Türk mühendisler dünyada TT olacak

Türk Telekom (TT), ABD’de elinde bulundurduğu patentlerle 5G alanında sadece kendisinin değil global telekom devlerinin kullanacağı ürünler geliştiriyor. Şirket son dönemin moda deyimiyle yerli Ar-Ge gücünü tüm dünyada ‘trend topic’ yapacak

San FrancIsco - Trilyon dolarlık teknoloji şirketlerinin yuvası Silikon Vadisi’nde bir Türk şirketi, 5G alanında ileri seviye patentlere sahip olan kolu Netsia ile büyük oynuyor. Türk Telekom’un geleceği görerek 2007 yılında bünyesine kattığı iştirak şirketi Argela’nın bir kolu olan Netsia, ABD’nin San Francisco kentine 40 kilometre uzaklıktaki vadide yaşanan teknoloji savaşlarında kendisine iddialı bir yer bulmuş durumda.

Netsia’nın teknoloji üssünü ziyaret eden Türk Telekom CEO’su Ümit Önal, Silikon Vadisi’ni dünyaya açılan kapı olarak gördüklerini belirterek, attıkları güçlü adımlarla Türkiye’yi teknolojide uluslararası arenada öne çıkarmak istediklerini söyledi. Önal bu alandaki yatırım ve hedefler hakkında, “Türkiye’nin en yüksek yatırım yapan şirketiyiz. Ülkemizin dijital dönüşümü için 2005’teki özelleştirmeden bu yana şirket satın alımları dahil 17.9 milyar dolar yatırım yaptık. 5G’nin yapıtaşı fiber yatırımlarını son 10 yılda 2 katından fazla artırdık. 5G yolculuğunda Türkiye’yi öncü yapmaya kararlıyız” dedi.

‘İşin mutfağındayız’

Tüm dünyaya faydası dokunacak teknolojileri geliştirdiklerini anlatan Ümit Önal, Silikon Vadisi’nde olmanın kendileri için önemini şu sözlerle ifade etti: “Dünya devlerinin tamamı burada, teknoloji denince işin mutfağı burası. Biz de işin mutfağında olmak, burada pişirdiklerimizi tüm dünyaya servis etmek istiyoruz. Türk Telekom’un, teknolojiye bu kadar yatırım yapmasının arkasında iki temel amaç bulunuyor: Birincisi, yerli milli teknolojilerin üretilmesini ve kullanılmasını sağlamak. İkincisi ise, ülkemizi teknolojisiyle uluslararası arenada ön plana çıkarmak ve dünyaya teknoloji ihraç etmesine katkı sağlamak. Türk Telekom bu iki amaca ulaşmak için büyük ölçüde; Grup şirketi Argela vasıtasıyla sahip olduğu ABD Silikon Vadisi’ndeki şirketi Netsia’dan yararlanıyor.”

Açık kaynak kodlu

Netsia, yeni şebeke çözümlerinde uzmanlaşan bir Ar-Ge şirketi ve 2008’de vadinin içinde yer alan Sunnyvale’de kuruldu. Netsia; yeni teknolojilere yatırım yapan, bu doğrultuda çeşitli uygulamalı araştırma ve mühendislik faaliyetlerinde bulunan, patentler üreten, telekom yazılımları geliştiren, dünyanın önde gelen açık kaynaklı telekom platformlarına katkıda bulunan ve bu platformlardaki yazılımları ürünleştiren bir ileri teknoloji şirketi. Şirket, çoğunluğu Türk olan 40’ın üzerinde mühendisi istihdam ediyor.

56 patent damgası

Argela ve Netsia’nın; 5G ve fiber alanları dahil toplamda 56 patenti Amerikan Patent Ofisi’nden tescillemiş durumda. Bu patentlerin 24’ü Argela’ya; 32’si Netsia’ya ait. Ayrıca Netsia’nın hâlihazırda başvuru aşamasında bekleyen 7 adet daha patenti var. Ümit Önal, “Bu patentlerden 25’inin münhasır kullanım hakları, hem Türk Telekom hem de ülkemiz için çok değerli bir kazanım olarak, lisans bedelleri karşılığında ABD’de ve dünyada pazarın önemli oyuncusu Juniper’e devredilmiş bulunuyor” diye konuştu.

Çığır açacak yazılım

Netsia mobil baz istasyonlarını verimli kullanmak ve 5G’ye geçişle birlikte çığır açacak bir yazılım geliştirdi ve bu yazılımı şimdiden dünya devleri dikkatle takip ediyor. Bu ürünü dünya pazarına sunmak için stratejik işbirlikleri de yaptıklarını belirten Önal, “Bunun en büyük örneğini, geçtiğimiz ocak ayında Türk Telekom ile yapay zekâ tabanlı güvenli ağlar konusunda dünyanın sayılı şirketlerinden Juniper Networks arasında yapılan iş birliği oluşturuyor. Bu işbirliği uzun dönemli gelir yaratacak yeni bir aşamaya ulaştı” dedi.

Bu arada şirket, Silikon Vadisi’ndeki dev oluşumlar içinde yer alarak AT&T, Deutsche Telekom, NTT gibi dünyanın lider operatörleri ve alanlarında uzman topluluklar ile yakın çalışma içinde geleceğin telekom teknolojilerini birlikte şekillendiriyor.

5G ile fiberde kullanılabiliyor

Netsia’nın geliştirdiği yazılımlar mobil şebekelerin yönetilmesinde önemli kolaylıklar sağlıyor. Örneğin; RIC yani akıllı radyo kontrolü sayesinde baz istasyonun trafiği dilimlere ayrılabiliyor yani sanal olarak yönetilebiliyor.

Baz istasyonunun beyni gibi çalışan bu teknoloji sayesinde istenen müşteriye kesintisiz ve hızda değişme olmadan hizmet verilebiliyor. Özellikle 5G’nin geleceğini şekillendirecek ve verimlilik sağlayacak bu teknoloji Juniper’ın ürün portföyüne entegre edilmiş durumda. Kısa süre sonra tüm dünyanın kullanımına sunulacak.

Netsia’nın bir diğer projesi SEBA (SDN Enabled Broadband Access)ise fiber ağların yapay zeka ile yönetilmesini sağlıyor ve donanım konusunda tedarikçi bağımlılığını ortadan kaldırıyor, maliyetleri düşürüyor.

SEBA çözümü daha şimdiden dünya çapında büyük ilgi görüyor; İngiltere, Almanya, Brezilya, Tayvan’ın ileri gelen operatörlerince deneniyor. SEBA, 1 trilyon dolarlık telekom pazarında önemli bir avantaj sunuyor. Türk Telekom, Netsia ile bu iki alanda önemli bir oyuncu haline gelmiş durumda.

İmtiyaz bitiyor, kuleleri nasıl halka açarlar?

Türkiye’de uzun süredir üzerinde tartışmaların yaşandığı “ortak altyapı” alanındaki son gelişmelere değinen Ümit Önal, olaya farklı bir açıdan bakarak şu bilgileri paylaştı:

“Altyapı sürekli gündeme geliyor ancak daha önemli bir konu var ve pek gündeme gelmiyor. Biliyorsunuz Türk Telekom’un sabit ve mobil imtiyaz süresi 2026’da sona eriyor. Diğer iki operatörün (Turkcell ve Vodafone) mobil imtiyaz süresi bizden önce,  2023 yılında dolacak. İmtiyaz süresinin sonunda uzatma yapılmazsa baz istasyonu kuleleri de dahil mobil altyapı devlete devredilecek. İmtiyaz süresi sonunda devlete devredilmesi gereken kuleleri de içerecek şekilde, kule şirketinin halka açılacağına yönelik açıklamalar yapıldığını duyuyoruz. Mobil imtiyaz süresinin dolmasına az bir süre kalmışken bu durumun netleştirilmesi daha da büyük önem kazanıyor. Bu uygulamalar durdurulmazsa, biz de bir kule şirketi kurup, aynı imtiyaz hükümlerine göre faaliyet gösterdiğimiz rakibimiz karşısında herhangi bir zarara uğramayacağımız adımları atmak durumundayız.”