Antik Kent’in içinde tarih dolu bir yaşam
Sadece Türk değil dünya jet setinin gözde tatil mekanlarından Bodrum’un hemen yanı başında yer alan Yatağan’daki Stratonikeia Antik Kenti, geçmişe uzanıp geleceği okumak isteyen ziyaretçilerine kapılarını sonuna kadar aralıyor. (Otomobil ile bölgeye ulaşmak Bodrum’dan 1 saat, Milas Havalimanı’ndan yarım saat zaman alıyor) Bu topraklardan kimler çıkmadı ki...
“Tarihi kalemi ile işleyen Heredotos.
Kılıçları mücevheri sayan ilk ve tek kadın Amiral Artemisia.
Büyük İskender’e analık eden Kraliçe Ada.
Ünü Karya’yı aşmış düşünür Diyonisos.
Kabri dünyanın yedi harikasından biri olan Kral Mousolos.
Bodrum’un kalesini Mozelyum taşlarından yapan St. Jean Şövalyeleri.
Unutulmaz Türk denizcisi Turgut Reis.
Nüktedan şairimiz Neyzen Tevfik.
Anadolu’nun avukatı, Bodrum sürgünü Cevat Şakir.”
“Cevat Şakir/Halikarnas Balıkçısı” kitabında Cenk Şahin’in kaleme aldığı bu anlatının hemen ardından da yazıldığı gibi; “Hepsi Bodrum ve çevresinin insanı. Hepsi Anadolu’nun çocukları.”
İşte Bodrum ve çevresi böyle bir yer.
İş Sanat ve Milliyet Arkeoloji dergisinin iş birliğiyle düzenlenen etkinlik kapsamında ziyaret ettiğimiz Stratonikeia Antik Kenti, M.Ö. 3. yüzyılda kurulmuş. Karya zincirinin önemli halkalarından...
Bu bölgede ilk kazılar 1977 yılında Prof. Dr. Yusuf Boysal ile başlamış, Çetin Şahin tarafından sürdürülmüş. 2008 yılında bayrağı Prof. Dr. Bilal Söğüt ve ekibi üstlenmiş.
Terkedilmiş köyün sihri
Stratonikeia Antik Kenti’nin bulunduğu alanda terkedilmiş Eskihisar Köyü yer alıyor. Bu sebeple antik kentte yapılan kazı ve araştırmalar neticesinde ulaşılan yapılar arasında surlar, anıtsal çeşme ile birlikte şehir kapısı, sütunlu caddeler, gymnasion, hamamlar, latrina, tiyatro, tapınaklar, agoralar var. Kazılar İş Bankası’nın sağladığı destekle yürütülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Muğla Valiliği ve Yatağan Belediyesi’nin de bölgeye ciddi destekleri söz konusu. Yakın geçmişte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Stratonikeia’ya yaptığı ziyaret sonrası bölge daha fazla ziyaretçi almayı başarmış.
Aslında bu antik kentin diğerlerinden ayrılan önemli bir özelliği daha var.
Terkedilmiş köyün yenilenmesi adına Stratonikeia’da hummalı bir çalışma yürütülüyor.
Evet, yanlış duymadınız. Köyün yenilenmesi...
Burada antik kent örneklerinden alışık olunan uygulamalardan farklı bir yol izleniyor.
Nasıl ki on yıllar, yüz yıllar ve hatta bin yıllar öncesinin izleri bu bölgede yer alıyor. Kazı ekibi de bu gerçeğe büyük değer vererek geçmişte bırakılan izleri günümüzle bir arada yaşatmaya kararlı. Bu kapsamda terkedilmiş köye geri dönüş planlanıyor. Köyde yaşam arzulanıyor.
Terkedilmiş yapıların sahipleri tarafından aslına uygun şekilde yenilenmesi için ciddi mesai harcanıyor. İl Özel İdaresi’nin uygun koşullarda kredi desteği de mülk sahiplerinin kullanımına sunuluyor. Ve atılan bu adımlar gün geçtikçe meyvesini vermeye başlamış.
Yenileme çalışmalarına ayak uydurmak istenilmediğinde ise başıboş ve terkedilmiş evlerin hukuki sistem çerçevesinde ele alınması ve devlet tarafından yenilenmesi aşamasına geçiliyor.
Buradaki amaç belli: Stratonikeia Antik Kenti geçmişte olduğu gibi bugün de yaşayacak, ışıldayacak ve Anadolu’yu geleceğe taşıyacak.
Binlerce yıllık geçmişi ve medeniyetlerin katmanlarıyla tarihin, arkeolojinin gizemli keşiflerinden biri olan Stratonikeia ve hemen yakınlardaki Karyalılar’ın kült merkezi olan Lagina gerçekten de görülmeye değer.
Antik dönem, Osmanlı, Cumhuriyet, günümüz ve Stratonikeia...
Unutmayalım, köyün yenilenmesi sayesinde binlerce yıllık kültürün günümüze aktarımı da gerçekleşmiş olacak. Anadolu’nun binlerce yıllık kadim kültürü hep yaşamaya devam edecek.
