak üzere lojistik trafiğinde yaşanan yüksek maliyetler sıkıntıları beraberinde getirdi. Bu durum ürün fiyatlarına ayrıca bir maliyet kalemi olarak ilave oldu.

2023’ün ana teması

2023 yılına küresel bazda büyüme kaygıları ile giriyoruz. Zira pandemi sonrası gündeme oturan enflasyonla başa çıkma arayışları henüz aşılamamışken şimdi de resesyon tehlikesi öne çıkıyor. Özellikle Avrupa’da daha güçlü şekilde hissedilen resesyonun şiddetine bağlı olarak firmaları da bundan kaçınılmaz olarak etkilenecek.

Seçim faktörü

Türkiye’de seçimlerin de etkisiyle diğer ülkelerden farklı olarak 2022 yılının ilk çeyreğinde bol para dönemi devam edecek. Krediler, teşvikler, destek programları, vergi indirimleri, EYT sorununun çözümü gibi gelişmeler piyasadaki likiditenin yüksek seyretmesine olanak tanıyacak. Gözlenen parasal adımlar piyasaları canlı tutacak.

Para politikasındaki gelişmeler

1-) Merkez Bankası 2022 yılına yüzde 14 oranındaki politika faiziyle girdi.

2-) İlk faiz indirimi ağustos ayında yapıldı ve faiz yüzde 13’e çekildi. Eylül, ekim, kasım ayları faizde düşüşlerin devam ettiği aylar oldu. TCMB, faizi kasım toplantısında yüzde 9’a çekti. Böylece toplam 4 ayda politika faizindeki düşüş 500 puan oldu.

Faiz etkisi

Faizin baskı altına alınmaya başlandığı süreçte borsaya yönelimin güçlendiği gözlendi. BIST 100 Endeksi gelişmelere bağlı olarak arada düşüşler yaşasa da yıl içinde sürekli olarak yükselen bir görüntü sergiledi. Yıl içinde şubat ve haziranda ekside kapatırken diğer aylarda hep artıda kapattı. BIST 100 Endeksi dolar bazında 2022’ye 139,16 dolardan başlarken yıl sonu kapanışını 294,10 dolardan gerçekleştirdi.

2023 yılında piyasalar

- Borsa

2023’ün ilk çeyreğinde borsada alıcıların güçlü olduğu bir seyir gözlenebilir. Çıkışlarda güçlü satışların gelebileceği seviye 350 dolar olacaktır. 2022 yılının 294 seviyelerinde tamamlandığı düşünülürse alınacak mesafeler olduğu görülecektir. Endekste 350 doların üzerinde 400 ve 500 dolar seviyeleri direnç bölgesi. Endeks tarihi seyrinde 500 doları 3 defa test etti. Bu seviyeler seçim sonrası piyasadaki likiditenin çekilmesine bağlı olarak farklı fiyatlamalarla gündeme gelebilir. Olası satışlarda ise 260 ve 200 dolar güçlü destek bölgesi.

- Enflasyon

Faizler seçim dönemine kadar tek haneli seyrini koruması beklenmeli. Ancak seçim sonrasında enflasyon bazında yükseliş olabileceği göz ardı edilmemeli.

Enflasyon ise baz etkisiyle birlikte yüzde 35-40’lara kadar bir gerileme yaşayabilir.

- Dolar

Dolar kuru seçim döneminde 18-22 bandında hareket edebilir. Seçim sonrası faizin hareketlenmesi ile birlikte tercihler TL’ye döneceği için yıl boyunca yatay hareketine devam edebilir. Seçim sonrası politikalara bağlı olarak hareket bandı 27’ye kadar genişleyebilir. Ancak ana senaryo 18-24 bandı içerinde kalması olacaktır.

- Faiz

Faizler seçim sonrasında ortodoks para politikasına geçilmesi ile enflasyon kadar artış gösterebilir.

- Euro/dolar

Euro/dolarda kritik eşik seviyesi 1,10 olarak öne çıkacak. Ağırlıklı olarak hareket bu seviyenin altında gerçekleşecek.

- Kıymetli metaller

Faiz artırımları nedeniyle olumsuz etkilenen kıymetli metallere 2023’ün özellikle ikinci yarısında ilgi artabilir.

- Risk primi

Yaz aylarında 908 seviyesine kadar tırmanan Türkiye’nin 5 yıl vadeli CDS risk primi şimdilerde 508 seviyesinde. Mevcut seviyeler hala yüksek ancak yaz aylarına göre bir iyileşme var. Risk primi seçim sonrası ve ekonomide açıklanacak yeni önlemlerde gerileyebilir.